تورم در بدن سالمندان چه دلایلی دارد و روش های مراقبت از آن

تورم در بدن سالمندان یکی از بیماری های شایع در دوران سالمندی است که به دلایل مختلف بروز می‌نماید. از نظر بیشتر افراد، کمی افزایش وزن یا تورم جزئی در بعضی مناطق بدن ممکن است دلیل مهمی برای مراجعه به پزشک به نظر نرسد.

با این حال ، برای افراد مسن با بیماری‌های مزمن ، این علایم می‌تواند نشانه‌هایی از ورم باشد که شرایطی خطرناک است اگر به موقع شناسایی نشود. بر طبق آمار در حدود  4.4 میلیون نفر در ایالات متحده به دلایل مختلف تحت تاثیر ادم ( Edema ) یا ورم در سالمندان بوده‌اند.  این بیماری اغلب به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند آسیب کلیه ، نارسایی قلبی ، بیماری مزمن ریه، بیماری کبد یا حتی آرتروز ایجاد می‌شود.

برطبق آمار در حدود  4.4 میلیون نفر در ایالات متحده دچار ورم بدن در سالمندان هستند.

به طور خاص، این شرایط هنگامی اتفاق می افتد که مایعات اضافی از مویرگ ها خارج شده و در بافت‌های اطراف گیر افتاده باشد که ناشی از عوامل تحریک کننده مانند آسیب، جراحی، واکنش آلرژیک یا تغییر در ترکیب شیمیایی بدن است.

پیشنهاد مقاله : راهکارهایی کاربردی جهت کاهش اضطراب در سالمندان

تورم در بدن سالمندان و انواع ورم

در حالی که انواع مختلفی از ادم وجود دارد ، شایع ترین آن ادم محیطی است که درکل پا، مچ پا، کف پاها، دست‌ها و بازوها ایجاد می شود.

ادم عمومی به احتباس مایعات گفته می شود که کل بدن را تحت تأثیر قرار می دهد، اما به نظر می رسد این وضعیت به دلیل نیروی جاذبه در اندام های تحتانی تأثیر بگذارد.

انواع دیگر با توجه به اندام یا سیستم خاصی که تحت تأثیر قرار گرفته است طبقه بندی می شوند. به عنوان مثال ، ادم ریوی هنگامی اتفاق می افتد که مایعات در ریه ها تجمع یابد ، ورم لنفاوی هنگامی ظاهر می‌شود که سیستم لنفاوی به درستی کار نکند ، و ادم قرنیه شامل احتباس مایعات در قرنیه است که بینایی را تحت تأثیر قرار می دهد.

تورم در بدن سالمندان مشکل شایع برای سالمندان

افراد سالمند به دلیل سطح فعالیت پایین‌تر و مصرف انواع داروها، شاهد افزایش چشم‌گیر در بروز بیماری های مزمن هستند که به طور معمول ادم هم جزوی از آن‌ها است.

در حالی که مثال‌های فوق کمی خاص هستند، برای پرستار سالمند مهم است که علائم عمومی و علل احتمالی ادم و  ورم را بشناسد تا از بروز عوارض جدی جلوگیری کنند زیرا  برخی از این عوارض می توانند زندگی سالمند را تهدید کنند.

علائم اِدِم و ورم

شناخت علایم ورم یا ادم می تواند تا حد زیادی به سلامت سالمند کمک نماید. علائم عمومی تورم در بدن سالمندان  عبارتند از

• تورم یا پف کردگی پوست
• درد قسمت های بدن.
• مفاصل غیر قابل انعطاف
• تغییر وزن
• پوستی که به نظر می رسد کشیده ، براق یا تغییر رنگ داده باشد.
• در صورت فشار به قسمت متورم تا چند ثانیه فرو رفته باقی می ماند.

و در ادامه آن‌چه پرستار سالمند می‌تواند برای کمک به درمان تورم در بدن سالمندان انجام دهد را بررسی خواهیم کرد.

تعدادی از تغییرات مهم در سبک زندگی وجود دارد که می تواند تأثیر بسزایی در سلامت سالمند مستعد به ادم داشته باشد. پرستاران سالمند می توانند به سالمندان‌شان کمک کنند تا این دستورالعمل‌ها را رعایت نموده و از بروز بیماری های مختلف از جمله ورم جلوگیری به عمل آورند.

پیشنهاد مقاله : 10 مورد ضروری برای انتخاب بهترین پرستار سالمند

مصرف غذاهای سالم

برخی از غذاها به طور طبیعی دارای خاصیت ادرارآوری هستند که می توانند به تعادل مایعات کمک کنند ، مانند مارچوبه، جعفری، چغندر، انگور، لوبیا سبز، سبزیجات برگ دار، آناناس، کدو تنبل، پیاز، تره فرنگی و سیر هستند و جدا از اثرات ادرار آور، این غذاها همچنین منابع بسیار خوبی از ویتامین ها ، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها هستند.

رژیم کم سدیم برای حفظ سلامت قلب و عروق و به حداقل رساندن احتباس آب نیز مهم است. سالمندان خود را به استفاده از سبزیجات تازه ، مرکبات و سایر ادویه ها ترغیب نمایید تا به جای استفاده از نمک برای طعم دهی به غذاها از ادویه جات استفاده نمایند. برای درمان تورم در بدن سالمندان هنگام خرید مواد غذایی، حتما برچسب های تغذیه را نیز با دقت بخوانید، زیرا این روزها سدیم در بیشتر مواد غذایی یافت می‌گردد.

بخاطر داشته باشید که دستورالعمل‌های رژیم غذایی سالم برای آمریکایی‌ها حداکثر روزانه 2300 میلی گرم سدیم توصیه می‌کند. درحالی‌که بدن برای عملکرد صحیح به نمک نیاز دارد، یک پزشک یا یک متخصص تغذیه می‌تواند به سالمند کمک کند تا از یک رژیم غذایی متعادل پیروی نماید.

فشار (کمپرس) درمانی

اگر سالمند تحت مراقبت شما، تحت تأثیر ادم قرار گرفته است، استفاده از جوراب فشاری یا دستکش فشاری می‌تواند مفید باشد.

وارد آوردن فشار به منطقه متورم در طول روز می تواند از جمع شدن مایعات در عضو موردنظر جلوگیری کند. این محصولات در سطوح مختلف می توانند فشرده سازی اعضای بدن را انجام دهند. لازم است در خصوص استفاده از این وسایل با یک پزشک مشورت نمایید. تا از محصول متناسبی استفاده شود و فشار متعادلی را به عضو مورد نظر وارد آورد.

پوشیدن این لباس ها ممکن است برای سالمند دشوار باشد و عادت  کردن به  استفاده از آن، زمان بر باشد.  اما به خاطر بسپارید که این محصولات هرگز نباید برای سالمند دردناک و ناراحت کننده باشد.

ورم بدن جزو یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن در سالمندان است.

ماساژ درمانی

وارد نمودن هدفمند فشار از طریق ماساژ می‌تواند به گردش مایعات اضافی موجود در اندام های ورم کرده در بدن سالمند کمک نماید.

روشی که به عنوان تخلیه دستی لنفاوی شناخته می شود می تواند برای افرادی که از ورم لنفاوی رنج می برند مفید باشد. قبل از مراجعه به ماساژ درمانی‌های مجاز ، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. افرادی که فشار خون بالا ، ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT)  دارند یا مستعد لخته شدن خون هستند باید هنگام  استفاده از احتیاط ماساژ احتیاط کنند.

فشار وارده در طی یک جلسه می تواند به طور بالقوه پلاک های دیواره شریان را شل کرده و لخته های خونی را که ممکن است در قلب ، ریه ها یا مغز قرار بگیرند آزاد کند. کسانی که پوستی شکننده یا نازک دارند نیز کاندیدای ایده آل برای ماساژ نیستند.

پیشنهاد مقاله : مراقبت از سالمند مبتلا به پارکینسون

متعادل نگه داشتن شرایط پوست

حتی اگر ورم فرد سالمند تحت مراقبت شما تحت کنترل باشد ، باز هم می تواند باعث ایجاد ناراحتی زیادی شده و یکپارچگی  تعادل پوست او را به خطر بیندازد.

برای جلوگیری از ترک خوردگی ، شکاف و آسیب دیدگی  احتمالی پوست در مواضع متورم حتماً مناطق آسیب دیده را با کفش یا لباس مناسب ، محافظت کنید. این آسیب ها نه تنها دردناک هستند بلکه می توانند خیلی راحت آلوده شوند زمینه ساز مشکلات جدی برای سالمند شود.

بالا نگه داشتن پاها

استراحت و بالا نگه داشتن پاهایی یا دست‌هایی که متورم است در سطحی بالاتر از سطح قلب می‌تواند به جلوگیری از جمع شدن آب در پاها و بهبود گردش خون کمک کند.

ممکن است دشوار باشد که سالمند مجبور باشد که  در طول ساعاتی از روز دست‌ها یا پاهای خود را بالا نگه دارد، اما این یکی از ساده ترین گزینه ها برای کنترل تورم در بدن سالمندان است.

ارتفاع جزئی ممکن است در شب  و هنگام خواب نیز  می تواند مفید باشد. بسته به قسمتی از بدن که باید مرتفع شود ، تعدادی محصول مانند بالش، آویز و گوی وجود دارد که می توانند به پشتیبانی از این وضعیت کمک کرده و  شرایط راحتی را برای سالمند فراهم کنند.

اقدامات در جهت کاهش تورم

استفاده مداوم از اعضای بدن که تحت تأثیر ادم هستند ممکن است به کاهش تورم و از بین بردن مایعات اضافی کمک کند. حتی کوچکترین حرکات ورزشی می تواند به گردش خون و لنف کمک کرده و سیستم قلبی عروقی را تقویت کند.

اگر سالمند تحت مراقبت شما، شرایط دیگری دارد که مانع از فعالیت و تحرک او می شود یا نیاز به مراقبت ویژه دارد، قبل از شروع برنامه جدید با پزشک خود مشورت کنید. پزشک یا یک فیزیوتراپیست ممکن است تمرینات خاصی را برای کاهش تورم در بدن سالمندان پیشنهاد دهد.

با درک و شناخت دلایل اصلی ورم ، انتخاب گزینه های درمان با مشورت با یک متخصص بهداشت و تشویق برای تغییر سبک زندگی ، می توان به بهبود وضعیت ورم در سالمند کمک شایانی نمود.

منبع : mayoclinic