همانطور که می‌دانید، نوزادان از بدو تولد، تنها شیر مادر یا شیر خشک مصرف می‌کنند و نباید به آن‌ها غذایی داده شود. اما زمانی برای شروع غذای کمکی به کودک، مشخص شده است. مطابق استانداردهای موجود، معمولا غذای کمکی برای کودکان از 6 ماهگی به بعد توصیه می‌شود. البته اهمیت زیادی دارد که حتما برای شروع غذاهای کمکی نوزاد، جدول تغذیه مربوط به آن را مد نظر قرار داده و مطابق با همان غذاها و خوراکی‌های مجاز، رژیم غذایی کودک خود را آغاز کنید. در این مطلب از مرکز خدمات پرستاری پرستار اول با ما همراه شوید تا نگاهی به زمان مناسب دادن غذا کمکی به کودک بیندازیم.
از چند ماهگی به نوزاد غذای کمکی بدهیم؟
همانطور که در ابتدای این مطلب هم اشاره کردیم، زمان به موقع غذای کمکی دادن به کودک، از 6 ماهگی است. البته در نظر داشته باشید که اگر چه زمان مناسب دادن غذای کمکی به بچه، 6 ماهگی عنوان شده است، اما این به معنای قطع کردن شیر مادر یا شیر خشک نیست. از اسم “غذای کمکی کودک” مشخص است که این غذا تنها به صورت کمکی به کودک داده می‌شود و همچنان باید برنامه شیر خوردن طفل نیز ادامه داشته باشد.
به علاوه، گاهی اوقات شرایط خاص بدنی کودک یا برخی مشکلات احتمالی دیگر، مانع آن است که غذای کمکی از 6 ماهگی آغاز شود. از این روی بهتر است که پیش از شروع غذاهای کمکی برای کودک، حتما با پزشک و متخصص اطفال مشورت کنید و یا از پرستار کودک استفاده کنید. به این شکل با اطمینان خاطر رژیم غذایی جدید را به روال تغذیه کودک خود اضافه خواهید کرد.
پیشنهاد مقاله: غذای جامد کودک :هر آنچه والدین باید در مورد شروع تغذیه نوزاد با غذاهای جامد بدانند
بهترین سن برای شروع غذای کمکی به نوزادان چند ماهگی است؟
اگر چه پس از 6 ماهگی، هر زمانی می‌توان غذای کمکی را برای نوزاد یا بهتر بگوییم کودک شروع کرد، اما بهترین سن برای کودکانی که نمودار رشد مناسبی را پشت سر گذاشته‌اند، همان 6 ماهگی است. البته در نظر داشته باشید که پاسخ سوال غذای کمکی دادن به کودک را از کی شروع کنیم؟ لزوما 6 ماهگی نیست و به خود کودک هم بستگی دارد.
نوزادان از بدو تولد، تنها شیر مادر یا شیر خشک مصرف می‌کنند.
به طور مثال، اگر چه زمان بندی غذای کمکی کودکان از 6 ماهگی است، اما ممکن است کودک شما به هر دلیلی هنوز آمادگی غذای کمکی را پیدا نکرده باشد و عکس العمل خوبی در مقابل مزه‌ها و غذاهای جدید از خود نشان ندهد. در این صورت لازم است که حتما با کودک مدارا کرده و هرگز و هرگز او را مجبور به خوردن غذاهای جدید نکنید.
زمان بندی غذای کمک کودکان چگونه است؟
زمان مناسب دادن غذا کمکی به کودک را از 6 ماهگی عنوان کردیم، اما ببینیم که در هر دوره زمانی، باید از چه مواد غذایی استفاده شود. در شروع، استفاده از فرنی، حریره بادام، پوره سیب زمینی، پوره هویج، زرده تخم مرغ آب پز شده و سوپ مناسب است. دقت داشته باشید که نباید تمام این مواد غذایی را یکباره به برنامه تغذیه کودک اضافه کرد. بلکه لازم است که مزه‌ها و خوردنی‌های جدید تک به تک به رژیم غذایی کودک اضافه شوند.
به طور مثال ابتدا فرنی را برای کودک آماده کرده و سپس حریره بادام و همینطور مواد غذایی مختلف را تک به تک به کودک بدهید. به این شکل سیستم گوارشی کودک نیز فرصت آن را پیدا می‌کند که رفته رفته با طعم و غذاهای جدید، آشنایی پیدا کند.
در اینجا نگاهی به برنامه غذایی کودک از 6 ماهگی تا یک سالگی خواهیم داشت:
- برنامه غذایی ماه هفتم
- برنامه غذایی ماه هشتم
- برنامه غذایی ماه نهم
- برنامه غذایی ماه دهم
در ادامه به توضیح کامل‌تری از این فهرست می‌پردازیم.
1. برنامه غذایی ماه هفتم
حریره بادام، فرنی، برنج، رشته فرنگی، گوشت مرغ (سینه)، جعفری، هویج و سیب زمینی
2. برنامه غذایی ماه هشتم
برنج، سیب زمینی، هویج، کدو تنبل، شیر جوشیده، عدس، ماش، زرده تخم مرغ، ماست
3. برنامه غذایی ماه نهم
سیب، موز، گوشت قرمز (چرخ کرده)، خرما، بیسکوییت مادر ساده
4. برنامه غذایی ماه دهم
گلابی، گوشت قرمز، بستنی پاستوریزه
لازم به ذکر است که مواد غذایی معرفی شده در هر ماه، مواد غذایی اضافه شده و جدید هستند و کودک همچنان امکان میل کردن غذاها و خوراکی‌های ماه‌های قبل را خواهد داشت.
پیشنهاد مقاله: استفراغ کودکان؛ چه کار باید کرد؟
بهترین روش دادن غذای کمکی به کودک چگونه است؟
تا اینجا دیدیم که غذای کمکی دادن به کودک را از کی شروع کنیم؟ اما باید دید که چطور باید غذای کمکی را به کودک داد. بهتر است که این کار را با یک قاشق مرباخوری آغاز کرده و بسیار آرام و باحوصله به کودک غذا بدهید. کودک شما تا اینجا تنها عادت داشته شیر مادر یا شیر خشک میل کند و احتمال بسیار زیادی وجود دارد که با مزه کردن طعم جدید و همینطور فرم جامد غذا، غافلگیر شود. به خاطر داشته باشید که این برای کودک، یک تجربه کاملا جدید است و در صورتی که با مهارت، اولین غذای کمکی را به او ندهید، ممکن است تجربه ناخوشایندی برای او ایجاد شده و کودک در مقابل ادامه تغذیه، مقاومت نشان دهد.
در روش غذا دادن به کودک حتما خلاقیت به خرج دهید
حتما خلاقیت به خرج دهید. تزئین غذای کودک به شکل تصاویر جذاب و کودکانه، کمک می‌کند تا کودک جذب غذاهای جدید شود. همینطور در صورتی که طعم و غذاهای جدید را با بازی به کودک بدهید، کودک میل و علاقه بیشتری نسبت به غذا نشان خواهد داد.
نکته: اگر زمان به موقع غذای کمکی دادن به کودک را رعایت کردید، اما با مقاومت از سوی کودک خود روبه‌رو شدید، بهتر است که چند روز فاصله انداخته و مجدد این کار را امتحان کنید.
چرا شروع زمان غذای کمکی به کودک نباید قبل از 6 ماهگی باشد؟
به دلیل آماده نبودن سیستم گوارشی نوزاد پیش از 6 ماهگی، نمی‌توان از غذاهای کمکی برای او استفاده کرد. همینطور کودک در فاصله زمانی از بدو تولد تا 6 ماهگی، باید حتما از شیر مادر یا به عنوان جایگزین از شیر خشک تغذیه کند تا فرایند رشد او، به خوبی طی شود.
چرا نباید شروع زمان غذای کمکی به کودک را به تعویق انداخت؟
در صورتی که بدون دلیل منطقی، زمان شروع غذای کمکی به کودک به اندازه معنی داری به تعویق بیفتد، این موضوع در رشد کودک و همینطور درک او از مزه‌ها، تاثیر منفی خواهد گذاشت. در حقیقت این یک زمان بندی است که باید رعایت شود و مسیر رشد و شناخت کودک، با آن تناسب دارد. البته در نظر داشته باشید که لزوما فردای روز به پایان رسیدن 6 ماهگی، زمان قطعی برای شروع کردن غذای کمکی کودک نیست، اما نباید این زمان را در صورت عادی بودن شرایط، بیش از یک تا دو هفته به تعویق انداخت.
در این مطلب دیدیم که زمان مناسب دادن غذا کمکی به کودک چه موقع است و در زمان بندی غذای کمکی کودکان، باید از چه نوع مواد غذایی و خوردنی به ترتیب ماه، استفاده شود. شما چه تجربه‌ای در این باره دارید؟ حتما ایده‌های خود را با ما و دیگر کاربران به بحث و اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
چه مدت زمانی باید بین شیر خوردن کودک و غذای کمکی، فاصله باشد؟
بهتر است که فاصله زمانی زیادی بین شیر خوردن و غذای کمکی کودک نباشد و بین هر دو وعده شیر، از مقداری غذای کمکی استفاده شود.
کدام غذاها و خوراکی‌ها برای زیر یک سالگی، ممنوع هستند؟
شیر گاو سرد، سفیده تخم مرغ، پنیر، گیلاس، بادام زمینی، خربزه، کیوی، توت فرنگی، توت سفید، توت سیاه و آلبالو برای کودکان زیر یک سال ممنوع هستند.
بهترین سن برای شروع غذای کمکی به کودک، چه موقع است؟
پایان 6 ماهگی، شروع زمان غذای کمکی به کودک است و باید پس از آن، رفته رفته، مواد غذایی مختلف به رژیم غذایی کودک اضافه شوند.
چه زمانی می‌توان به کودک آب داد؟
پس از پایان 6 ماهگی، می‌توان آب را جرعه جرعه و نه یکباره، به کودک داد و برای این کار بهتر است از قاشق کمک بگیرید.
چرا نباید شروع زمان غذای کمکی به کودک را به تعویق انداخت؟
فردای روز به پایان رسیدن 6 ماهگی، زمان قطعی برای شروع کردن غذای کمکی کودک نیست، اما نباید این زمان را در صورت عادی بودن شرایط، بیش از یک تا دو هفته به تعویق انداخت.
چنانچه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مورد خدمات پرستاری؛ دارید کارشناسان ما به صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
