از شیر گرفتن کودک مرحلهای حیاتی در فرآیند رشد کودک بوده که نیازمند توجه و دقت ویژهای از سوی مادر و پرستار کودک است. این فرآیند ممکن است به دلایل مختلفی از جمله تغییرات در برنامه زندگی، نیازهای غذایی جدید کودک یا مشکلات مربوط به شیردهی انجام شود. در ادامه، تکنیکها و راهکارهای مؤثر برای شیر گرفتن از نوزاد و کمک گرفتن از پرستار کودک بررسی میشود.
از شیر گرفتن کودک در چه زمان و سنی باید شروع شود؟
از شیر گرفتن کودک یک مرحله طبیعی و مهم در رشد اوست. این فرایند معمولاً بین ۱۲ تا ۲۴ ماهگی انجام میشود، اما زمان دقیق آن به عوامل مختلفی بستگی دارد. در ادامه به بررسی زمان و روشهای شیر گرفتن کودک میپردازیم:
- از شیر گرفتن کودک از سن ۱۲ ماهگی: در اکثر فرهنگها، سن از شیر گرفتن کودک از ۱۲ ماهگی شروع میشود. در این سن، کودکان معمولاً میتوانند غذاهای جامد را بهخوبی هضم کنند و نیاز به شیر مادر یا شیر فرمول کمتر میشود.
- از شیر گرفتن کودک وابسته از سن ۲۴ ماهگی: بسیاری از سازمانهای بهداشتی، از جمله سازمان بهداشت جهانی، توصیه میکنند که شیردهی تا ۲۴ ماهگی ادامه یابد. این کار به تقویت سیستم ایمنی بدن کودک کمک میکند و نیازهای تغذیهای او را تأمین نماید.
- سنین بالاتر: از شیر گرفتن کودک میتواند تا ۳ سالگی یا بیشتر ادامه یابد، اما در این سنین، معمولاً کودک بیشتر به غذاهای جامد و تغذیههای متنوع وابسته است.
به نقل از وبسایت nhs:
معرفی غذاهای جامد به نوزاد از حدود ۶ ماهگی آغاز میشود زیرا شیر مادر یا فرمول اولیه، انرژی و مواد مغذی لازم را تا این سن تأمین میکند و به نوزاد فرصت میدهد تا بهطور کامل برای مصرف غذاهای جامد آماده شود. در این سن، نوزاد بهتر میتواند خود را تغذیه کند و در جابجایی غذا در دهان، جویدن و بلعیدن توانایی بیشتری پیدا میکند، بهطوریکه میتواند غذاهای پورهای، تکهتکه و انگشتی را بخورد و احتمالاً دیگر نیازی به غذاهای صاف و مخلوط نخواهد داشت. اما شیردهی بهتر است تا دو سالگی نوزاد ادامه پیدا کند.
علائم نشان دهنده زمان مناسب از شیر گرفتن کودک
سن از شیر گرفتن کودک یکی از مراحل مهم و حساسی است که والدین باید به آن توجه ویژهای داشته باشند. در ادامه، علائم و نشانههایی که میتوانند نشان دهنده زمان مناسب برای شیر گرفتن کودک باشند، به تفصیل توضیح داده خواهد شد:
توجه به سن کودک برای از شیر گرفتن
یکی از مهمترین عوامل در تعیین زمان مناسب برای شیر گرفتن، سن کودک است. سازمان بهداشت جهانی توصیه میکند که شیر مادر تا شش ماهگی بهعنوان تغذیه اصلی کودک باشد و بعد از آن، تدریجاً غذای کمکی کودک که شامل غذاهای جامد میشود به رژیم غذایی او اضافه شود. عموماً، بسیاری از والدین شیر گرفتن را بین ۱۲ تا ۲۴ ماهگی آغاز میکنند.
مهارتهای حرکتی برای از شیر گرفتن کودک
- توانایی نشستن: زمانی که کودک قادر است به طور مستقل بنشیند، میتواند به راحتی غذاهای جامد را مصرف کند. این مهارت معمولاً بین ۶ تا ۸ ماهگی توسعه مییابد و نشانهای از آمادگی برای شیر گرفتن است.
- توانایی استفاده از قاشق: اگر کودک توانایی استفاده از قاشق و خوردن غذاهای نرم و جامد را پیدا کرده باشد، این هم نشانهای از آمادگی او برای شیر گرفتن است.
تغییرات رفتاری برای از شیر گرفتن نوزاد
- نارضایتی از شیر: اگر کودک بعد از خوردن شیر دچار نارضایتی یا بیقراری میشود و بیشتر به دنبال غذاهای جامد بوده، این نشانهای از آمادگی او برای شیر گرفتن است.
- کاهش علاقه به شیر مادر یا شیر خشک: اگر کودک تمایل کمتری به شیر خوردن نشان میدهد و بیشتر به بازی و کشف محیط اطراف خود مشغول بوده، زمان مناسبی برای شروع فرآیند شیر گرفتن است.
از شیر گرفتن نوزاد باید بر اساس نیازهای کودک و علائم او انجام شود. به یاد داشته باشید که هر کودک متفاوت بوده و زمان مناسب برای شیر گرفتن در هر کودک، میتواند متفاوت باشد.
روش های از شیر گرفتن کودکان
از شیر گرفتن نوزاد فرآیندی است که نیاز به برنامهریزی و صبر دارد تا نوزاد به تدریج از شیر مادر به غذاهای جامد و سایر نوشیدنیها عادت کند. در ادامه چند روش مؤثر برای شیر گرفتن از نوزاد را بررسی میکنیم:
- جایگزینی وعدههای غذایی: یکی دیگر از روشها، جایگزینی وعدههای شیردهی با غذاهای جامد مانند غذای کمکی کودک است. برای شروع، میتوانید وعدههای وسط روز که نوزاد کمتر وابستگی دارد را با غذای نیمهجامد جایگزین کنید.
- استفاده از فنجان یا شیشه شیر: برای نوزادانی که به مکیدن پستان مادر عادت دارند، استفاده از فنجان یا شیشه شیر و کمک گرفتن از پرستار در منزل میتواند جایگزین مناسبی باشد. این روش به نوزاد کمک میکند تا به تدریج ارتباط خود را با پستان مادر کاهش دهد و به روشهای دیگر تغذیه عادت کند.
- کاهش مدت زمان شیردهی: با کاهش زمان هر جلسه شیردهی، میتوانید به نوزاد نشان دهید که تغذیه با شیر مادر به پایان میرسد. سپس به او غذای جامد یا نوشیدنی دیگری بدهید.
- منحرف کردن حواس نوزاد: در مواقعی که نوزاد درخواست شیر میکند، میتوانید با بازی، کتاب خواندن یا یک میان وعده دیگر، حواس او را پرت کنید.
بهترین روش از شیر گرفتن کودک
فرآیند از شیر گرفتن در کودک یک مرحله طبیعی و مهم در رشد اوست که باید با دقت و حساسیت انجام شود. در ادامه، بهترین روش از شیر گرفتن کودک و نکات مهم برای موفقیت در این فرآیند ارائه میشود:
- جایگزینی وعدهها: وعدههای شیر را با غذاهای جامد یا میانوعدههای سالم جایگزین کنید.
- محیط آرام: برای از شیر گرفتن، اطمینان حاصل کنید که محیط آرام و بدون استرس باشد. این امر به کودک کمک میکند تا با تغییرات راحتتر کنار بیاید.
- حمایت عاطفی: در طول این فرآیند، نیازهای عاطفی کودک را در نظر بگیرید. او ممکن است در این دوره نیاز به محبت و آرامش بیشتری داشته باشد.
- انعطافپذیری: اگر کودک به سختی این تغییرات را میپذیرد، باید صبر داشته و در صورت نیاز به روشهای قبلی بازگردید.
- پیشرفت تدریجی: هر کودک متفاوت است، بنابراین به پیشرفت او احترام بگذارید و او را تشویق کنید.
شیر گرفتن از کودک نیاز به صبر، زمان و توجه به نیازهای او دارد. با برنامهریزی مناسب و حمایت عاطفی، این فرآیند به راحتی انجام میشود و به رشد مستقل کودک کمک میکند.
نحوه از شیر گرفتن کودک
همانطور که گفتیم از شیر گرفتن کودک یک فرایند طبیعی است که نیاز به زمان و صبر دارد. در ادامه مراحل و نکات مهم برای از شیر گرفتن در کودک از 0 تا 100 آورده شده است:
- تعیین زمان: یک زمان مناسب و کماسترس را انتخاب کنید. زمانهایی مانند تغییرات بزرگ در زندگی انتخاب مناسبی نیستند.
- شیر خشک یا شیر غیرلبنی: میتوانید به تدریج شیر خشک یا شیر غیرلبنی را به کودک معرفی کنید.
- آب و نوشیدنیهای سالم: از سن 1 سالگی میتوانید آب و نوشیدنیهای سالم دیگر را به کودک بدهید.
- نوازش و محبت: در طول فرایند از شیر گرفتن، به کودک محبت و نوازش کنید تا احساس امنیت کند.
- توجه به نیازهای عاطفی: ممکن است کودک در این دوره احساس بیقراری کند. سعی کرده به نیازهای عاطفی او پاسخ دهید.
غذاهای مناسب بعد از شیر گرفتن کودک
بعد از شیر گرفتن کودک، انتخاب غذاهای مناسب برای تغذیه او بسیار مهم است. در این دوره، کودک باید به تدریج به غذاهای جامد عادت کرده و مواد مغذی لازم برای رشد را دریافت کند. در ادامه به معرفی غذاهای مناسب بعد از شیر گرفتن در کودک میپردازیم:
- برنج: برنج پخته شده یکی از گزینههای خوب برای شروع است. میتوانید آن را با کمی آب یا شیر گاو رقیق کنید.
- جو دوسر: جو دوسر نرم و پخته شده با میوههای نرم مانند موز یا سیب بسیار مغذی است.
- حبوبات: مانند عدس و نخود که باید پخته و له شوند تا کودک بتواند به راحتی آنها را بخورد.
- گوشت: گوشتهای نرم و پخته مانند مرغ یا گوشت قرمز را میتوانید به شکل پوره یا تکههای کوچک به کودک بدهید.
- تخممرغ: تخممرغ پخته یا نیمرو میتواند یک منبع عالی پروتئین باشد.
- ماست: ماست بدون قند و کمچرب گزینه مناسبی برای تامین کلسیم است.
با رعایت تنوع و دقت در انتخاب مواد غذایی، میتوانید به رشد سالم کودک کمک کنید.
بهترین زمان برای قطع شیر دهی به کودک
ممکن است برای انتخاب اینکه کدام زمان در روز بهترین زمان قطع شیر دهی در کودک است دچار تردید شوید . بسیاری از مادران با متوقف کردن تغذیه در وعده ظهر این کار را شروع می کنند زیرا معمولاً ترک این وعده برای کودک بسیار راحت تر است وعده صبحگاهی یا شامگاهی است .
بعضی از مادران تصمیم گیری در مورد زمان از شیر گرفتن را به فرزند خود واگذار می کنند. کودکانی که روزانه سه وعده غذای جامد می خورند (به علاوه میان وعده) معمولاً کمتر و کمتر شیر خواهند خورد . در این صورت ، شیر مادر در اثر کمبود تقاضا خشک می شود و برای ادامه دادن شیر به پمپاژ احتیاج دارد. اگر کودک شما کمتر شیر می خورد ، مطمئن شوید که به اندازه کافی شیر خشک یا شیر غنی شده با آهن دریافت می کند. در مورد مقدار شیر خشک مورد نیاز فرزندتان با پزشک مشورت کنید.
اگر کودک شما قبل از 1 سالگی از شیر گرفته شده است ، یا متوجه شده اید که به اندازه کافی شیر تولید نمی کنید ، باید به او شیر خشک بدهید. با پزشک مشورت کنید تا ببینید چه فرمولی برای کودک شما مناسب است. در بعضی از موارد ممکن است از شیر گرفتن کودک با زردی نوزاد ارتباط داشته باشد.
بعد از قطع شیر دهی کودک چکار باید بکنیم؟
بعد از قطع شیر دهی کودک، باید به تدریج رژیم غذایی او را تغییر دهید. از سنین حدود ۱۲ ماهگی، میتوانید به کودک غذاهای جامد و متنوعی از جمله میوهها، سبزیجات، غلات و پروتئینها مانند گوشت، تخممرغ و حبوبات معرفی کنید. همچنین، استفاده از شیرهای غیر لبنی یا شیرهای گیاهی نیز میتوانند در این مرحله مفید باشند.
قطع شیر دهی برای کودک تجربهای احساسی است. در این دوران، توجه به نیازهای عاطفی و روانی او بسیار اهمیت دارد. بازی و ارتباط نزدیک با کودک میتواند به او کمک کند تا این تغییر را بهتر مدیریت کرده و احساس راحتی بیشتری داشته باشد.
از شیر گرفتن نوزاد یک فرآیند طبیعی و مرحلهای مهم در رشد کودک است که نیاز به صبر، حوصله و توجه دقیق مادر و پرستار دارد. با شناخت تکنیکهای مناسب و رعایت نکات ایمنی و روانی، میتوان این مرحله را به گونهای پیش برد که کمترین استرس و ناراحتی برای کودک و مادر به همراه داشته باشد. به یاد داشته باشید که هر کودکی با دیگری متفاوت بوده و احترام به نیازهای منحصر به فرد او، کلید موفقیت در این فرآیند است.
سوالات متداول
1- آیا از شیر گرفتن ممکن است باعث ایجاد اضطراب در نوزاد شود؟
بله، از شیر گرفتن باعث اضطراب و ناراحتی در نوزاد میشود. این موضوع طبیعی است و والدین باید به نیازهای عاطفی نوزاد توجه کرده و او را در این روند حمایت کنند.
2- چه مواد غذایی باید در زمان از شیر گرفتن به نوزاد داده شود؟
غذاهای غنی از پروتئین و ویتامینها مانند میوهها، سبزیجات، و غلات. در صورت عدم حساسیت، میتوان از لبنیات استفاده کرد.
3- بهترین زمان برای از شیر گرفتن نوزاد چه زمانی است؟
بهترین زمان برای از شیر گرفتن در نوزاد معمولاً بین ۶ ماهگی تا ۲ سالگی است. بسیاری از کارشناسان توصیه میکنند که شیر مادر تا ۱ سالگی ادامه یابد.
4- چه زمانی برای از شیر گرفتن نوزاد مناسب است؟
زمان مناسب برای از شیر گرفتن نوزاد یک تصمیم شخصی است که معمولاً پس از ۶ ماهگی و با توجه به شرایط مادر و کودک گرفته میشود، و کارشناسان توصیه میکنند شیردهی تا حداقل ۱ سالگی ادامه یابد.