پگ معده (Gastric PEG)، یک روش پزشکی است که در آن یک لوله تغذیه از طریق دیواره شکم، وارد معده میشود. از این روش، معمولا در بیمارانی استفاده میشود که به دلیل شرایط فیزیکی و پزشکی، مانند اختلالات عصبی، سرطان یا سایر بیماریهای مزمن، قادر به خوردن یا قورت دادن غذا نیستند. پس از تعبیه این لوله تغذیه، مراقبت از آن، اهمیت زیادی پیدا میکند تا ریسک عفونت و مشکلات دیگر، به حداقل برسد. در این مطلب از مرکز پرستاری پرستار اول قصد داریم نگاهی به نحوه نگهداری از پگ معده بیندازیم. با ما همراه باشید.
پگ معده چیست؟
همانطور که در ابتدا نیز اشاره کردیم، پگ معده یک لوله تغذیه است که وارد معده شده و تغذیه بیمار، از طریق آن، به صورت مستقیم انجام میشود. در طول این عمل، یک متخصص گوارش از یک آندوسکوپ (لولهای انعطاف پذیر که دوربین و نور دارد)، برای هدایت لوله تغذیه به داخل معده استفاده میکند. با قرار گرفتن لوله داخل معده و ثابت شدن آن در دیواره شکم، میتوان تغذیه بیمار را به صورت مستقیم انجام داد.
PEG های معده اغلب به عنوان یک راه حل طولانی مدت برای بیمارانی که قادر به خوردن یا قورت دادن غذا نیستند، استفاده میشوند و میتوانند به بهبود کلی تغذیه و کیفیت زندگی آنها کمک کنند. این روش به طور کلی ایمن در نظر گرفته میشود، اما مانند هر روش پزشکی، خطرات و عوارض بالقوهای در خصوص آن وجود دارد که باید با یک پزشک یا پرستار بیمار متخصص درباره آنها صحبت شود.
به نقل از clevelandclinic :
گاستروستومی آندوسکوپی از راه پوست (PEG) روشی برای قرار دادن لوله تغذیه است. این لوله های تغذیه اغلب لوله های PEG یا لوله های G نامیده می شوند. این لوله به شما اجازه می دهد تا تغذیه را مستقیماً از طریق معده دریافت کنید. این نوع تغذیه به عنوان تغذیه روده ای یا تغذیه روده ای نیز شناخته می شود.
نگهداری از پگ معده چطور انجام میشود؟
مراقبت از پگ معده peg، اهمیت بسیار زیادی دارد و باید حتما نکات مهم در این خصوص، در نظر گرفته شوند. مراقبت و نگهداری از آن، برای جلوگیری از عفونت و اطمینان از عملکرد صحیح آن، مهم است. در اینجا چند دستورالعمل کلی برای مراقبت از PEG معده آورده شده است:
- بهتر است که پیش از شروع به تغذیه بیمار، حتما لوله را در جهات مختلف به آرامی بچرخانید تا اطمینان حاصل کنید که هیچگونه چسبندگی وجود ندارد و لوله آماده انتقال دادن غذا است.
- قبل از هر بار تغذیه بیمار با لوله PEG، حتما دستهای خود را با آب و صابون شسته و از عدم وجود هر گونه آلودگی، اطمینان خاطر حاصل کنید. به خاطر داشته باشید که ریسک عفونت در این افراد، بیشتر از سایرین است.
- اطراف PEG معده را تمیز و خشک نگه دارید. حتما هر روز محل وارد شدن پگ به معده را با آب و صابون تمیز کرده و سپس از یک حوله خشک و بدون پرز، برای خشک کردن محل شستشو داده شده، کمک بگیرید. دقت داشته باشید که حوله را به آرامی در محل قرار دهید تا فشار مضاعفی به این بخش وارد نشود.
- قبل و بعد از هر بار تغدیه یا مصرف داروی خوراکی، بهتر است تا لوله را با آب سرد بشویید. توجه داشته باشید که حداقل یکبار شستشو لوله تغذیه در طول روز ضروری است. این کار به جلوگیری از گرفتگی لوله تغذیه پگ کمک کرده و موجب تمیز ماندن آن میشود.
- به خاطر داشته باشید برای فردی که از لوله تغذیه کمک میگیرد، تنها باید از دستور غذایی و داروهای توصیه شده توسط پزشک استفاده کنید.
- به طور مرتب لوله و پوست اطراف محل ورود آن را بررسی کنید که احیانا علائمی از عفونت، قرمزی، تورم یا ترشح وجود نداشته باشد. در صورت مشاهده کمترین علائمی، لازم است که حتما با پزشک تماس گرفته و به صورت فوری، رسیدگیهای لازم را انجام دهید. در غیر این صورت، ریسک پیشرفت عفونت و مشکلات وابسته به آن مانند سکسکه بی دلیل، وجود خواهد داشت.
- حتما میزانی از لوله که خارج از شکم قرار دارد را اندازه بگیرید و هر چند روز یک بار مجددا این کار را انجام دهید تا مطمئن شوید که لوله از جای خود حرکت نکرده است.
البته بسته به شرایط خاص بیمار، ممکن است پزشک ملاحظات دیگری را نیز برای نگهداری از پگ معده توصیه کند.
تغذیه و مراقبت از پگ معده در منزل
تغذیه بیمار با پگ معده، شرایط خاص خود را دارد و حتما باید مواد غذایی با توصیه و دستورالعمل پزشک، به او داده شود. به علاوه فردی که با پگ معده تغذیه میشود، نیاز به یک پرستار و مراقب دارد تا مشکلی برای او به وجود نیاید و محل ورود پگ به معده از دیواره شکم نیز دچار عفونت یا مشکلات دیگری نشود. از این روی معمولا برای مراقبت از این افراد، از یک پرستار متخصص در منزل کمک گرفته میشود.
بانوان گاها در دوران بارداری دچار سوزش سر دل در بارداری می شوند ولی این موضوع جای نگرانی ندارد و نشانه عارضه ای که منجر به پگ معده شود نیست.
متعلقات پگ معده
برای آنکه آموزش مراقبت از پک معده به درستی انجام شده و بیمار بتواند شخصا، نگهداری مناسبی از لوله تغذیه داشته باشد، باید حتما متعلقات پگ معده را به خوبی بشناسد. پگ معده شامل آداپتور، لوله گاستروستومی، کلمپ، سپر نگه دارنده، سپر داخلی و نوک قارچی کاتتر است.
در پایان، پیشنهاد میکنیم که اگر بیماری در منزل دارید که از پگ معده استفاده میکند، از یک پرستار در منزل متخصص و حرفهای کمک بگیرید. برای این منظور، مجموعه پرستار اول در خدمت شما است و میتواند پرستار متخصص در این زمینه را به منزل شما اعزام کند.
سوالات متداول
عوارض استفاده از پگ معده کدامند؟
از جمله عوارض پگ معده میتوان به التهاب معده، عفونت، نفخ شکم، زخم، گاستروپریس، حالت تهوع، اسهال و پیچ خوردگی اطراف لوله اشاره کرد.
طول عمر پگ معده چقدر است؟
به طور متوسط، پگ معده حدودا برای 9 تا 10 ماه کاربرد داشته و پس از آن در صورت نیاز باید تعویض شود.
آیا برای برداشتن پگ معده، نیاز به بیهوشی و جراحی است؟
خیر، پزشک به راحتی لوله را خارج کرده یا در نهایت از بیحسی موضعی برای راحتی بیمار استفاده میکند.
اگر لوله پگ، تصادفی خارج شد، چه باید کرد؟
لازم است که خیلی زود لوله تمیز دیگری جایگزین شود. در غیر این صورت، ریسک اینکه محل فیستول مسدود شده و آندوسکوپی مجدد نیاز شود، وجود خواهد داشت.
چطور از رفلاکس معده پس از تغذیه با پگ معده جلوگیری کنیم؟
بهتر است که پس از هر بار تغذیه بیمار با PEG معده، فرد را در حالت نشسته قرار دهید تا از بروز رفلاکس معده و آسپراسیون، پیشگیری شود.
