آبریزش چشم یک مشکل شایع است که ممکن است بر کیفیت زندگی روزمره تاثیر بگذارد. این عارضه که به آن اپی‌فورا نیز گفته می‌شود، به دو دلیل اصلی تولید بیش از حد اشک یا ناتوانی در تخلیه صحیح اشک از مجرای اشک رخ می‌دهد. اشک برای حفظ سلامت چشم‌ها و مرطوب نگه‌داشتن آن‌ها ضروری است اما وقتی مقدار آن بیش از حد باشد، می‌تواند منجر به احساس ناراحتی، سوزش و حتی کاهش بینایی شود.
در اکثر موارد، آبریزش از چشم موقتی بوده و نیاز به درمان خاصی ندارد. با این حال، گاهی این مشکل ممکن است نشان‌دهنده وجود اختلالات جدی‌تر مانند عفونت، التهاب یا انسداد در مجرای اشک باشد. در چنین مواردی، تشخیص صحیح و درمان به موقع ضروری است. اگر آبریزش از چشم ادامه‌دار باشد یا با علائم دیگری همراه شود، مشاوره با یک متخصص پزشکی می‌تواند به شناسایی علت و ارائه راهکارهای مناسب کمک کند. در این شرایط، نقش پرستار در منزل در مراقبت و مدیریت وضعیت بیمار حائز اهمیت است.
آبریزش چشم
آبریزش چشم به دلیل تولید بیش از حد اشک یا ناتوانی در تخلیه آن به‌وجود می‌آید. این عارضه می‌تواند به واسطه عوامل متعددی از جمله آلرژی‌ها، عفونت‌های چشمی یا انسداد مجاری اشکی رخ دهد. برای درمان این عارضه، ابتدا لازم است علت اصلی شناسایی شود. در بسیاری از موارد، پزشکان توصیه می‌کنند از اشک‌های مصنوعی، کمپرس گرم یا داروهای ضدالتهاب استفاده شود. در صورتی که آبریزش در چشم ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد، درمان مناسب با توجه به نوع مشکل ضروری خواهد بود.
علت آبریزش چشم در بزرگسالان
آبریزش چشم یکی از مشکلات شایعی است که بزرگسالان ممکن است تجربه کنند. این عارضه به دلیل تولید زیاد اشک یا عدم تخلیه صحیح اشک از چشم‌ها اتفاق می‌افتد. عوامل مختلفی می‌توانند منجر به این وضعیت شوند که شناخت آن‌ها می‌تواند به تشخیص و درمان مناسب کمک کند. در ادامه به بررسی علل مختلف آبریزش در چشم بزرگسالان خواهیم پرداخت.
1. تولید بیش از حد اشک:
در برخی مواقع، تحریک چشم می‌تواند منجر به تولید بیش از حد اشک شود. این واکنش معمولا به عنوان تلاش بدن برای خارج کردن ماده محرک از چشم اتفاق می‌افتد. محرک‌هایی مانند مواد شیمیایی موجود در دود یا حتی پیاز می‌توانند عامل این تحریک باشند. همچنین، عفونت‌های چشمی نظیر کنژنکتیویت می‌توانند منجر به افزایش تولید اشک شوند. در این موارد، فرد ممکن است علائم دیگری مانند التهاب، قرمزی و خارش چشم را نیز تجربه کند.
2. آسیب دیدگی چشم:
آسیب‌دیدگی چشم یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند باعث آبریزش چشم شود. ضربه به چشم می‌تواند منجر به تحریک و التهاب آن شده و به تولید اشک بیشتر بینجامد. بنابراین اگر فردی دچار آسیب به چشم شده باشد، باید به وضعیت آبریزش آن توجه کند و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کند.
3. تریشیازیس:
تریشیازیس به وضعیتی اطلاق می‌شود که مژه‌ها به سمت داخل چشم رشد می‌کنند. این وضعیت می‌تواند باعث تحریک قرنیه و ایجاد آبریزش شود. افرادی که این مشکل را دارند ممکن است به طور مداوم احساس ناراحتی و سوزش در چشم کنند و نیاز به درمان دارند.
4. اکتروپیون:
اکتروپیون وضعیتی است که در آن لبه پلک به سمت بیرون برمی‌گردد. این مشکل می‌تواند منجر به تجمع اشک و در نتیجه آبریزش چشم شود. افرادی که با این وضعیت مواجه هستند، باید به دنبال مشاوره پزشکی برای اصلاح مشکل باشند.
5. عفونت قرنیه:
عفونت قرنیه یکی از دلایل مهم آبریزش از چشم است. این عفونت‌ها می‌توانند باعث التهاب و تحریک چشم شوند و در نتیجه تولید اشک افزایش یابد. اگر علائم دیگری مانند درد یا تاری دید نیز وجود داشته باشد، مراجعه به پزشک بسیار ضروری است.
به نقل از mayoclinic.org :
در افراد مسن تر، آبریزش مداوم چشم ها ممکن است به دلیل افتادگی پوست پیر پلک ها از کره چشم اتفاق بیفتد. این باعث می‌شود اشک‌ها جمع شوند و تخلیه صحیح اشک‌ها به بینی را سخت‌تر می‌کند. بزرگسالان همچنین ممکن است به دلایلی مانند ضربه، عفونت و تورم به نام التهاب دچار انسداد مجاری اشکی شوند.
6. زخم قرنیه:
زخم قرنیه یک زخم باز است که بر روی سطح چشم ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث آبریزش در چشم شود. این زخم‌ها معمولا ناشی از آسیب، عفونت یا خشکی شدید چشم هستند و نیاز به درمان فوری دارند.
علت آبریزش چشم در کودکان
آبریزش چشم در کودکان می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که هر کدام نیاز به توجه و درمان مناسب دارند. این مشکل می‌تواند به دلایل طبیعی یا پزشکی رخ دهد و شناسایی علت دقیق آن به والدین کمک می‌کند تا بهترین اقدام را انجام دهند. عفونت چشم در نوزادان از مهم ترین دلایل است چرا که می تواند در بعضی موارد خطرساز باشد. در ادامه، به بررسی چند علت رایج آبریزش از چشم در کودکان می‌پردازیم.
انسداد مجاری اشک:
حدود ۱۰ درصد نوزادان به انسداد مجاری اشک مبتلا هستند. این وضعیت به معنای اختلال در خروج اشک از چشم به سمت بینی است. معمولا در این حالت، آبریزش از چشم در حین فعالیت‌هایی مانند تماشای تلویزیون یا نقاشی بیشتر مشاهده می‌شود. این مسئله ممکن است ناشی از نارسایی در سیستم بینایی یا عیوب انکساری باشد. در این مواقع، کودک سعی می‌کند با اشک ریختن، عیوب دید خود را جبران کند.
سرما و باد:
آبریزش از چشم ممکن است به دلیل قرار گرفتن در معرض سرما و باد باشد. در چنین شرایطی اگر کودک در زمان‌های دیگر مشکلی نداشته باشد و فقط در معرض سرما قرار گیرد، این نوع آبریزش طبیعی به نظر می‌رسد. این واکنش طبیعی بدن در برابر تحریکات محیطی می‌تواند به حفظ سلامت چشم‌ها کمک کند.
سرماخوردگی:
سرماخوردگی نیز یکی دیگر از عوامل موثر در آبریزش چشم است. در این حالت، مشکلات بینی ممکن است باعث انسداد موقتی مجرای اشک شود و در نتیجه، کودک دچار آبریزش از چشم شود. این مشکل معمولا با بهبود سرماخوردگی برطرف می‌شود.
عفونت‌های چشمی:
عفونت‌های چشمی مانند کنژنکتیویت، می‌توانند باعث بروز آبریزش از چشم شوند. این عفونت‌ها معمولا با قرمزی و تورم چشم همراه هستند و ممکن است ترشحات چرکی نیز مشاهده شود. در صورتی که عفونت به نوزاد منتقل شود، لازم است فورا به پزشک مراجعه کرد تا درمان مناسب انجام گیرد.
رینیت آلرژیک:
رینیت آلرژیک یا تب یونجه می‌تواند باعث آبریزش از چشم در کودکان شود. عواملی مانند گرد و غبار، گرده گیاهان و آلرژن‌های غذایی می‌توانند به این مشکل دامن بزنند. در این شرایط، علائمی مانند عطسه، خارش و آبریزش بینی نیز مشاهده می‌شود که نیاز به درمان دارد.
درمان آبریزش چشم
آبریزش از چشم می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد و درمان آن بسته به علت بروز این مشکل متفاوت است. شناسایی صحیح علت آبریزش و اقدام به درمان مناسب می‌تواند به کاهش ناراحتی‌ها و بهبود کیفیت زندگی کودک یا بزرگسال کمک کند. در ادامه به بررسی روش‌های مختلف درمان آبریزش از چشم می‌پردازیم.
بهداشت فردی:
رعایت بهداشت فردی از اهمیت بالایی برخوردار است. شستن مرتب دست‌ها و خودداری از لمس صورت و چشم‌ها می‌تواند به جلوگیری از ورود آلودگی‌ها و عوامل بیماری‌زا کمک کند. این اقدامات ساده ولی موثر می‌توانند نقش بسزایی در کاهش آبریزش چشم ایفا کنند.
مراقبت از ورود اجسام خارجی:
در صورتی که از لنزهای چشمی استفاده می‌کنید، بسیار مهم است که دستان خود را به طور کامل بشویید و سپس لنزها را بردارید. لنزها باید روزانه تمیز شده و در صورت قدیمی یا منقضی شدن دور انداخته شوند. این کار می‌تواند به جلوگیری از عفونت‌ها و مشکلات چشمی و در نتیجه کاهش آبریزش از چشم کمک کند.
درمان آلرژی:
در صورت بروز آبریزش چشم ناشی از آلرژی، استفاده از داروهای ضد آلرژی می‌تواند موثر باشد. آنتی‌هیستامین‌ها به کاهش واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کنند. اسپری‌های بینی و قطره‌های چشمی نیز از دیگر گزینه‌ها هستند که می‌توانند علائم را کاهش دهند.
بهبود عفونت و التهاب:
اگر آبریزش از چشم ناشی از عفونت باکتریایی باشد، پزشک ممکن است قطره یا پمادهای آنتی‌بیوتیک تجویز کند. این درمان‌ها به کاهش التهاب و بهبود وضعیت چشم کمک می‌کنند. در این شرایط، مراجعه به پزشک ضروری است تا درمان به موقع انجام شود.
درمان انسداد مجاری اشک:
انسداد مجاری اشکی می‌تواند به آبریزش از چشم منجر شود. در این موارد، استفاده از کمپرس آب گرم برای پاک‌سازی آلودگی‌ها موثر است. اگر این مشکل ادامه یابد، ممکن است نیاز به جراحی برای باز کردن مجاری اشک باشد.
بوتاکس:
در برخی از موارد، تزریق بوتاکس می‌تواند به شل شدن عضلات نزدیک به مجاری اشکی کمک کند. این درمان در موارد خاص که آبریزش چشم به دلیل تنش‌های عضلانی است، ممکن است موثر باشد و به کاهش علائم کمک کند.
آبریزش چشم در کودکان:
برای نوزادان، آبریزش از چشم معمولا خودبه‌خود بهبود می‌یابد. در این سنین، معمولا باز شدن کامل مجاری اشکی چند ماه طول می‌کشد. والدین می‌توانند چندین بار در روز چشم‌ها را با پنبه مرطوب و استریل تمیز کنند تا ناراحتی کودک کاهش یابد.
محافظت از چشم:
در شرایط محیطی نامناسب، استفاده از عینک‌های آفتابی می‌تواند از چشم‌ها محافظت کند. همچنین، محدود کردن زمان استفاده از صفحه‌های نمایش و استراحت‌های منظم می‌تواند فشار را بر روی چشم‌ها کاهش دهد و به بهبود وضعیت آبریزش از چشم کمک کند.
درمان خانگی آبریزش چشم
آبریزش چشم می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد و برخی افراد به دنبال درمان‌های خانگی برای کاهش این مشکل هستند. استفاده از روش‌های طبیعی می‌تواند به تسکین علائم آبریزش از چشم کمک کند و در بسیاری از موارد موثر باشد. در ادامه به بررسی چند درمان خانگی برای آبریزش از چشم می‌پردازیم.
شستشوی چشم با آب نمک:
شستشوی چشم با محلول آب نمک می‌تواند به تمیز کردن چشم‌ها و کاهش التهاب کمک کند. این روش خصوصا زمانی که چشم‌ها در معرض آلودگی یا مواد تحریک‌کننده قرار گرفته‌اند، مفید است. ترکیب آب گرم با مقدار کمی نمک خوراکی و شستشوی چشم با این محلول می‌تواند به کاهش آبریزش از چشم کمک کند.
قرار دادن چای کیسه‌ای سرد روی چشم‌ها:
استفاده از چای کیسه‌ای سرد به عنوان یک درمان طبیعی می‌تواند به تسکین علائم آبریزش چشم کمک کند. چای سبز یا چای بابونه دارای خواص ضد التهابی و آرام‌بخش هستند. با قرار دادن کیسه‌های چای سرد روی پلک‌ها به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، می‌توان به کاهش التهاب و احساس خستگی چشم‌ها کمک کرد.
استفاده از کمپرس آب گرم و آب سرد:
استفاده از کمپرس آب گرم یا سرد نیز می‌تواند به تسکین آبریزش از چشم کمک کند. کمپرس گرم برای تسکین التهاب و افزایش گردش خون در ناحیه چشم موثر است. در مقابل، کمپرس سرد به کاهش ورم و خستگی چشم‌ها کمک می‌کند. می‌توانید بسته‌های یخ را در یک حوله بپیچید و به آرامی روی چشم‌ها قرار دهید یا از یک دستمال گرم استفاده کنید.
استراحت کافی:
استراحت کافی و خواب مناسب از دیگر عوامل مهم در مدیریت آبریزش از چشم است. خواب ناکافی می‌تواند به افزایش حساسیت چشم‌ها و در نتیجه به بروز آبریزش منجر شود. با اطمینان از خواب کافی و استراحت به چشم‌ها، می‌توان از بروز مشکلات چشمی جلوگیری کرد و علائم موجود را کاهش داد.
سخن آخر
در این مقاله از پرستار اول خواندیم که آبریزش چشم یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله آلرژی، عفونت یا انسداد مجاری اشکی بروز کند. برای کاهش این مشکل، استفاده از روش‌های خانگی می‌تواند بسیار موثر باشد. شستشوی چشم با آب نمک، قرار دادن چای کیسه‌ای سرد بر روی پلک‌ها و استفاده از کمپرس‌های گرم یا سرد از جمله راهکارهایی هستند که به تسکین علائم کمک می‌کنند. همچنین، استراحت کافی و خواب مناسب می‌تواند نقش مهمی در کاهش حساسیت و بهبود وضعیت چشم‌ها داشته باشد.
سوالات متداول
علت آبریزش چشم در بزرگسالان چیست؟
تولید بیش از حد اشک، آسیب دیدگی چشم، تریشیازیس و عفونت قرنیه از علل این مشکل هستند.
درمان آبریزش از چشم چیست؟
بهداشت فردی، مراقبت از ورود اجسام خارجی و انواع راه‌های درمان خانگی می‌توانند در حل این مشکل تاثیرگذار باشند.
