افسردگی پس از زایمان: علل بروز و روش های درمان آن چگونه است؟

 افسردگی پس از زایمان Postpartum depression نوعی افسردگی است که پس از زایمان برای مادر تازه فارغ شده اتفاق می افتد که آشنایی با علایم و روش های درمان آن بسیار مهم است  .تولد نوزاد احساسات مادر را از هیجان و شادی گرفته تا ترس و اضطراب برمی انگیزد، اما هم چنین می تواند منجر به نتیجه ای غیرمتظره شود یعنی افسردگی.
بیش تر مادران پس ازاولین زایمان خود تغییرات روحی مانند گریه ، اضطراب و بیخوابی را تجربه می کنند که به طور معمول در دو- سه روز اول پس از زایمان شروع می شود وممکن است تا دو هفته ادامه یابد.

اما برخی از مادران دچار حالات شدیدتر و طولانی مدت افسردگی می شوند که به افسردگی پس از زایمان معروف است. به ندرت ، یک اختلال شدید خلقی به نام روان پریشی پس از زایمان نیز ممکن است ایجاد شود.این نوع افسردگی نقص شخصیتی یا ضعف نیست. گاهی اوقات فقط یک عارضه ی زایمان است.

اگر افسردگی  دارید ، درمان سریع می تواند به شما کمک کند علائم خود را کنترل کنید و به شما کمک کند با کودک خود رابطه برقرار کنید.
علائم و نشانه های این افسردگی متفاوت است و ممکن است خفیف یا شدید باشد.

علائم افسردگی پس از زایمان (گرفتگی خلق پس از زایمان) :

 افسردگی پس از زایمان- که فقط چند روز تا یک یا دو هفته پس از تولد کودک ادامه دارد – ممکن است شامل موارد زیر باشد:

–  نوسانات خلقی

– اضطراب

– غم

– تحریک پذیری

– احساس ناکامی

– گریه

– کاهش تمرکز

– مشکل اشتها

– مشکل خواب

افسردگی ممکن است در ابتدا با بیبی بلوزاشتباه گرفته شود – اما علائم و نشانه های آن شدیدتر و طولانی تر است و در نهایت ممکن است درمراقبت از کودک و انجام سایر کارهای روزمره اختلال ایجاد کند. علائم معمولاً در چند هفته اول پس از زایمان ایجاد می شود ، اما ممکن است زودتر – در دوران بارداری – یا دیرتر – تا یک سال پس از تولد شروع شود.

علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

– خلق افسرده یا تغییرات شدید خلقی

– مشکل درارتباط با کودک خود

– قطع ارتباط با خانواده و دوستان

– ضعف جسمانی

– کاهش علاقه به فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت می بردید

– تحریک پذیری و عصبانیت شدید

– ترس از مادر خوب نبودن

– ناامیدی

– احساس بی ارزشی ، گناه یا بی کفایتی

– کاهش توانایی تفکر، تمرکز یا تصمیم گیری

– بی قراری

– اضطراب شدید و ترس و وحشت

– افکارخطرناک آسیب رساندن به خود یا کودک

– افکار مکرر مرگ یا خودکشی

– افسردگی درمان نشده ، پس از زایمان ممکن است ماه ها یا بیش تر ادامه داشته باشد.

با روان پریشی پس از زایمان – یک بیماری نادر که به طور معمول در هفته اول پس از زایمان ایجاد می شود – علائم و نشانه ها شدید است.

علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

گیجی

افکار وسواسی درباره کودک خود

توهم و هذیان

اختلالات خواب

انرژی و تحریک بیش از حد

بیماری پارانویید

تلاش برای صدمه زدن به خود یا کودک

روان پریشی پس از زایمان ممکن است منجر به افکار یا رفتارهای خطرناک شود و نیاز به درمان فوری دارد.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر بعد از تولد کودک احساس افسردگی می کنید ، ممکن است از پذیرفتن آن واهمه داشته باشید یا خجالت بکشید. اما اگر علائمی ازافسردگی پس از زایمان را تجربه کردید ، با پزشک خود تماس بگیرید و قرار ملاقات بگذارید. اگر علائمی دارید که نشان می دهد ممکن است دچار روان پریشی پس از زایمان شده باشید ، سریعاً کمک بگیرید.

اگرپس از زایمان علائم زیر را در خود مشاهده کردید سریعا به پزشک مراجعه کنید:

– چنان چه علائم بعد از دو هفته ادامه یابند.

– چنان چه علائم مراقبت از کودک را برای شما سخت کنند.

– چنان چه علائم انجام کارهای روزمره را دشوار کنند.

– افکار صدمه زدن به خود یا کودک را داشته باشید.

– افکار خودکشی دارید.

-اگر در هر لحظه فکر آسیب رساندن به خود یا کودک خود را دارید ، بلافاصله در مراقبت از کودک خود از همسر خود یا عزیزان دیگرتان کمک بگیرید.

-اگر افکار خودکشی دارید این گزینه ها را نیز در نظر داشته باشید:

-از یک متخصص بهداشت روان کمک بگیرید.

-با یک دوست صمیمی یا یکی از عزیزان خود تماس بگیرید.

اگر یکی از دوستان یا نزدیکان شما مبتلا به افسردگی است بدانید که ممکن است این افرادافسردگی خود را تشخیص ندهند یا تایید نکنند وشاید ازعلائم و نشانه های افسردگی خود آگاهی نداشته باشند. پس به آن ها کمک کنید تا تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرند.

علل بروز این نوع افسرگی

افسردگی پس از زایمان هیچ دلیل خاصی ندارد ، اما ممکن است مسائل جسمی و عاطفی در آن نقش داشته باشد.
تغییرات فیزیکی پس از زایمان با کاهش ترشح هورمون ها (استروژن و پروژسترون) در بدن همراه است که ممکن است به افسردگی پس از زایمان منجر گردد. ترشح سایر هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید نیز به شدت کاهش می یابد – که می تواند باعث احساس خستگی ، سستی و افسردگی شود.

هنگامی که غرق در خواب هستید ، ممکن است در رسیدگی به نوزاد خود دچار مشکل شوید یا نگران توانایی خود در مراقبت از نوزاد باشید. ممکن است احساس جذابیت کمتری داشته باشید ، با احساس بی کفایتی دست و پنجه نرم کنید یا احساس کنید کنترل زندگی خود را از دست داده اید. هر یک از این مسائل می تواند به تنهایی باعث افسردگی  شود.

عوامل زمینه ساز افسردگی بعد از زایمان:

هر مادری می تواند این افسردگی  را تجربه کند و این موضوع می تواند پس از تولد هر کودک و نه فقط اولین کودک ، ایجاد شود. با این حال ،این بیماری شدت می یابد  اگر:

شما چه در دوران بارداری و چه در زمان های دیگر سابقه افسردگی دارید

شما اختلال افسردگی دو قطبی دارید

شما بعد از بارداری قبلی افسردگی پس از زایمان را تجربه کرده اید

از اعضای خانواده ی شما کسی افسردگی یا سایر اختلالات خلقی داشته است

شما در طول سال گذشته با حوادث استرس زایی مانند مانند عوارض بارداری ، بیماری یا از دست دادن شغل روبه رو بوده اید

کودک شما دچار مشکل سلامتی یا بیماری خاصی است

شما دوقلو ، سه قلو یا چند قلو دارید

شما در شیردهی مشکل دارید

شما در روابط خود با همسرتان یا یکی از نزدیکان خود مشکل دارید

شما مشکلات مالی دارید

بارداری شما ناخواسته بوده است

عوارض

اگراین افسردگی درمان نشود ، می تواند در رابطه مادر و نوزاد اختلال ایجاد کند وباعث مشکلات خانوادگی شود. افسردگی در این شرایط ماه ها یا بیش تر طول می کشد و گاهی اوقات به یک اختلال افسردگی مزمن تبدیل می شود. حتی در صورت درمان، این افسردگی  خطر ابتلا به دوره های بعدی افسردگی را افزایش می دهد.

وقتی مادر افسرده می شود ، احتمال ابتلا به افسردگی در پدر نیز افزایش می یابد .هم چنین فرزندان مادرانی که دچار افسردگی  شده اند بیش تر دچار مشکلات عاطفی و رفتاری مانند مشکلات خواب، غذا خوردن ، گریه بیش از حد و تأخیر در یادگیری زبان می شوند.

پس اگر سابقه افسردگی دارید – خصوصاً افسردگی پس از زایمان – هنگام تصمیم به بارداری یا به محض اطلاع از بارداری با پزشک خود مشورت کنید.

در دوران بارداری ، پزشک می تواند شما را از نظر علائم و نشانه های افسردگی کنترل کند. وی ممکن است در طول بارداری و پس از زایمان یک پرسشنامه غربالگری افسردگی برای شما در نظر بگیرد. گاهی اوقات می توان افسردگی خفیف را با مشاوره یا سایر روشهای درمانی کنترل کرد. در موارد دیگر ، حتی در دوران بارداری نیز ممکن است داروهای ضد افسردگی توصیه شود.

پس از تولد کودک ،  پزشک بلافاصله پس از زایمان برای بررسی علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان اقدام می کند، چون هرچه زودتر تشخیص داده شود ، درمان ساده تر خواهد بود.

در شرایط بروز افسردگی پس از زایمان حضور یک پرستار کودک ماهر یا یک مادر یار با تجربه در کنار مادر افسرده می تواند تاثیر بسزایی در بهبود شرایط او بگذارد. مرکز پرستاری پرستار اول با داشتن سال ها تجربه و کادر ماهر و باتجربه افتخار دارد که به صورت شبانه روزی آماده خدمت گزاری به همشهریان گرامی می باشد.