مراقبت از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب توسط خانواده یا پرستاران در منزل صورت می‌گیرد. پرستار در بهبود زندگی بیمار نقش مهمی را ایفا کرده و با راهنمایی و مراقبت صحیح، به فرد کمک می‌کند تا یک زندگی مستقل و با کمترین میزان مشکلات را تجربه کند. گاهی مراقبت از بیماران اسکیزوفرنی ممکن است برای اعضای خانواده و پرستاران مشکلاتی مانند ناامیدی و استرس را ایجاد کند، اما داشتن آگاهی از این بیماری و رفتار درست می‌تواند روند سازگاری با آنها را ساده‌تر کند. در این مطلب از مرکز خدمات پرستاری پرستار اول به بررسی نکاتی مهم خواهیم پرداخت که برای پرستاری از بیمار اسکیزوفرنی در منزل باید در نظر گرفته شود.
بیماران اسکیزوفرنی چه علائمی دارند؟
برای پرستاری از بیمار اسکیزوفرنی در منزل باید علائم آن را بشناسید. بنابراین قبل از ارائه روش های پرستاری از بیماران اسکیزوفرنی بهتر است، جدول زیر را در مورد علائمی که این بیماران دارند با دقت مطالعه کنید:
| علائم بیماران اسکیزوفرنی | ||
| علائم اولیه | رفتارهای نامعقول | علائم منفی |
| انزوا | توهم | نداشتن احساس |
| تغییر دوستان و گروه‌های اجتماعی | هذیان | کمبود انرژی |
| نداشتن تمرکز | اختلالات فکری | کم حرفی |
| مشکلات خواب | اختلالات حرکتی | بی‌انگیزگی |
| تحریک‌پذیری | اختلالات رفتاری | عدم اشتیاق |
| ضعیف بودن در تحصیل | عدم رعایت بهداشت | |
راهکارهای توصیه شده روانشناسی برای پرستاری از بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی
در روش های پرستاری از بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی، روانشناسان راهکارهای متفاوتی را ارائه می‌دهند. این بیماران، نیازمند حمایت و کمک مستمر هستند و کلیه اعضای خانواده باید درک کافی از بیماری داشته باشند و آموزش‌های لازم را فرا گیرند.
ایجاد امید و یادآوری اثرات مثبت درمان به فرد بیمار، برای ادامه درمان بسیار مهم است. تنظیم برنامه روزانه منظم و مصرف منظم داروها نیز به بهبود حال او کمک می‌کند. روش بهتر دیگری که برای مراقبت از بیماریان اسکیزوفرنی باید به آن توجه شود، شرکت دادن او در فعالیت‌های تفریحی و اجتماعی است که باعث بهبود روابط اجتماعی و روحیه بیمار خواهد شد.
در نهایت لازم است برای نگهداری از بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی در منزل، وظایف بین اعضای خانواده تقسیم شده و با دقت انجام شود. صحبت با بیمار به آرامی و تشویق او به رفتارهای مثبت نیز در میان راه های پرستاری از بیمارن اسکیزوفرنی قرار گرفته است.
نکات مهم برای مراقبت از بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی
پرستاران مراقبت کننده از بیماران اسکیزوفرنی باید نکات بسیار مهمی را در نظر بگیرند. چه عضوی از خانواده بیمار باشید و چه پرستاری که وظیفه مراقبت از فرد بیمار را به عهده دارید، در هر صورت موارد زیر را باید جزو نکاتی قرار دهید که برای مراقبت از این افراد لازم و ضروری است:
از یک پزشک متخصص در مورد روش های پرستاری از بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی، اطلاعات کافی را دریافت کرده در مورد توهمات بیمار به خوبی تحقیق کنید.
- استفاده از نام بیمار و بالا بودن میزان درک شما از صحبت‌های او، برای هدایت او بسیار مهم است.
- با پیش‌بینی نیازهای بیمار، به گفتگو با او در مورد موضوعات مختلف بپردازید.
- مسئولیت درک درست بیمار هنگام پرستاری از بیمار اسکیزوفرنی در منزل با شماست و با تأیید این موضوع، اضطراب و شرمندگی بیمار را کاهش دهید.
- بیمار ممکن است حرفهای شما را به شکل متفاوتی تفسیر کند، بنابراین، به ساده‌ترین شکل ممکن با او صحبت کنید.
- برای جلب اعتماد بیمار، باید با او صادقانه صحبت کنید و این موضوع یکی از مهمترین نکات در راه های پرستاری از بیمارن اسکیزوفرنی است.
- به بیماران اسکیزوفرنی اجازه دهید تا در برخی تصمیم‌‌گیری‌ها مشارکت کنند.
- باید در ارتباط با بیمار آرامش خود را حفظ کرده و صبور باشید تا بتوانید ارتباط موثری را با آنها برقرار کنید.
- باید به هذیان‌هایی که بیماران اسکیزوفرنی با آنها روبه‌رو هستند، توجه کرده و به کاهش آنها کمک کنید.
- بیماران را به انجام فعالیت‌های مثبت مثل نقاشی کردن، گوش دادن به موسیقی، راه رفتن و انجام کارهای خانگی، تشویق کنید.
- در روش های پرستاری از بیماران اسکیزوفرنی گفته شده که همیشه نزدیک بیمار باشید و با او صحبت کنید.
- سعی کنید در مواقع آشفتگی بیمار، خونسردی خود را حفظ کرده و با پزشک او تماس بگیرید.
اصطلاحات رایج در خدمات پرستاری از بیمار اسکیزوفرنی
در خدمات پرستاری برای بیماران اسکیزوفرنی از اصطلاحاتی برای توضیح و تفسیر وضعیت بیمار استفاده می‌شود که بهتر است، با آنها آشنا شوید:
- روان‌پریشی (Psychosis)
- توهم (Delusion)
- هذیان (Hallucination)
- توهم دیداری (Visual hallucination)
- پارانویا (Paranoia)
در ادامه از مطلب گفته شده به توضیح کامل‌تری از این اصطلاحات می‌پردازیم.
1. روان‌پریشی (Psychosis)
وضعیتی که بیمار در آن قادر به درک واقعیت نبوده و در دنیای خود زندگی می‌کند. این اصطلاح را با عناوین روان‌پریشی اسکیزوفرنی یا وضعیت پریشانی روانی نیز می‌شناسند.
2. توهم (Delusion)
این اصطلاح مربوط به باور غلطی است که بیمار داشته و با واقعیت مغایرت دارد. مثلاً بیمار معتقد است که شخصیت مهمی دارد.
3. هذیان (Hallucination)
شنیدن، دیدن، بوییدن یا احساس کردن چیزی که در واقعیت وجود ندارد، مربوط به هذیان است. در این بیماری، فرد صداها یا تصاویری را تجربه می‌کند که برای دیگران وجود ندارد.
4. توهم دیداری (Visual hallucination)
تجربه دیدن چیزی که در واقعیت آن را نمی‌بینیم. مثلا فرد بیمار بر این باور است که فردی روبه‌رویش ایستاده است.
5. پارانویا (Paranoia)
احساس سوء‌ظن‌های نامعقول و عدم توانایی در تغییر باورهای خود را با نام پارانویا می‌شناسند.
پیشنهاد مقاله: اختلال حمله خواب یا نارکولپسی چیست و علایم و روشهای درمان آن کدامند؟
نکات پایانی برای نگهداری از بیمار اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یک بیماری روانی جدی است که رفتار و احساس فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. پرستار بیمار باید از مراحل مختلف بیماری آگاهی داشته باشند و بتوانند این بیمار را مدیریت کنند. طریقه مراقبت از بیمار اسکیزوفرنی در منزل در عین حال که پیچیده است، اما با در نظر گرفتن تنها چند نکته می‌تواند بسیار ساده پیش رود. اگر شما هم تجربه‌ای از زندگی در کنار این افراد را داشته‌اید، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
آیا افراد مبتلا به اسکیزوفرنی خطرناک هستند؟
خیر. این افراد معمولا خطرناک نیستند و ترجیح آنها این است که از جامعه فاصله بگیرند. یک بیمار اسکیزوفرنی تنها در صورتی خطرناک است که تحت تاثیر الکل یا مواد مخدر باشد. در این صورت می‌تواند، کارهای خطرناکی را انجام دهد. همچنین به دلیل تمایل به خودکشی، این افراد بیشتر برای خودشان خطرآفرین هستند تا دیگران…
آیا می‌توان از ابتلا به اسکیزوفرنی جلوگیری کرد؟
پیشگیری از بروز بیماری اسکیزوفرنی هنوز هم امکان‌پذیر نیست، اما تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند باعث کنترل و کاهش احتمال بازگشت بیماری باشد.
آیا بیماری اسکیزوفرنی روی طول عمر بیماران موثر است؟
بر اساس آزمایشاتی که انجام شده، مصرف داروهای مخصوص این بیماری و البته تمایلی که این افراد به خودکشی دارند، باعث می‌شود تا طول عمر این بیماران به میزان 10 سال کمتر از افراد عادی باشد.
برای بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی چه دارویی تجویز می‌شود؟
متاسفانه داروی خاصی برای این بیماری وجود ندارد و بیشترین میزان داروهایی که این افراد مصرف می‌کنند، مربوط افسردگی، تثبیت کننده خلق و خو و … است. طریقه مراقبت از بیمار اسکیزوفرنی در منزل بیشتر از داروهایی که مصرف می‌شود، در روند بهبودی تاثیر دارد.
نحوه برخورد با بیماران اسکیزوفرنی چگونه است؟
برخورد با بیماران اسکیزوفرنی باید به صورت کاملا آگاهانه به دور از هرگونه بی احترامی صورت بگیرد.
