تربیت کودک مستقل independent-children یکی از دشوارترین تجربیات والدین و پرستاران کودک است که به دلیل حساس بودن و تاثیرات فراوان بر روی شخصیت و روان کودک، لازم است با آگاهی و کسب دانش در این حوزه صورت بگیرد.
به عنوان والدین، مراجعه فرزندان به ما به منظور دریافت راهنمایی و محبت، احساس خوب و رضایت بخشی دارد اما به خوبی می دانیم که فشارهای اجتماعی برای سازگار شدن در جامعه خصوصا در دوره نوجوانی، می تواند بار سنگینی را بر دوش کودکان و نوجوانان تحمیل نماید.
فلذا باید مداوما به خود یادآوری کنیم که ما موظفیم کودکان را به نحوی راهنمایی و هدایت کنیم تا در دراز مدت متفکر و مستقل باشند . البته باید بدانیم این کار یک شبه صورت نخواهد گرفت!
اقدامات برای رسیدن به این هدف در تمام لحظات روز صورت می گیرد؛ از فعالیت هایی مانند انتخاب لباسی که کودک می پوشد تا گره زدن بند کفش، همگی قدم های کوچکی هستند که اگر به درستی شکل بگیرد، ما را به هدف نزدیک تر می کند.
باید بدانیم هر تصمیم کوچکی که کودک می گیرد، درست یا غلط، یک فرصت عالی برای کسب تجربه و یادگیری است و به آن ها کمک می کند تا مستقل پرورش یابند. در این مقاله به بررسی ویژگی های کودکان مستقل و وابسته و نیز شیوه های اصولی برای تربیت کودک مستقل خواهیم پرداخت:
کودک وابسته چه ویژگی هایی دارد؟
کودک وابسته به دیگران یا برای احساس آن ها نسبت به خودش وابسته است. بعضی والدین تمایل دارند این وابستگی را افزایش دهند. اقدامات این دسته از والدین به جهت نیازشان به قدرت است و از کنترل و اجبار برای حصول اطمینان از اینکه نیروی غالب در زندگی فرزندشان هستند، استفاده می کنند. کودک وابسته غالبا دارای مشخصه های زیر است:
- برای انجام کارهایش به دیگران وابسته است
- شاد بودنش به دیگران وابسته است زیرا هیچ مالکیت و مسئولیتی نسبت به افکار، اعمال و عواطف خود احساس نمی کند
- به وسیله جایزه های نا مناسب تشویق شده است تا هم چنان وابسته باقی بماند
- در تصمیم گیری های مختلف به شدت ضعیف است زیرا والدینش بر این باورند که بهتر می دانند چه چیزی برای فرزندشان بهتر است و بدون در نظر گرفتن خواسته کودک، برای تمام انتخاب های پیش روی او تصمیم می گیرند و مداخله گر هستند.
تربیت کودک مستقل دارای چه مشخصه هایی است؟
شخصیت و درونیات کودک مستقل با کودک وابسته بسیار متفاوت است. کودک مستقل به این باور رسیده است که لایق و قادر به مراقبت از خودش است چرا که والدینش به او امکان فعالیت در زمینه های انتخاب شده توسط خودش و تصمیم گیری در مراحل مختلف را داده اند.
آن ها به کودک خود، آزادی لازم برای تجربه کردن زندگی با همه سختی ها و آسانی هایش را اعطا کرده اند تا درس بگیرد و رشد کند.
کودک مستقل غالبا دارای ویژگی های زیر است:
- به طور ذاتی دارای انگیزه کافی برای تصمیم گیری، انجام امور و پیش رفتن به سوی اهدافش است
- والدینش از تشویق ها و پاداش های درونی، به درستی و نیز محدود استفاده می کنند
- فرصت های کافی برای کشف و تجربه زندگی در مراحل مختلف سنی دارد
- رابطه والدین با او از نوع همکاری و نه کنترل گری است و عقاید و نظراتش برای والدین حائز اهمیت بسیار است
- تصمیم گیرنده خوبی است زیرا همیشه مجاز است گزینه ها و شرایط متنوع را بسنجد و مورد بررسی قرار دهد و در این مسیر، از توجه، حمایت و پشتیبانی والدین برخوردار بوده است
برای تربیت کودک مستقل از جانب والدین و اطرافیان چه اقداماتی لازم است که صورت بگیرد؟
تحسین کردن تلاش کودک:
به نظر کمی پیش پا افتاده به نظر می رسد اما خوب است بدانید روحیه کمال گرایی، حس ناکافی بودن و ترس از شکست، موجب شده است بسیاری از کودکان اضطراب های شدیدی را متحمل شوند. به همین دلیل، جسارت لازم برای آزمون و خطا کردن را از دست می دهند. ضروری است در وهله اول میزان تلاش کودک را در نظر بگیرید، آن ها را مجاب کنید تا از شکست های احتمالی پیش رو نترسند، کشف و تجربه کنند و روحیه تلاش و پشتکارشان را ستایش کنید.
همکاری تمام اعضای خانواده برای تربیت کودک مستقل:
هر یک از اعضای خانواده نقش مهم و پر رنگی در اداره کردن آن دارد. تمامی مسئولیت های کوچکی که از سنین پایین به کودک واگذار می شود، روحیه مشارکت و فعالیت جمعی را در درون او پرورش می دهد و به او می فهماند که بخشی از یک تیم است و اعضای دیگر برای ادامه دادن، به حضورش نیاز دارند.
درک این مسئله اعتماد به نفس در کودک را تقویت می کند و او را برای پذیرش مسئولیت های بزرگ تر در آینده آماده می سازد.
آموزش دادن چگونگی حل مسئله:
وقتی کودک در دو راهی انتخاب ها قرار می گیرد یا به مشکل برمی خورد، بهتر است روحیه مداخله گری خود را کنترل کنید و به کودک فرصت دهید تا موانع راهش را شناسایی کند، راه حل های شخصی اش را ارائه دهد و در صورت نیاز، با شما مشورت کند.
از کودک سوال کنید و او را به فکرکردن و انتخاب بهترین راهکار مناسب برای رویارویی با مشکل وادار کنید و اجازه بدهید کودک به طور مستقل تصمیم بگیرد و جواب ها و راه حل های خودتان را به او تحمیل نکنید.
اختصاص دادن زمان کافی برای آموزش دادن و تربیت کودک مستقل:
در طی هر هفته و هر روز، زمانی را برای آموزش دادن مطالب جدید، سرگرم کننده و جذاب به کودک اختصاص دهید. با یادگیری عناوین و مهارت های جدید، کودک به مرور اعتماد به نفس فوق العاده ای پیدا خواهد کرد و قادر خواهد بود مهارت هایی که توسط شما یاد گرفته است را به درستی به کار ببرد.
اعتماد کردن به کودک:
اطمینان و اعتماد کردن به کودک، به او این امکان را می دهد که از آموخته های خود به خوبی استفاده کند و در مسیر استقلال یافتن در زندگی، شکوفا شود. او تنها در صورتی مستقل خواهد شد که به این باور برسد که والدینش به توانایی ها و صلاحیت او برای تصمیم گیری و زندگی مستقلانه، اعتقاد دارند.
مشخص کردن مرزبندی ها برای تربیت کودک مستقل:
تعیین کردن مرزهای معقول و منطقی و نیز مشخص کردن حدود انتظارات تان، به کودک کمک می کند تا با احساس اطمینان بیشتری در مسیر استقلال و مسئولیت پذیری قدم بگذارد.
برخی والدین نگران شکوفا نشدن خلاقیت کودک در این مسیر هستند که بهتر است بدانند چنین تصوری از اساس اشتباه است؛ چرا که آن ها غالبا انتظارات را با محدودیت برابر می دانند!
کودکان همیشه به دنبال پدیده هایی هستند که به آن ها احساس امنیت کافی برای دنبال کردن ایده هایشان را بدهد. شفاف و صریح بودن انتظارات والدین به آن ها این امکان را می دهد تا خلاقیت خود را به کار بگیرند و به تفکر مستقل و درست روی بیاورند.
رفتار کردن مطابق سن:
به کودک این اطمینان را بدهید که نیازی نیست رفتارهایی فراتر از سن اش داشته باشد. بسیاری از والدین با خواسته های غیر منطقی خود، شرایط بسیار بغرنجی را برای کودک رقم می زنند. انتظارات غیر واقعی و نا متناسب با سن کودک، اعتماد به نفس او را به شدت تضعیف می کند و فرصت شکوفایی و تصمیم گیری مستقل را از او سلب می نماید.
مرکز پرستاری پرستار اول با داشتن کادری با تجربه آماده ارائه خدمات به والدین گرامی در خصوص تربیت کودکان دلبندشان با روش های کارآمد و حرفه ای می باشد.
چنانچه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مورد خدمات پرستاری؛ دارید کارشناسان ما به صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
