علل نابینایی سالمندان میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. نابینایی یکی از عارضه های شایع دوران سالمندی است که افراد سالمند را تهدید می کند و در اینصورت نیاز به پرستار سالمند برای این افراد می باشد. در این مقاله به بررسی علل نابینایی در سالمندان و راهکارهای پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت. مقصورد از کلمه نابیناییبه معنی نابینایی مطلق نیست؛ بلکه درجات مختلفی دارد و به دو دسته نابینایی جزئی و نابینایی کامل تقسیم بندی میشود. در ادامه مقاله نیز دلایل نابینایی را سالمندان را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.
علت نابینایی سالمندان
دلایل مختلف و متفاوتی وجود دارد که می تواند سبب کوری و نابینایی یک چشم یا هر دو چشم در افراد سالمند و بزرگسال شود. برخی از این علل می تواند از عوارض برخی بیماری ها و مریضی ها باشد، برخی به صورت شایع و برخی ریشه در دوران کودکی و نوجوانی فرد داشته باشد که در ادامه تعدادی از این دلایل را به صورت تخصصی خدمت شما عزیزان شرح خواهیم داد:
آب مروارید، علت نابینایی ناگهانی یک چشم
یکی از علل نابینایی در سالمندان است که بسیار شایع میباشد. آب مروارید چشم در ابتدا علایمی ندارد و باعث آزار فرد سالمند نمیشود؛ اما به مرور زمان پیشرفته تر میشود و اگر به دنبال راهی برای درمان آن نباشیم، شدت بیماری افزایش پیدا می کند و حتی میتواند فرد سالمند را دچار نابینایی کامل کند.
آب مرورارید میتواند در اثر عواملی مثل عوامل ژنتیکی، دیابت، ضربه و یا صرفا به دلیل این که در دوران سالمندی قرار دارید، پدیدار شود. دوبینی، دید ابری، کاهش دید و عدم تشخیص چهره ها و آبریزش چشم از جمله علایم مرتبط با آب مروارید است که خوشبختانه این بیماری با عمل جراحی کاملا درمان میشود.
آب سیاه، علت کوری چشم افراد مسن
آب سیاه نیز یکی دیگز از علل نابینایی سالمندان است که بر اثر آسیب دیدن عصب چشم در فرد سالمند پدیدار میشود و اگر عصب چشم آسیب ببیند، عصب چشم نیز دیگر نمیتواند تصویری که از شبکیه دریافت کرده را به مغز برساند و در نتیجه، فرد مسن دید واضح خود را از دست خواهد داد.
از آن جایی که در این بیماری، سالمند ابتدا دید محیطی خود را ازدست میدهد، به همین دلیل متوجه میزان پیشرفت بیماری نشده و زمانی متوجه بیماری میشود که بیماری به مرحله پیشرفته رسیده است و بخشی از دید از دست رفته و دیگر نمیتوان آن را درمان کزد.
علل نابینایی سالمندان؛ دژنراسیون ماکولا
دژنراسیون ماکولا یا تباهی لکه زرد چشم، یکی دیگر از علل نابینایی سالمندان است که میتوان آن را جزو شایع ترین علت کاهش دید و یا نابینایی در دوران سالمندی دانست که در سنین بالای 60 سال میتواند رخ دهد.
ماکولا قسمتی از شبکیه چشم است که حساسیت بیشتری به نور دارد و دید واضح را برای چشمان ما فراهم میکند. این بیماری درمان قطعی نداشته و تنها با مصرف ویتامین، اصلاح شیوه و سبک زندگی و لنزدرمانی میتوان آن را کنترل کرد و مانع از پیشرفت بیماری شد.
به نقل از وبسایت thelancet :
مشکلات بینایی در سالمندان از مسائل شایع است، به‌طوری که ۸۰٪ نابینایان جهان بالای ۵۰ سال هستند. آب‌مروارید، خطاهای انکساری اصلاح‌نشده، گلوکوم، دژنراسیون ماکولای وابسته به سن، و رتینوپاتی دیابتی از علل اصلی این مشکلات هستند. آب‌مروارید با جراحی ساده قابل درمان است و بسیاری از خطاهای انکساری را میتوان با عینک اصلاح کرد. اقداماتی مانند ترک سیگار و داشتن رژیم غذایی سالم میتواند از دژنراسیون ماکولا و آب‌مروارید پیشگیری کند. همچنین، با افزایش سن جمعیت و سبک زندگی ناسالم، رتینوپاتی دیابتی به یکی از علل فزاینده و قابل پیشگیری نابینایی تبدیل شده است. با این حال، بسیاری از سالمندان به خدمات ابتدایی مراقبت چشمی دسترسی ندارند و در معرض خطر آسیب‌های ناشی از نابینایی قرار دارند.
رتینوپاتی علت نابینایی ناگهانی افراد سالمند
در اثر بیماری دیابت پدید می آید. همان طور که میدانید، بیماری دیابت یکی از شایع ترین علل آسیب رسانی به چشم است و در صورتی که فرد سالمندی علایم دیابت دارد، به احتمال زیاد به رنیوپاتی مبتلا خواهد شد. این بیماری، با درگیر کردن شبیکه چشم میتواند وضوح دید در سالمندان را به خطر بیندازد. رتینوپاتی، عروق خونی چشم را تحت تاثیر خود قرار داده و مشکلات زیادی را برای فرد سالمند ایجاد می کند که عروق چشم را تخریب می کند و حتی میتواند منجر به نابینایی کامل شود.
پیرچشمی دلیل نابینایی سالمندان
پیری میتواند بسیاری از ازگان های بدن را تحت تاثیر خود قرار دهد که چشم را هم شامل میشود. پیرچشمی یکی دیگر از علل نابینایی سالمندان است. در این بیماری ممکن است عدسی چشم انعطاف پذیری اولیه خود را ازدست بدهد و یا این که ماهیچه های چشم را تحت تاثیر قرار داده و آن را ضعیف کند. پیرچشمی میتواند منجر به نزدیک بینی، دوربینی و… شود.
سکته مغزی، علت اصلی کوری سالمندان
سکته مغزی در سالمندان نیز میتواند منجر به نابینایی سالمندان گردد. یکی دیگر از علل نابینایی سالمندان است که منجر به آن میشود که خون رسانی را به بخشی از مغز مختل کند. ممکن است فرد سالمند در اثر یک حمله و سکته ناگهانی دچار مشکلات بینایی شود و یا بینایی خود را به طور کامل از دست بدهد و یا ممکن است که نابینایی موقتی باشد و پس از مدتی به حالت اولیه خود بازگردد.
خشکی چشم، علت نابینایی سالمندان
خشکی چشم نیز یکی دیگر از علل نابینایی سالمندان است که در دوران پیری به وجود می آید و علاوه بر افزایش سن، عوامل دیگری همچون مصرف برخی داروها و اختلالت تیروئیدی و رماتیسم ، آسیب غدد چشمی و جراحی چشم میتواند منجر به خشکی چشم شود.
در حالت خشکی چشم، چشمان سالمند دیگر قادر به تولید اشک نیست، نسبت به نور حساسیت بیشتری داشته و چشمانش دچار سوزش و خارش میشود و یا این که دائما فکر می کند جسم خارجی در چشمش رفته است و چنان چه این بیماری درمان نشود میتواند منجر به زخم قرنیه و کم شدن میزان بینایی شود.
راه های پیشگیری از نابینایی در دوران سالمندی
بهترین راه پیشگیری از بیماری های چشمی مرتبط با دوران سالمندی این است که از همان دورتن جوانی مراقب سلامت چشمان و بینایی خود باشیم و به این منظور لازم است که نکات زیر را رعایت کنید:
- ورزش چشمی انجام دهید تا عضله های چشمتان تقویت شود.
- زیاده از حد از کامپیوتر و گوشی موبایل استفاده نکنید.
- از عینک آفتابی استفاده کنید.
- خواب کافی داشته باشید.
- اگر به علت ضعف چشم ازز لنز یا عینک استفاده می کنید، گاهی بدون استفاده از عینک یا لنز سعی کنید که به نوشته ها نگاه کنید؛ این کار از تنبلی چشم پیشگیری میکند.
- از رژیم غذایی سالم استفاده کنید و خوراکی ها و میوه های حاوی ویتامین C، A و E را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید.
- اگر شغل پرخطری دارید و یا ورزشکار هستید حتما از عینک محافظ استفاده کنید.
- بیماری حاد و مزمن مثل دیابت، فشارخون و… را کنترل کنید.
- به طور منظم به چشم پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
همان طور که مقاله گفتم، در دوران جوانی با مراقبت از چشمان خود تا حدود زیادی از ابتلای به بیماری های چشمی رایج در دوران سالمندی جلوگیری کنید. حواستان باشد که برخی بیماری های چشمی و علل نابینایی سالمندان که در این مقاله با آن آشنا شدید، بعضا به طور کامل درمان نمیشوند؛ پس بهتر است که از همان ابتدا از سلامت چشم خود به خوبی مراقبت کنیم. همچنین برای استفاده از خدمات پرستاری و اعزام پرستار میتوانید با موسسه پرستاری پرستار اول در ارتباط باشید تا در سریع ترین زمان ممکن خدمات رسانی موردنیازتان انجام شود.
سوالات متداول
1- علائم اولیه نابینایی در سالمندان چیست؟
علائم اولیه نابینایی در سالمندان شامل کاهش تدریجی بینایی، مشکل در تمرکز، حساسیت به نور، تاری یا دوبینی، مشکل در تشخیص رنگ‌ها، مشاهده لکه‌ها یا هاله‌ها، و کاهش دید محیطی است.
