سرخجه در کودکان یک بیماری ویروسی است که به طور معمول خفیفتر از سرخک بوده و به میزان کمتری مسری است. این بیماری به دلیل ویروسی متفاوت از سرخک ایجاد میشود و در کودکان، نشانههایی مانند تب ملایم و دانههای پوستی ممکن است ظاهر شود. در برخی موارد، علائم خیلی شدید نیستند و کودک بدون نیاز به درمان خاصی بهبود مییابد. با این حال، سرخجه میتواند خصوصا در زنان باردار خطرناک باشد زیرا ممکن است مشکلاتی جدی برای جنین به وجود آورد. از این رو، واکسیناسیون و اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از کودکان در برابر این بیماری ضروری است.
با توجه به میزان شیوع نسبتا پایین این بیماری در کودکان واکسینه شده، والدین معمولا نگرانی کمتری از بابت سرخجه دارند. در صورت بروز علائم مشکوک، مشاوره با پزشک میتواند به تشخیص و مدیریت بهتر وضعیت کمک کند. مراقبت از کودکان در برابر بیماریهای ویروسی مثل سرخجه با تقویت سیستم ایمنی و رعایت بهداشت عمومی امکانپذیر است و در این زمینه، نقش یک پرستار کودک در پایش وضعیت سلامت و پیشگیری از شیوع بیماری در خانه بسیار موثر خواهد بود.
سرخجه در کودکان
سرخجه در کودکان یکی از بیماریهای ویروسی است که میتواند با علائم خفیفی مانند تب پایین و دانههای پوستی شبیه سرخک ظاهر شود. گاهی اوقات، کودکان ممکن است بدون داشتن علائم ظاهری به این بیماری مبتلا باشند که باعث میشود شناسایی آن دشوارتر شود. واکسن MMR که شامل محافظت در برابر سرخجه نیز میشود، مهمترین راه پیشگیری از این بیماری است که در مورد آن در انتهای مقاله به صورت کامل توضیح خواهیم داد.
این واکسن در دو نوبت، ابتدا در ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و بار دیگر در ۴ تا ۶ سالگی تزریق میشود. این اقدام باعث کاهش خطر ابتلا به سرخجه و شیوع آن در بین کودکان میشود. بیماری هایی از قبیل سرخجه و یا آبله میمونی از مواردی هستند که اگر پیشگیری نشوند می توانند عواقب خطرناکی داشته باشند.
اگر کودکی در برابر سرخجه واکسینه نشده باشد، ممکن است از طریق تماس با ذرات سرفه یا عطسه یک فرد بیمار آلوده شود. این ویروس میتواند از یک هفته قبل از ظاهر شدن دانههای پوستی تا یک هفته پس از ناپدید شدن آنها به دیگران منتقل شود. با این حال، بیشترین خطر انتقال در زمانی است که دانههای پوستی روی بدن کودک دیده میشود. برای زنان بارداری که واکسینه نشدهاند، بسیار حیاتی است که از افراد مبتلا فاصله بگیرند تا از خطرات احتمالی برای جنین جلوگیری کنند و مشورت با پزشک نیز در این موارد ضروری است.
علائم سرخجه در کودکان
سرخجه در کودکان یکی از بیماریهای ویروسی است که اغلب با نشانههای پوستی آغاز میشود. این بیماری معمولا با علائمی خفیف همراه است و بسیاری از کودکان بدون عوارض جدی از آن بهبود مییابند. اولین علامت قابل مشاهده این بیماری، ظاهر شدن حساسیت پوستی در ناحیه صورت و گردن است که به تدریج به سایر نقاط بدن گسترش مییابد. اگرچه نشانههای سرخجه در برخی از کودکان ممکن است خفیف باشد اما در صورت مشاهده هر یک از علائم باید به پزشک مراجعه کرد تا از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری شود.
- حساسیت پوستی همراه خارش بر اثر سرخجه
اولین علامت سرخجه معمولا حساسیت پوستی است که از ناحیه صورت و گردن شروع شده و به سایر نقاط بدن گسترش مییابد. این حساسیتها به صورت جوشهای صورتی یا قرمز روشن ظاهر میشوند و ممکن است با هم ادغام شوند و لکههای یکنواختی روی پوست ایجاد کنند. این دانهها معمولا دو تا سه روز باقی میمانند و سپس ناپدید میشوند. - سرخجه در کودکان تب خفیف
بیشتر کودکان مبتلا به سرخجه ممکن است تب خفیفی بین ۳۷.۷ تا ۳۸.۳ درجه سانتیگراد داشته باشند. این تب اغلب فقط برای مدت کوتاهی، معمولا در حدود ۲۴ ساعت، باقی میماند و با سایر علائم بیماری همراه است. - چشمهای قرمز و پفکرده از علائم سرخجه در بچه ها
چشمهای قرمز و متورم از دیگر نشانههای رایج سرخجه در کودکان است. این وضعیت ممکن است باعث شود کودک احساس سوزش و ناراحتی در چشمهای خود داشته باشد. - گرفتگی یا آبریزش بینی از نشانه های سرخجه در کودکان
یکی دیگر از علائم رایج در کودکان مبتلا به سرخجه، گرفتگی یا آبریزش بینی است. این علامت میتواند شباهت زیادی به سرماخوردگی داشته باشد و در برخی موارد با علائم مشابه همراه باشد. - علائم سرخجه در کودکان؛ تورم غدد لنفاوی
در برخی از کودکان، غدد لنفاوی در پشت گردن، پشت گوشها یا روی جمجمه ممکن است متورم و حساس شوند. این تورم معمولا یکی از نشانههای شایع در سرخجه است و با کاهش سایر علائم نیز برطرف میشود.
تفاوت سرخجه و سرخک
سرخجه در کودکان و سرخک دو بیماری ویروسی هستند که اغلب به دلیل علائم پوستی شبیه به هم شناخته میشوند اما تفاوتهای مهمی در بین این دو وجود دارد. یکی از اصلیترین تفاوتها، مدت زمان ماندگاری لکههای پوستی است. در سرخک، لکههای پوستی تا مدت زمان قابل توجهی روی پوست باقی میمانند. این در حالیست که در سرخجه، این لکهها به سرعت محو میشوند. هر دو بیماری علائم دیگری نیز دارند اما تفاوتهایی در شدت تب وجود دارد. سرخک تب بالایی در حدود ۴۰ درجه سانتیگراد ایجاد میکند در حالی که تب در سرخجه معمولا زیر ۳۸ درجه است. علائم سرخک در بزرگسالان نیز به همین شکل است.
هر دو بیماری قابل پیشگیری با واکسن هستند و انتقال آنها از طریق هوا و با سرفه و عطسه انجام میشود. دوره نهفتگی یا زمان بین ابتلا و بروز علائم در سرخک حدود ۱۰ تا ۱۴ روز است. این در حالیست که این دوره برای سرخجه میتواند بین ۲ تا ۳ هفته طول بکشد. بنابراین، اگرچه این دو بیماری در برخی از علائم مشابه به نظر میرسند اما تفاوتهای اساسی در شدت علائم و مدت زمان بروز آنها دارند.
درمان سرخجه در کودکان
سرخجه در کودکان به طور کلی به درمان خاصی نیاز ندارد زیرا علائم این بیماری معمولا خفیف و کوتاهمدت هستند. در واقع، هیچ درمانی نمیتواند مدت زمان بیماری را کوتاه کند و بیشتر کودکان بدون نیاز به مداخله پزشکی بهبود مییابند. با این حال، اقدامات پیشگیرانه و حمایتی برای مدیریت علائم بیماری توصیه میشود. برای مثال، استراحت کافی و استفاده از روشهای خانگی میتواند به کاهش تب و تسکین بدن درد کمک کند.
از دیگر توصیههای مهم برای سرخجه کودکان، دور نگه داشتن کودک از دیگران خصوصا بانوان باردار است. این بیماری به دلیل عوارض جدیای که میتواند برای جنین ایجاد کند، خطرناک است و باید حداقل تا ۷ روز پس از برطرف شدن علائم، کودک از دیگر افراد فاصله داشته باشد. در صورت شک به ابتلا، بهتر است با پزشک مشورت کنید و از راهکارهای مراقبتی برای کاهش علائم استفاده کنید.
عوارض سرخجه در کودکان
سرخجه در کودکان میتواند منجر به بروز عوارض جدی در نوزادان مادرانی شود که در دوران بارداری به این ویروس مبتلا شدهاند. این عوارض به سندرم سرخجه مادرزادی معروف هستند و میتوانند رشد و سلامت کودک را به طور چشمگیری تحت تاثیر قرار دهند. در ادامه به چند مورد از این عوارض میپردازیم.
عوارض سرخجه در بچه ها و تأخیر در رشد آن ها
یکی از عوارض شایع سرخجه کودکان مبتلا به سندرم سرخجه مادرزادی، تاخیر در رشد است. این وضعیت میتواند هم از نظر جسمی و هم از نظر ذهنی رخ دهد و باعث شود که کودک در مقایسه با سایر کودکان همسن، در مراحل رشد و تکامل عقب بماند. این تاخیر ممکن است به مشکلاتی در یادگیری، حرکت و مهارتهای اجتماعی منجر شود که نیازمند توجه و مراقبت ویژه است.
آب مروارید از عوارض سرخجه در بچه ها
نوزادانی که مادرانشان در دوران بارداری به سرخجه مبتلا شدهاند، ممکن است به آب مروارید دچار شوند. این مشکل چشمی میتواند باعث تاری دید یا نابینایی در کودک شود. در موارد شدید، برای بهبود وضعیت بینایی کودک جراحی لازم است. اگر آب مروارید بهموقع درمان نشود، ممکن است تاثیرات جدی و دائمی بر بینایی کودک بگذارد.
ناشنوایی
ناشنوایی یکی دیگر از عوارض سرخجه در کودکان مبتلا به سندرم سرخجه مادرزادی است. این عارضه میتواند درجات مختلفی از کمشنوایی تا ناشنوایی کامل را شامل شود. در برخی موارد، این مشکل با استفاده از سمعک یا کاشت حلزون گوش قابل درمان است. در صورت عدم درمان مناسب، کودک در آینده با مشکلات زیادی در زمینه یادگیری و برقراری ارتباط مواجه خواهد شد.
مشکلات قلبی . عوارض سرخجه
بیماریهای قلبی مادرزادی نیز از عوارض مهم ناشی از سرخجه هستند. این مشکلات ممکن است شامل نقصهای ساختاری قلب باشند که عملکرد قلب را مختل میکنند. برای درمان این مشکلات قلبی در نوزادان، معمولا نیاز به مداخلات پزشکی جدی و گاهی جراحی است.
به نقل از childrenshospital.org :
نوزادان و کودکانی که به این بیماری مبتلا می شوند معمولا فقط یک مورد خفیف از بثورات و عوارض جانبی دارند. با این حال، کودکانی که در دوران بارداری مادرشان به سرخجه مبتلا می شوند، می توانند نقایص شدید مادرزادی و سایر عواقب داشته باشند. همچنین تماس زنان باردار با فردی که سرخجه دارد بسیار خطرناک است، زیرا ممکن است باعث سقط جنین شود.
هشدار: زنان بارداری که در معرض سرخجه قرار گرفته اند باید فوراً به پزشک مراجعه کنند. این بیماری به خودی خود هیچ عواقب طولانی مدتی ندارد. بزرگترین نگرانی جلوگیری از انتقال آن توسط کودک آلوده به زن باردار است.
روش تشخیص سرخجه در کودکان
سرخجه در کودکان به دلیل شباهت علائمش با بیماریهای دیگر مانند سرخک و مخملک، ممکن است در نگاه اول به درستی تشخیص داده نشود. این بیماری به طور معمول علائمی مشابه با دیگر عفونتهای پوستی دارد و همین امر باعث میشود پزشک برای اطمینان از وجود ویروس، نیاز به بررسی دقیقتر داشته باشد. تشخیص اولیه سرخجه بر اساس علائم بالینی انجام میشود اما برای اطمینان بیشتر، پزشکها از آزمایشهای پاراکلینیکی کمک میگیرند تا بتوانند به طور قطعی بیماری را تشخیص دهند.
در موارد شدیدتر، برای تشخیص دقیق سرخجه کودکان، آزمایشهایی مانند اندازهگیری تیتر آنتیبادی در خون انجام میشود. این تست دوبار تکرار میشود و با مشاهده بالا بودن سطح آنتیبادی ضد ویروس سرخجه، میتوان به وجود بیماری پی برد. همچنین در برخی موارد، ویروس از ترشحات گلوی کودک، خون، ادرار یا مدفوع نیز استخراج میشود. این روشها خصوصا در مواردی که مادر در دوران بارداری مبتلا بوده و برای تشخیص سرخجه مادرزادی کاربرد دارند.
پیشگیری از سرخجه در کودکان
سرخجه در کودکان یکی از بیماریهایی است که میتوان به راحتی از طریق واکسن از آن پیشگیری کرد. واکسن MMR که شامل سرخجه، سرخک و اوریون است به عنوان یک راهکار موثر در برابر این بیماری تجویز میشود. این واکسن در دو نوبت به کودکان تزریق میشود؛ اولین بار در سن ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و بار دوم در سن ۴ تا ۶ سالگی. این واکسن از ویروس ضعیف شده سرخجه تهیه شده و میتواند با تحریک سیستم ایمنی بدن، محافظت طولانیمدتی را فراهم کند.
پس از تزریق واکسن در نوبت اول، حدود ۹۸ درصد از کودکان در برابر سرخجه کودکان مقاوم میشوند و واکسن دوم به تقویت این ایمنی کمک میکند. با این حال، کودکانی که دچار تبهای حاد عفونی یا اختلالات ایمنی هستند، نباید این واکسن را دریافت کنند زیرا میتواند مشکلاتی برای سلامت آنها ایجاد کند. همچنین، این واکسن برای زنان باردار ممنوع است، بنابراین توصیه میشود که قبل از بارداری، زنان تستهای لازم را انجام دهند تا در صورت نیاز، واکسن سرخجه را دریافت کنند.
مادرانی که پیش از بارداری به واکسن سرخجه دسترسی داشتهاند، میتوانند به کودک خود ایمنی موقتی منتقل کنند. به همین دلیل، نوزادان تا حدود ۶ تا ۸ ماهگی در برابر سرخجه محافظت میشوند. اگر نیاز به واکسیناسیون زودهنگام وجود داشته باشد، این واکسن میتواند در اوایل ۶ ماهگی تزریق شود اما کودکان همچنان باید در سنین توصیه شده دوباره واکسن دریافت کنند تا ایمنی کامل داشته باشند.
همانطور که در این مقاله از پرستار اول خواندیم، سرخجه در کودکان یک بیماری ویروسی است که میتواند عوارض جدی خصوصا در دوران بارداری ایجاد کند. با این حال، بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، واکسیناسیون است. واکسن سرخجه معمولا به صورت ترکیبی با واکسنهای دیگر مانند سرخک و اوریون ارائه میشود و به کودکان در دو نوبت تزریق میگردد. این واکسن نه تنها ایمنی موثری را در برابر سرخجه فراهم میکند بلکه با ایجاد پادتن در بدن، از گسترش بیماری به دیگران جلوگیری میکند.
توجه به ایمنی مادران قبل از بارداری نیز بسیار اهمیت دارد زیرا ابتلای مادر به سرخجه میتواند عواقب وخیمی برای جنین به همراه داشته باشد. به همین دلیل، بررسی ایمنی نسبت به سرخجه و انجام واکسیناسیون در زمان مناسب، میتواند از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کند. به طور کلی، با رعایت نکات بهداشتی و انجام واکسیناسیون در زمان مناسب، میتوان خطر ابتلا به سرخجه کودکان را بهطور قابل توجهی کاهش داد.
سوالات متداول
علائم سرخجه در کودکان چیست؟
حساسیت پوستی همراه خارش، تب خفیف، چشمهای قرمز و پفکرده، گرفتگی یا آبریزش بینی و تورم غدد لنفاوی از علائم ابتلا به این مشکل محسوب میشوند.
عوارض سرخجه در بین کودکان شامل چه مواردی میشود؟
تأخیر در رشد، آب مروارید، ناشنوایی و مشکلات قلبی از انواع عوارض این مشکل در بین کودکان هستند.
روش تشخیص سرخجه در میان کودکان چیست؟
تشخیص اولیه سرخجه بر اساس علائم بالینی انجام میشود اما برای اطمینان بیشتر، پزشکها از آزمایشهای پاراکلینیکی کمک میگیرند تا بتوانند به طور قطعی بیماری را تشخیص دهند.
تفاوت بین سرخجه و سرخک از نظر دوره نهفتگی چیست؟
دوره نهفتگی یا زمان بین ابتلا و بروز علائم در سرخک حدود ۱۰ تا ۱۴ روز است. این در حالیست که این دوره برای سرخجه میتواند بین ۲ تا ۳ هفته طول بکشد. بنابراین، اگرچه این دو بیماری در برخی از علائم مشابه به نظر میرسند اما تفاوتهای اساسی در شدت علائم و مدت زمان بروز آنها دارند.
