اکسیژن درمانی چیست؟ چه افرادی نیازمند اکسیژن درمانی هستند؟ افرادی که با بیماری ریوی زندگی می‌کنند، اغلب سطح اکسیژن خون آن‌ها کمتر از حد طبیعی بوده و زمانی که سطح آن به کمتر از 88٪ یا کمتر برسد، نیازمند مراقبت‌های ویژه و استفاده از اکسیژن کمکی خواهند بود که از طریق دستگاه‌های مخصوص فراهم می‌شود. در این مطلب می‌خواهیم به بررسی نکاتی بپردازیم که نشان می‌دهد چه افرادی نیازمند دستگاه اکسیژن هستند؟ همچنین روش‌های درمان و خرید این محصولات را به شما معرفی خواهیم کرد. در ادامه با این مقاله از مرکز موسسه پرستاری پرستار اول با ما همراه باشید.
اکسیژن تراپی چیست؟
چگونه مطلع شویم فرد به دستگاه اکسیژن نیاز دارد؟ اکسیژن تراپی زمانی اتفاق می‌افتد که سطح اکسیژن خون بیماران کم شود. این فرایند، اکسیژن مورد نیاز را به بافت‌ها و سلول‌های بدن رسانده و از ضعف، تنگی نفس، خستگی و سرگیجه در او جلوگیری خواهد کرد.
در بیماری‌های ریوی مزمن مانند آسم، COPD، ذات الریه و سایر بیماری‌های تنفسی، ساختار و عملکرد ریه‌ها تخریب شده و اکسیژن به خوبی جذب نمی‌شود. همچنین، بیماران قلبی نیز ممکن است توانایی پمپاژ کافی اکسیژن به اعضای بدن را نداشته باشند. در این موارد، اکسیژن درمانی به عنوان یک روش مؤثر برای تقویت سطح اکسیژن در خون و بهبود علائم مرتبط با آن استفاده می‌شود.
مهم است که مراحل اکسیژن درمانی تحت نظارت و دستورات پزشک انجام شود و استفاده نادرست از آن می‌تواند عوارض جانبی مانند خشکی و تحریک مخاط را به همراه داشته باشد.
پیشنهاد مقاله: انواع کم خونی از علائم و راه های درمان
زمانی که اکسیژن درمانی تجویز می‌شود، پزشک باید دستورالعمل‌های مخصوص را در نظر بگیرد.
چه بیمارانی به اکسیژن نیاز دارند؟
چگونه پزشک متوجه نیاز فرد به اکسیژن درمانی می شود؟ در حالت کلی سطح اکسیژن سالم باید حداقل 95٪ یا بالاتر باشد. اگر سطح اکسیژن به زیر 88٪ کاهش پیدا کند، مراقبت‌های ویژه مانند اکسیژن درمانی انجام می‌شود. برای اندازه‌گیری سطح اکسیژن، تست‌های زیر مناسب است:
- پالس اکسیمتر (Pulse Oximeter)
- آزمایش گاز خون شریانی (Arterial Blood Gas Test)
- تست‌های عملکرد ریه (Pulmonary Function Tests)
در ادامه به توضیح کامل‌تری از این تست‌ها می‌پردازیم.
1. پالس اکسیمتر (Pulse Oximeter)
این دستگاه کوچک و غیرتهاجمی روی انگشت دست، پا یا لاله گوش قرار گرفته و حسگرهای نوری درون دستگاه، سطح اشباع اکسیژن را در مویرگ‌ها اندازه‌گیری می‌کنند. هر فردی می‌تواند یک دستگاه پالس اکسیمتر را از داروخانه خریداری کرده و در خانه استفاده کند.
2. آزمایش گاز خون شریانی (Arterial Blood Gas Test)
برای انجام این آزمایش نمونه خون گرفته شده و در نهایت سطح اکسیژن و دی‌اکسید کربن موجود در آن اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش دقیق‌ترین روش برای ارزیابی عملکرد ریه‌ها است.
3. تست‌های عملکرد ریه (Pulmonary Function Tests)
این تست‌ها مانند اسپیرومتری، میزان دم و بازدم را اندازه‌گیری می‌کنند. برخی از آزمایش‌ها توانایی ریه‌ها در انتقال اکسیژن به سلول‌های بدن را نیز اندازه‌گیری خواهند کرد.
مقدار و مدت زمان اکسیژن درمانی
زمانی که اکسیژن درمانی برای بیمار تجویز می‌شود، پزشک باید دستورالعمل‌های مخصوص برای او را در نظر بگیرد. این موارد شامل درصد و مدت زمان پروسه اکسیژن درمانی است.
ابتدا پزشک تعیین می‌کند که بیمار در کنار یک پرستار بیمار باید چه درصدی از اکسیژن را دریافت کند. اگر بیمار در حالت استراحت باشد، درصد اکسیژن بالای 80٪ برای او تجویز می‌شود و در موارد شدیدتر نیازمند درصدهای بالاتر اکسیژن خواهد بود. همچنین مدت زمان اکسیژن درمانی نیز باید توسط پزشک تعیین شود و این زمان بسته به شرایط بالینی بیمار متفاوت خواهد بود.
مورد دیگری که در این روش درمانی باید در نظر گرفته شود، سرعت جریان گاز یا دبی اکسیژن است که نشان می‌دهد چه میزان اکسیژنی در یک دقیقه باید به بیمار برسد و این موضوع نیز بسته به نیازهای هر بیمار متفاوت خواهد بود.
رعایت دقیق دستورالعمل‌های پزشک در استفاده از اکسیژن درمانی بسیار مهم است. اگر شما فکر می‌کنید که اکسیژن درمانی برای بیمار مفید نیست یا نیاز به تغییراتی دارد، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. همچنین، پزشک معالج باید از تمامی داروهایی که بیمار مصرف می‌کند مطلع باشد، زیرا برخی از داروها ممکن است با اکسیژن درمانی تداخل داشته باشند.
مزایا و معایب دستگاه اکسیژنساز
با آنکه بسیاری از افرادی که به اکسیژن مکمل نیاز دارند، زندگی عادی و فعالی دارند، اما اکسیژن درمانی می‌تواند انجام فعالیت‌های مختلف را برایشان راحت‌تر کند. همچنین دستگاه اکسیژنساز از تنگی نفس جلوگیری خواهد کرد. این افراد می‌توانند با یادگیری نحوه استفاده و مدیریت دستگاه‌های اکسیژنساز و رعایت تدابیر امنیتی، خودشان به تنهایی زندگی مستقل و خوبی داشته باشند.
برخی مواقع استفاده از این دستگاهها معایبی را هم به همراه خواهند داشت.
اما به جز این مزایا، در برخی مواقع استفاده از این دستگاهها معایبی را هم به همراه خواهند داشت. در میان این موارد می‌توانیم به خشکی مجاری تنفسی و کاهش رطوبت طبیعی درون بینی اشاره کنیم. همچنین فردی که از دستگاه اکسیژنساز استفاده می‌کند، ممکن است با مشکلاتی مانند خونریزی بینی، خستگی و سردرد صبحگاهی نیز مواجه شود.
از طرفی در هنگام استفاده از دستگاه‌های اکسیژنساز، نباید به هیچ عنوان سیگار کشیده یا از مواد قابل اشتعال استفاده کرد، چرا که باعث آتش‌سوزی خواهد شد.
توصیه‌هایی برای خرید دستگاه اکسیژنساز
اگر نیازمند خرید یک دستگاه اکسیژنساز برای استفاده در منزل هستید، باید به چند نکته مهم در هنگام خرید توجه کنید:
- قبل از خرید هر دستگاه اکسیژن‌سازی، توصیه می‌شود با پزشک متخصص مشورت کنید. پزشک نیازهای خاص بیمار را بررسی کرده و به شما راهنمایی‌های لازم را در مورد نوع دستگاه مورد نظرتان ارائه می‌کند.
- قبل از خرید، تحقیق کرده و دستگاه‌های مختلف را با هم مقایسه کنید. بررسی مشخصات فنی، ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و عملکرد دستگاهها به شما کمک می‌کنند تا انتخاب بهتری داشته باشید.
- دستگاه اکسیژن‌سازی یک وسیله پزشکی مهم است، بنابراین از کیفیت آن اطمینان حاصل کنید. توصیه می‌شود محصول را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید.
- دستگاه‌های اکسیژنساز ممکن است به صورت پالسی یا خودکار باشند. دستگاه‌های پالسی فقط در هنگام تنفس بیمار اکسیژن را تأمین می‌کنند، در حالی که دستگاه‌های خودکار به صورت مداوم به تأمین اکسیژن مشغول هستند. بسته به نیازهای خاص بیمار و توصیه پزشک، باید مدل مناسبی را انتخاب کنید.
- اگر نیاز به استفاده از دستگاه اکسیژنساز در خارج از منزل دارید، به قابلیت حمل و نقل آن توجه کنید. دستگاهی که قابلیت حمل آسان داشته و وزن آن مناسب باشد، انتخاب مناسب‌تری برای این شرایط خواهد بود.
- قبل از استفاده از دستگاه اکسیژنساز، کاتالوگ، دفترچه راهنما و ویدیوهای آموزشی که توسط تولید کننده ارائه می‌شوند را به دقت مطالعه و مشاهده کنید.
پیشنهاد مقاله: دلایل بروز کم خونی چیست؟
اکسیژن، مهم‌ترین دلیل برای زندگی
در این مطلب گفتیم که اکسیژن درمانی چیست؟ و چه افرادی نیازمند اکسیژن درمانی هستند؟ مبتلایان به بیماری‌های ریوی مزمن، افرادی که عمل جراحی تنفسی انجام داده‌اند، افرادی که به مغز آن‌ها ضربه وارد شده، برخی از بیماران قلبی عروقی و افرادی که در ارتفاع بالا زندگی می‌کنند، از جمله افرادی هستند که به اکسیژن درمانی نیاز دارند. بنابراین، فرایند دریافت اکسیژن در این افراد باید به دقت و مطابق نیاز آن‌ها انجام شود تا زندگی بهتری داشته باشند. در پایان، اگر شما یا اطرافیانتان تجربه‌ای از اکسیژن درمانی دارید، آن را با ما و دیگر کاربران سایت به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
روش‌های انتقال اکسیژن به بیماران در اکسیژن تراپی چگونه است؟
کانولای بینی، ماسک هادسون، ماسک ونتوری و ماسک بدون تنفس مجدد در میان این روش‌ها قرار می‌گیرند.
چه زمانی در صورت کمبود اکسیژن باید به پزشک مراجعه کنیم؟
درد قفسه سینه، گیجی یا از دست دادن حافظه، سرگیجه، تنگی نفس شدید، تهوع و استفراغ، سردردهای شدید و … جزو علائمی هستند که نیازمند مراجعه به پزشک خواهند بود.
اکسیژن درمانی چه علائمی را کاهش می‌دهد؟
اکسیژن درمانی باعث کاهش سردرد، خستگی، ورم پا و … خواهد شد.
اکسیژن درمانی هیپرباریک چیست؟
تنفس اکسیژن در یک محفظه یا لوله تحت فشار است.
چگونه اکسیژن را در منزل اندازه بگیریم؟
دستگاه مخصوص به اسم پالس اکسیمتر، مقدار اکسیژن را در منزل اندازه می‌گیرد.
چنانچه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مورد خدمات پرستاری؛ دارید کارشناسان ما به صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
