مراقبت از نوزاد تازه متولد شده نیازمند آگاهی و توجه به نکاتی خاص است زیرا سی روز اول پس از تولد از اهمیت بالایی برخوردار است. والدین جدید معمولاً در این مرحله حساس به راهنمایی و کمک نیاز دارند. اگر شما نیز به تازگی مادر شده‌اید، شاید به دنبال یک راهنما برای مراقبت از فرزند دلبندتان باشید یا به فکر استخدام پرستار کودک افتاده باشید. اگر این اولین تجربه شماست، احتمالاً آشنایی چندانی با نیازهای مراقبتی نوزاد ندارید. نوزادان در هفته‌های ابتدایی زندگی به مراقبت‌های ویژه و مداومی نیاز دارند. در این مقاله، قصد داریم تمامی نکات ضروری مربوط به نوزاد را در چند هفته اول زندگی بررسی کنیم.
مراقبت از نوزاد تازه متولد شده
نوزادان تازه متولد شده به مراقبت‌های زیادی نیاز دارند و والدینی که به تازگی این نقش را پذیرفته‌اند، در بیمارستان به اطلاعات جامعی درباره نحوه مراقبت و نگهداری از نوزاد نیاز دارند به همین دلیل حضور پرستار زن باردار می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. مراقبت از نوزاد از بیمارستان شروع می‌شود. این مرحله شامل بخش‌های مختلفی مانند تغذیه، بهداشت، خواب و حمام کردن است. آگاهی مادران و پدران از این روش‌ها بسیار ضروری است تا بتوانند نه تنها در بیمارستان، بلکه در خانه نیز به بهترین نحو از نوزاد خود مراقبت کنند.
تغذیه نوزاد با شیر مادر:
بهتر است در بیمارستان نوزاد را در کنار خود نگه دارید تا به محض امکان، تغذیه با شیر مادر آغاز شود. حتی اگر نوزاد قادر به مکیدن مستقیم از سینه نباشد، بهترین گزینه این است که شیر مادر به هر طریق به او داده شود تا از فواید بی‌نظیر آن بهره‌مند شود.
به نقل از brightside.me :
شیردهی به خصوص در روزهای اول بسیار مهم است. می تواند مانعی برای مادر و گاهی برای نوزاد نیز باشد. از آنجایی که شیر تنها منبع غذا و تغذیه کودک در روزهای اول زندگی است، مهم است که تا زمانی که نحوه شیردهی موفقیت آمیز را یاد نگیرید، در پرسیدن سوالات در مورد تکنیک قاطع باشید. به همان اندازه که ممکن است ساده به نظر برسد، گاهی اوقات می تواند پیچیده باشد. تازه مادران ممکن است با مشکلات زیادی مانند چفت ضعیف، کمبود شیر، تقاضای بیش از حد نوزاد و عفونت سینه مواجه شوند.
انواع مختلفی از نگهدارنده ها وجود دارد که می توانید از آنها برای شیر دادن استفاده کنید (نمودار بالا را ببینید) و باید هر کدام را که برای شما و کودک راحت تر است انتخاب کنید. اگر نوزادی خواب‌آلود دارید که در حین مکیدن خسته می‌شود و به خواب می‌رود، توصیه‌ای برای شما داریم، کافی است در طول دوره شیردهی پای کودک را قلقلک دهید تا او بیدار بماند. این کار باعث می شود که آنها با معده خالی نخوابند.
مدیریت ملاقات‌کنندگان نوزاد:
خانواده و دوستان شما ممکن است بخواهند هر چه زودتر به ملاقات نوزاد در بیمارستان بیایند. شما ممکن است جزو مادرانی باشید که تمایل دارند مدتی را به تنهایی با کودک خود سپری کنند. در روزهای اولیه تولد، نوزادان معمولاً هوشیار و پذیرنده هستند و این زمان، بهترین فرصت برای ایجاد پیوند عاطفی میان مادر و نوزاد به شمار می‌آید.
لباس مناسب برای نوزاد:
نوزادان تا شش ماهگی نمی‌توانند دمای بدن خود را تنظیم کنند؛ بنابراین انتخاب لباس مناسب برای مراقبت از نوزاد بسیار حائز اهمیت است. از لباس‌های نازک برای نوزاد خود استفاده نکنید و با دقت او را لباس بپوشانید. نوزاد باید به اندازه شما در محیط داخلی یا بیرون از خانه لباس داشته باشد، اما مراقب باشید که او را بیش از حد لباس نپوشانید تا عرق نکند.
نیاز های مهم نوزاد تازه متولد شده
نیازهای مهم نوزاد تازه متولد شده، شامل، تغذیه، خواب، نظافت و حمام است. هر یک از این مراحل باید با دقت و توجه به برخی نکات مهم انجام شوند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
شیر دادن با برنامه ثابت:
نوزادان در هفته اول زندگی خود معمولاً وزن کم می‌کنند و والدین باید این کاهش وزن را با تغذیه مناسب جبران کنند تا کودک بتواند وزن‌گیری مناسبی را آغاز کند. این به معنای نیاز به وعده‌های شیردهی مکرر است. اگرچه برخی مادران ممکن است وسوسه شوند یا از دیگران بشنوند که کودک را طبق یک برنامه زمانی خاص تغذیه کنند، اما در چند ماه اول بهتر است به نوزاد هر زمان که احساس گرسنگی می‌کند، شیر داده شود. این روش به تثبیت میزان تولید شیر در بدن مادر در ماه اول شیردهی کمک می‌کند.
نکته مهم دیگر در مراقبت از نوزاد این است که نباید اجازه دهید بین وعده‌های تغذیه نوزاد فاصله زیادی بیفتد. هرچند لازم نیست که شما مرتباً نوزادتان را برای تغذیه بیدار کنید، اما بهتر است فاصله بین وعده‌های تغذیه بیشتر از دو تا سه ساعت نباشد. این کار به حفظ سلامتی و رشد مناسب نوزاد کمک می‌کند.
خواباندن نوزاد:
روزهای اول به خصوص زمانی که به الگوهای خواب کودک می‌رسد، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. والدین معمولاً در تلاشند تا کودک را در این دوره خوابانده و او را با دنیای جدید و الگوی خواب بزرگ‌ترها آشنا کنند. سعی کنید اتاق را در طول روز روشن نگه دارید و در شب نور را کم کنید. این کار به نوزاد کمک می‌کند تا تفاوت بین شب و روز را بهتر درک کند و به تنظیم ساعت خواب او کمک می‌کند.
تعویض پوشک:
هرگز پوشک را روی گیره بندناف قرار ندهید؛ همیشه باید پوشک زیر آن قرار بگیرد تا فشار اضافی به این ناحیه وارد نشود. نکات دیگری نیز وجود دارد که باید همیشه در نظر داشته باشید. به خصوص برای مراقبت از نوزاد دختر، همیشه باید او را از جلو تمیز کنید تا از هرگونه عفونت جلوگیری شود و حتماً قبل از پوشاندن پوشک جدید، نوزاد را خشک کنید. بهتر است پماد خارش را همیشه در دسترس داشته باشید تا حتی جوش‌های کوچک نیز بدتر نشوند. همچنین، از هر نوع صابون یا پوشک معطر دوری کنید تا جوش‌ها به طور کامل بهبود یابند.
حمام کردن نوزاد:
نوزادان تازه متولد نیاز به یک حمام اسفنجی در طول هفته اول زندگی خود دارند. توصیه می‌شود تا زمانی که بند ناف نوزاد خشک و افتاده نشده، کمی صبر کنید و پس از آن می‌توانید حمام منظم او را شروع کنید. مطمئن شوید که دمای آب مناسب و محیط حمام ایمن باشد.
نکات حیاتی مراقبت از نوزاد تازه متولد شده
آوردن نوزاد به خانه یک تجربه هیجان‌انگیز و شیرین برای والدین است، اما لازم است که به آماده‌سازی محیط زندگی نیز توجه شود. این کار به ظاهر ساده می‌تواند به راحتی نادیده گرفته شود. با اختصاص کمی زمان و بودجه، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که نوزاد در یک فضای سالم و ایمن وارد خانه می‌شود. در ادامه به چند نکته حیاتی در مراقبت از نوزاد تازه متولد شده می‌پردازیم:
- خانه‌تان را تمیز کنید و همه‌جا را پاکسازی کنید؛ پنجره‌ها را بشویید و دیوارها را تمیز کنید.
- در زمان ورود نوزاد به خانه، دود کردن اسفند معمول است. بهتر است از دیگران بخواهید این کار را فقط در حیاط یا فضای باز انجام دهند، زیرا دود اسفند می‌تواند برای ریه‌های کوچک و حساس نوزادان مضر باشد.
- داشتن یک دستگاه تصفیه‌هوای مناسب در خانه می‌تواند به بهبود کیفیت هوا کمک کند و محیطی سالم‌تر برای خواب و استراحت نوزاد فراهم آورد.
- بسیاری از والدین تنها اتاق نوزاد را آماده می‌کنند، اما نوزادان نیاز به مراقبت بیشتری دارند و اتاق والدین امن‌ترین مکان برای آنها است. بنابراین، لازم است اتاق خواب خود را برای ورود نوزاد آماده کنید.
- برای ایمنی نوزاد، دوش متحرک، تشت و وان مخصوص کودک، چهارپایه و کفپوش پلاستیکی نصب کنید تا از لیز خوردن جلوگیری شود.
- بهترین روش تغذیه کودک، شیر مادر است. وسایل مورد نیاز برای این کار، شامل پد شیردهی، شیردوش و بالشک مخصوص شیردهی را تهیه کنید. برای نوزادانی که به توصیه پزشک شیر خشک می‌خورند، شیشه شیر، شیشه‌شور و شیر خشک را آماده کنید.
- قبل از استفاده، لباس‌های نوزاد را بشویید.
- پوشک کافی و در اندازه مناسب خریداری کنید. همچنین، کرم کالندولا برای رفع التهاب‌های پوستی ناشی از سوختگی پوست پای نوزاد با ادرار تهیه کنید.
- پوشک نوزادان در ماه‌های اول باید چندین بار در روز تعویض شود و به دلیل حساس بودن پوست‌شان، هر بار پاهای آنها را با آب بشویید.
خطر هایی که ممکن است نوزاد تازه متولد شده تهدید کند
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) به حالتی گفته می‌شود که در آن یک نوزاد زیر یک سال به طور ناگهانی و بدون علت مشخص می‌میرد. با وجود تحقیقات گسترده، علت دقیق این عارضه همچنان نامشخص است. کارشناسان بر این باورند که SIDS می‌تواند ناشی از آسیب‌پذیری‌های زمینه‌ای در نوزاد باشد، مانند نقص در عملکرد قلب یا مشکلاتی در بیدار شدن و تنفس.
همچنین، قرار گرفتن در معرض عوامل تنش‌زا و خطراتی تهدیدآمیز مانند خوابیدن بر روی شکم یا روی بستر نرم، می‌تواند خطر را افزایش دهد. یکی دیگر از علل ممکن برای SIDS، سطوح پایین سروتونین در ساقه مغز نوزادان است. سروتونین نقش مهمی در تنظیم تنفس، ضربان قلب و فشار خون در هنگام خواب دارد. به همین دلیل در مراقبت از نوزاد مهم است که به مواردی مانند به پشت خواباندن نوزاد، تنها نگذاشتن نوزاد در اتاقی جدا، جلوگیری از پوشاندن و گرم کردن زیاد نوزاد و جلوگیری از خواب بسیار طولانی توجه کنید.
نحوه گرفتن آروغ نوزاد تازه متولد شده
آروغ زدن نوزاد، به ویژه در چند ماه اول مراقبت از نوزاد، موضوعی مهم است. نوزادی که به خوبی آروغ می‌زند، می‌تواند بهتر غذا بخورد و خواب راحت‌تری داشته باشد. برای آروغ زدن نوزاد، او را به آرامی روی سینه‌تان نگه دارید به طوری که چانه‌اش روی شانه‌تان قرار گیرد. فراموش نکنید که از حواستان به سر، گردن و شانه‌های او باشد. سپس به آرامی کمر نوزاد را ماساژ دهید و نوازش کنید تا آروغ بزند.
روش دیگری که می‌توانید امتحان کنید، قرار دادن نوزاد بر روی پای خود به حالت درازکش است. در این حالت، چانه و فک او را با دستانتان نگه دارید و مطمئن شوید که کمی بالاتر از سرش است تا خون به سمت سر او جریان یابد. سپس به آرامی کمرش را ماساژ دهید یا نوازش کنید تا آروغش را بزند.
سخن آخر
مراقبت از نوزاد تازه متولد شده نیازمند توجه و دقت به برخی نکات است. والدین باید از روزهای اولیه زندگی نوزاد، به مواردی مانند حمام کردن، تغذیه مناسب و ایجاد الگوهای خواب سالم توجه داشته باشند. رعایت نکات بهداشتی، مانند شستن لباس‌ها و لوازم نوزاد، تعویض منظم پوشک و جلوگیری از عفونت‌های پوستی از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، استفاده از خدمات پرستاری از مراکز معتبری مانند پرستار اول می‌تواند در رشد بهتر کودک و کاهش تنش و اضطراب وارده به والدین موثر باشد.
سوالات متداول
چه زمانی می‌توان نوزاد را برای اولین بار حمام کرد؟
بهتر است در مراقبت از نوزاد، تا زمانی که بند ناف او خشک نشده و نیفتاده، تنها با یک حمام اسفنجی او را تمیز کنید. این معمولاً در طول هفته اول زندگی است. پس از افتادن بند ناف، می‌توانید از حمام کامل استفاده کنید.
چند وقت یک‌بار باید نوزاد را تغذیه کرد؟
در ماه‌های اول زندگی، بهتر است به نوزاد هر زمان که گرسنه است شیر بدهید، به جای اینکه وعده‌های تغذیه‌ای را طبق برنامه زمانی مشخص انجام دهید.
اولین کاری که پرستار بعد از تولد نوزاد انجام می دهد چیست؟
اولین کاری که پرستار بعد از تولد نوزاد انجام می‌دهد این است که نوار مشخصات نوزاد و مادر او را دور دست او ببندد.
دمای بدن نوزاد تازه متولد شده چقدر باید باشد؟
دمای نرمال بدن نوزاد یک روزه تا یک ماهه 37.5 است.
