معرفی بیماری های تنفسی و علل بروز مشکلات تنفسی

بسیاری از افراد هستند که سیستم تنفسی آن‌ها دارای مشکل است و به همین دلیل با مشکلات تنفسی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. برخی از این مشکلات شامل آسم کودکان و عفونت ریه می‌شود. به همین دلیل در این مقاله از پرستار کودک در منزل پرستار اول قصد داریم تا شما را با بیماری‌های تنفسی، علائم و روش‌های درمان آشنا کنیم. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

سیستم تنفسی انسان

یکی از مهم‌ترین سیستم‌های موجود در بدن، سیستم تنفسی است. این سیستم وظیفه دارد تا اکسیژن مورد نیاز بدن را جذب کند و دی‌اکسید کربن را از بدن خارج کند. این سیستم از ساختار و اجزای مختلفی تشکیل شده است که با یکدیگر همکاری می‌کنند تا بدن نفس بکشد. سیستم تنفسی در بدن از اجزای مختلفی تشکیل شده است که شامل بینی، دهان، حنجره، نای، ریه‌ها، دیافراگم و … می‌شود.

مشکلات تنفسی

مشکلات تنفسی در افراد به علل مختلفی ممکن است اتفاق بیفتد و شدت آن نیز در افراد مختلف متفاوت باشد. این مشکلات ممکن است به علت بیماری‌ها، آلرژی‌ها، عفونت‌ها و یا عوامل محیطی در فرد ایجاد شوند. مشکلات تنفسی می‌تواند بسیار برای افراد آزاردهنده و اذیت‌کننده باشد.

بیماری های مختلف تنفسی

تعدادی بیماری وجود دارد که می تواند نای را مورد آسیب قرار دهد، نای لوله ای حیاتی درون ریه ها است که خود دارای لوله‌های ریزتری است، بیماری‌های گوناگون وجود دارد که می‌تواند مسیر نای را مسدود کرده و مشکل تنفسی ایجاد نماید.

به طور مثال افراد مبتلا به آسم، یک مجرای تنفسی دارای التهاب دارند که همواره سبب تنگی نفس برای آن‌ها می‌شود. به‌طوری که نمی‌توانند در همه محیط‌ها قرار گیرند و اگر در محیط آلوده واقع شوند و بوی عطر و یا دیگر موارد و دود سیگار و غیره به آن‌ها برسد باعث اوج بیماری تنفسی آن‌ها خواهد شد.

مورد دیگر می تواند مربوط به بیمارانی باشد که دچار انسداد ریه می‌باشند. در زمان انسداد فرد بیمار قادر نیست عمل دم و باز دم را به درستی و به طور طبیعی انجام دهد، و همین مورد می‌تواند بستر بیماری تنفسی را فراهم کند. مورد دیگر، آسیب رسیدن به ریه است، هنگامی که در اثر عوامل مختلف ریه دچار آسیب شد، هوا وارد ریه ها شده و به دلیل ناتوانی ریوی امکان خروج هوا از درون ریه میسر نخواهد بود و همین مورد می‌تواند سبب تنگی نفس شود.

مورد دیگر عفونت ریوی است. به این صورت که فرد در اثر عوامل مختلف به عفونت ریوی مبتلا می شود، این عفونت سبب اخلال در دم و باز دم شده و پیامد آن تنگی نفس فرد مبتلا به عفونت ریه است.

علل بروز بیماری‌های تنفسی

مشکلات تنفسی می‌تواند به علل مختلفی در افراد بروز کند. در ادامه به بررسی این علل خواهیم پرداخت:

• آلودگی هوا: ذرات معلق، گازهای سمی و مواد شیمیایی موجود در هوا می‌توانند به شدت بر سلامت ریه‌ها تأثیر بگذارند و باعث بروز بیماری‌هایی مانند آسم و COPD شوند.
• دود سیگار: سیگار کشیدن و به خصوص در معرض دود سیگار قرار گرفتن می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مثل التهاب ریه، برونشیت کودکان و سرطان ریه شود.
• مواد شیمیایی و گازها: تماس با مواد شیمیایی مضر، مانند وینیل کلراید، کلر و گازهای صنعتی می‌تواند باعث مشکلات تنفسی شود
• ویروس‌ها: ویروس‌ها باعث می‌شوند فرد دچار مشکلات تنفسی شود. برای مثال، ویروسی که اخیراً با آن درگیر بودیم کووید-19 بود که این ویروس باعث می‌شد افراد درگیر التهاب و عفونت ریه شوند.
• باکتری‌ها: وجود باکتری‌هایی مثل ذات‌الریه باعث بروز عفونت در دستگاه تنفسی افراد و مشکلات تنفسی می‌شود.
• قارچ‌ها: اگر فردی سیستم ایمنی بدنش ضعیف باشد، قارچ‌ها باعث می‌شود تا مشکلات تنفسی بیشتری را تجربه کند.
• بیماری‌های مزمن: درگیر بودن با بیماری‌های مزمنی مثل آسم، بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) و فیبروز ریه باعث بروز مشکلات تنفسی در افراد می‌شود.
• عوامل ژنتیکی: برخی از افراد به دلیل ژنتیک به ارث برده شده از خانواده خود مستعد ابتلا به مشکلات تنفسی هستند. برای مثال، کسی که در خانواده سابقه‌ی آسم دارد مستعد ابتلا به مشکلات تنفسی است.
• سبک زندگی: سبک زندگی افراد نیز روی ابتلا به مشکلات تنفسی بسیار تأثیرگذار است. برای مثال، افرادی که با مشکلات تنفسی درگیر هستند استرس و اضطراب زیادی دارند و ورزش و تغذیه‌ی مناسبی نیز ندارند که این موارد خود زمینه‌ساز ابتلا به مشکلات تنفسی در افراد است.
• حساسیت و آلرژی: برخی از افراد نسبت به برخی موارد حساسیت و آلرژی دارند که این حساسیت باعث بروز مشکلات تنفسی می‌شود. برای مثال، برخی از افراد نسبت به گرده‌ گل و گرد و خاک و یا موارد دیگر حساسیت و آلرژی دارند.
• آب و هوا: زندگی کردن در مناطق جغرافیایی که دارای آب و هوای آلوده و یا مرطوب هستند باعث بروز مشکلات تنفسی در افراد می‌شود. برای مثال، آب و هوای مرطوب باعث رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها می‌شود.
• مشاغل خاص: بعضی از مشاغل به خصوص مشاغلی مثل کشاورزی می‌تواند افراد را در معرض بیماری‌های تنفسی قرار دهد زیرا کارگران که در این مشاغل فعالیت می‌کنند با مواد شیمیایی، گازها و گرد و غبار‌های مختلف در تماس هستند.

به نقل از سایت britannica:

علائم بیماری ریوی نسبتا کم است. سرفه نشانه مهمی از تمام بیماری هایی است که هر قسمت از درخت برونش را تحت تاثیر قرار می دهد. سرفه مولد خلط مهمترین تظاهرات بیماریهای التهابی یا بدخیم مجاری هوایی اصلی است که برونشیت نمونه رایج آن است. در برونشیت شدید غدد مخاطی پوشاننده برونش ها به شدت بزرگ می شوند و معمولاً 30 تا 60 میلی لیتر خلط در یک دوره 24 ساعته تولید می شود، به ویژه در دو ساعت اول پس از بیدار شدن در صبح.

علائم بیماری‌های تنفسی

بیماری‌های تنفسی می‌تواند علائم مختلفی را از خود بروز دهد که در ادامه به بررسی این علائم خواهیم پرداخت:

1. تنگی نفس: این تنگی نفس احساس بسیار ناخوشایندی است و افراد ممکن است آن را در حین استراحت و یا ورزش کردن احساس کنند.
2. سرفه: سرفه کردن مداوم و یا مقطعی که این سرفه می‌تواند خشک و یا خلط‌دار باشد. در صورت خلط‌دار بودن سرفه، فرد احتمالاً درگیر التهاب و یا عفونت است.
3. خس‌خس کردن قفسه‌ی سینه: نشان‌دهنده‌ی تنگی راه‌های تنفسی در افراد است. این علائم معمولاً در افرادی که مبتلا به آسم کودکان و یا برونشیت هستند مشاهده می‌شود.
4. احساس درد در قفسه‌ی سینه: با سرفه کردن و حرکت کردن بدتر می‌شود و شدت می‌یابد. این علائم می‌تواند نشانه‌ای از التهاب، عفونت و یا سایر مشکلات تنفسی باشد.
5. احساس ضعف و خستگی عمومی بدن: نشان‌دهنده این است که به میزان کافی به بدن اکسیژن وارد نشده است. این علامت با بیماری‌های مزمن تنفسی در ارتباط است.
6. تب: نشان‌دهنده‌ی عفونت دستگاه تنفسی است.
7. آبریزش بینی و تنگی نفس: بیشتر زمانی که مبتلا به بیماری‌های تنفسی مثل سرماخوردگی می‌شویم به آن مبتلا می‌شویم.
8. دردهای عضلانی و سردرد: نشان‌دهنده‌ی عفونت‌های تنفسی و التهاب در بدن است.

علائم مشکلات ریوی

برای درک بیماری‌های تنفسی، باید به ریشه مشکلات ریوی پی برد و آن‌ها را در نظر گرفت. برخی از نشانه‌ها که می‌توان آن ها را به بیماری ریوی نسبت داد به شرح زیر است:

سرفه های مکرر

سرفه های مکرر از عوامل شایع و نشانه های برجسته مشکلات ریوی هستند که بر اساس نوع سرفه ها می توان پی به بیماری های مختلف ریوی برد به طوری که گاهی سرفه های خونی حاکی از وجود بیماری بدخیم ریه نظیر سرطان خواهد بود.

احساس تنگی نفس

هنگامی که بیمار دچار تنگی نفس شد، دلیل روشنی که می توان برای بیماری فرد در نظر گرفت، مشکلات مربوط به ریه می باشد. و ممکن است تنگی نفس در اثر بیماری های مختلف نظیر آسم و الرژی به وجود آید.

مبتلا شدن فرد به یرقان

دلیل های متعدد می تواند دلیل یرقان باشد، شاید کمتر کسی یرقان را به ریه نسبت دهد و عموما منشا آن را بیماری کبدی بدانند، اما لازم به بیان این مورد است که گاهی مشکلات ریوی زمینه بروز یرقان را فراهم خواهد کرد.

کاهش انرژی و اکسیژن خون

کاهش انرژی و اکسیژن می تواند باعث احساس خستگی غیرطبیعی و خواب آلودگی در بدن افراد شود، که این مورد می تواند به دلیل مشکلات ریوی باشد.

ورم کردن

هنگامی که دست ها و پاهای فرد متورم شد، یکی از دلائل به وجود آمدن تورم می تواند مشکلات و بیماری های ریوی باشد، زیرا فعالیت نادرست ریه، موارد لازم را به بدن نرسانده و همین مورد تورم ایجاد می کند.

سردرد در هنگام صبح

سردرد صبحگاهی نیز از علائم شایع دیگر بیماری و مشکلات ریوی می باشد که در افراد مختلف خود را نشان می دهد.

انواع بیماری‌های تنفسی

بیماری‌های تنفسی می‌تواند به دسته‌های مختلفی تقسیم شوند که این دسته‌ها شامل شرایط و اختلالات خاصی در بدن هستند. در ادامه به بررسی این دسته‌بندی‌ها خواهیم پرداخت:

• بیماری‌های انسدادی: این بیماری‌ها به تنگی یا انسداد مجاری هوایی مربوط می‌شوند و می‌توانند بر جریان هوا تأثیر بگذارند. بیماری‌هایی مثل آسم، بیماری انسدادی مزمن ریه و برونشیت مزمن جزو این دسته از بیماری‌ها هستند.
• عفونت‌های تنفسی: این بیماری‌ها ناشی از عفونت‌های میکروبی (ویروسی یا باکتریایی) هستند. بیماری‌هایی مثل ذات‌الریه، برونشیت حاد، سرماخوردگی و آنفولانزا جزو دسته‌ی عفونت‌های تنفسی هستند.
• بیماری‌های التهابی: این بیماری‌ها ناشی از التهاب در بافت ریه‌ها یا راه‌های هوایی هستند. بیماری‌های رینیت آلرژیک و بیماری ریه بینابینی جزو این دسته از بیماری‌های التهابی هستند.
• بیماری‌های نادر: این دسته شامل اختلالات خاص و نادر تنفسی است. بیماری‌هایی مثل فیبروز ریه و سندرم دیسترس تنفسی حاد جزو این دسته از بیماری‌ها قرار می‌گیرند.
• بیماری‌های ناشی از آلرژی: بیماری‌های تنفسی که به دلیل واکنش‌های آلرژیک ایجاد می‌شوند. بیماری‌هایی مثل آسم آلرژیک و برونشیت جزو این دسته از بیماری‌ها قرار می‌گیرند.
• بیماری‌های ریوی ناشی از شغل: بیماری‌هایی که به دلیل تماس با مواد مضر در محیط کار ایجاد می‌شوند.
• بیماری‌های قلبی ریوی: این بیماری‌ها بر تعامل بین قلب و ریه‌ها تأثیر می‌گذارند. بیماری‌هایی مثل فشار خون ریوی و نارسایی قلب جزو این دسته از بیماری‌ها قرار می‌گیرند.

رایج‌ترین بیماری‌های تنفسی

بیماری‌های تنفسی دارای تنوع بالایی هستند. در ادامه به بررسی رایج‌ترین نوع بیماری‌های تنفسی در افراد می‌پردازیم:

• آسم: یک بیماری مزمن تنفسی است که با التهاب و تنگی راه‌های هوایی مشخص می‌شود. از علل بروز این بیماری می‌توان به حساسیت به گرده‌ها، گرد و غبار، دود سیگار و هوای سرد اشاره کرد. این بیماری علائمی مثل تنگی نفس، سرفه، خس‌خس سینه و احساس فشار در قفسه سینه را از خود بروز می‌دهد.
• بیماری انسدادی مزمن ریه: گروهی از بیماری‌های تنفسی مزمن شامل برونشیت مزمن و آمفیزم که معمولاً به دلیل سیگار کشیدن ایجاد می‌شوند. از علائم بارز این بیماری می‌توان به سرفه مزمن، تنگی نفس و تولید خلط اشاره کرد.
• برونشیت: التهاب برونش‌ها که می‌تواند حاد یا مزمن باشد. این بیماری به علت‌هایی مثل عفونت‌های ویروسی، سیگار کشیدن و آلودگی هوا به وجود می‌آید. علائم این بیماری شامل سرفه، تولید خلط و تنگی نفس می‌شود.
• ذات‌الریه: عفونت ریه که می‌تواند به صورت باکتریایی، ویروسی یا قارچی باشد. این بیماری علائمی مثل تب، سرفه، درد قفسه سینه و تنگی نفس را از خود بروز می‌دهد.
• سرماخوردگی: عفونت ویروسی فوقانی تنفسی که معمولاً خفیف است. این بیماری علائمی مثل سرفه، آبریزش بینی، گلودرد و خستگی را از خود نشان می‌دهد.
• آنفولانزا: عفونت ویروسی که می‌تواند شدیدتر از سرماخوردگی باشد. این بیماری علائمی همچون تب، سرفه، سردرد، درد عضلانی و خستگی شدید را از خود نشان می‌دهد.
• سینوزیت: التهاب سینوس‌ها که می‌تواند به دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی باشد. این بیماری علائمی مثل درد صورت، احتقان بینی، سرفه و تب را از خود نشان می‌دهد.
• رینیت آلرژیک: التهاب بینی به دلیل واکنش‌های آلرژیک به مواد خاص.
• فیبروز ریه: یک بیماری نادر که به نازک شدن و سخت شدن بافت ریه‌ها منجر می‌شود.

تاثیر سیستم دفاعی بدن روی بیماری‌های تنفسی

سیستم دفاعی بدن، یا سیستم ایمنی، نقش حیاتی در حفاظت از بدن در برابر بیماری‌های تنفسی دارد. این سیستم با شناسایی و نابود کردن میکروب‌ها، مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها، به پیشگیری از عفونت‌های تنفسی کمک می‌کند. در صورت وجود عفونت، پاسخ التهابی فعال می‌شود که به تجمع سلول‌های ایمنی در ناحیه آسیب‌دیده منجر می‌گردد. این پاسخ می‌تواند باعث بروز علائمی مانند سرفه، تنگی نفس و درد قفسه سینه شود. همچنین، سیستم ایمنی با تولید آنتی‌بادی‌ها، حفاظت طولانی‌مدت را در برابر عفونت‌های مشابه فراهم می‌کند.

علاوه بر این، وضعیت سیستم ایمنی می‌تواند بر بیماری‌های مزمن تنفسی مانند آسم و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) تأثیر بگذارد. التهاب مزمن در این بیماری‌ها می‌تواند باعث تشدید علائم و کاهش عملکرد ریه شود. عوامل ژنتیکی و محیطی، مانند آلودگی هوا و استرس، نیز می‌توانند بر عملکرد سیستم ایمنی و خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی تأثیر بگذارند. بنابراین، تقویت سیستم ایمنی از طریق سبک زندگی سالم و مدیریت استرس می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.

درمان بیماری‌های تنفسی

درمان بیماری‌های تنفسی با توجه به شرایط بیمار متفاوت خواهد بود. این درمان شامل موارد زیر می‌تواند باشد:

• جراحی پولیپ بینی: در این جراحی با از بین بردن پولیپ‌ها کمک می‌کنند تا فرد بهتر نفس بکشد.
• پیوند ریه: برای افرادی استفاده می‌شود که به شدت ریه‌ی آن‌ها با عفونت یا سرطان درگیر شده است.
• بهترین ماسک برای آلودگی هوا: افرادی که مبتلا به مشکلات تنفسی هستند را در برابر آلودگی هوا محافظت می‌کند.

جمع‌بندی

در این مقاله در مورد بیماری‌های تنفسی صحبت کردیم و شما را با انواع مختلف این بیماری‌ها آشنا کردیم. در ادامه، علائم بروز این بیماری‌ها را شرح دادیم و توضیح دادیم که این بیماری‌ها چه تاثیری روی سیستم دفاعی بدن دارند. در نهایت، راه‌های درمان این بیماری‌ها را برای شما برشمردیم.

سوالات متداول

1. بیماری‌های تنفسی چه نوع بیماری هستنند؟

بیماری‌های تنفسی به مجموعه‌ای از مشکلات و اختلالات مرتبط با سیستم تنفسی گفته می‌شود که می‌تواند شامل مشکلاتی مانند آسم، بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، برونشیت، ذات‌الریه و سایر عفونت‌های تنفسی باشد. این بیماری‌ها می‌توانند تنفس را مشکل ساز کنند و علائمی مثل تنگی نفس، سرفه و درد قفسه سینه را ایجاد کنند.

2. علل بروز بیماری‌های تنفسی چیست؟

علل بروز بیماری‌های تنفسی می‌تواند متنوع باشد و شامل مواردی مانند آلودگی هوا، دود سیگار، تماس با مواد شیمیایی و گازها، عفونت‌های ویروسی و باکتریایی، قارچ‌ها، عوامل ژنتیکی و مزمن، سبک زندگی ناسالم و حساسیت‌ها باشد. هر یک از این عوامل می‌تواند تأثیرات منفی بر روی سیستم تنفسی داشته باشد.

3. علائم اصلی بیماری‌های تنفسی چیست؟

علائم اصلی بیماری‌های تنفسی شامل تنگی نفس، سرفه (خشک یا خلط‌دار)، خس‌خس کردن قفسه سینه، درد قفسه سینه، ضعف و خستگی عمومی بدن، تب، آبریزش بینی و دردهای عضلانی و سردرد است. این علائم می‌توانند نشان‌دهنده وجود مشکلات جدی در سیستم تنفسی باشند و نیاز به بررسی و درمان دارند.

4. چگونه می‌توان از بیماری‌های تنفسی پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از بیماری‌های تنفسی، می‌توان اقداماتی مانند اجتناب از قرارگیری در معرض آلودگی هوا و دود سیگار، رعایت بهداشت شخصی، جلوگیری از تماس با مواد شیمیایی مضر، تقویت سیستم ایمنی از طریق تغذیه سالم و ورزش منظم، مدیریت استرس و پیشگیری از عفونت‌های ویروسی و باکتریایی انجام داد. همچنین می‌توان با واکسیناسیون و مشاوره پزشکی منظم، از بیماری‌های تنفسی جلوگیری کرد.

5. درمان بیماری‌های تنفسی چگونه است؟

درمان بیماری‌های تنفسی به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. معمولاً شامل مصرف داروهای ضد التهاب، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد ویروس و داروهای بازکننده راه‌های هوایی است. در برخی موارد، جراحی برای از بین بردن پولیپ‌ها یا پیوند ریه نیز مورد نیاز است. همچنین، استفاده از ماسک‌های مناسب برای محافظت در برابر آلودگی هوا می‌تواند به بهبود وضعیت تنفسی کمک کند.