متادون چیست؟ عوارض ترک اعتیاد با متادون

یکی از مشکلاتی که افراد امروزه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، اعتیاد است. یکی از راه‌ها برای ترک مواد مخدری مثل هروئین و تریاک، استفاده از قرص متادون است که باید زیر نظر پرستار بیمار مصرف شود. به همین دلیل، در این مقاله از سایت پرستار اول قصد داریم تا شما را با قرص متادون و هر آنچه که باید در استفاده از آن بدانید، آشنا کنیم. پس برای دانستن بایدها و نبایدهای استفاده از این قرص تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

متادون چیست؟

متادون یک داروی مخدر صنعتی است. افرادی که اعتیاد به مواد مخدر مثل هروئین و دیگر مواد مخدر افیونی دارند، از متادون برای ترک اعتیاد استفاده می‌کنند. در واقع، مکانیزم کار این قرص به این شکل است که زمانی که افراد در طول دوره‌ی ترک هستند، این قرص میزان درد آن‌ها را کمتر می‌کند. اما باید توجه کنید که مصرف نادرست قرص متادون می‌تواند بسیار خطرناک باشد. به همین دلیل، استفاده از این قرص باید زیر نظر پزشک انجام شود. برای تشخیص متادون اصل از تقلبی نیز می‌توانید از پزشک خود بخواهید راهنماییتان کند.

نحوه مصرف متادون

افراد نمی‌توانند بدون نسخه پزشک اقدام به تهیه قرص متادون کنند، زیرا مصرف آن بدون توصیه پزشک می‌تواند بسیار خطرناک باشد و حتی موجب مرگ افراد شود. بنابراین، در ابتدا به این نکته توجه کنید که بدون نسخه پزشک به هیچ عنوان اقدام به مصرف قرص متادون نکنید. اما در مورد نحوه و میزان مصرف این قرص باید توجه کنید که همه‌ی این موارد توسط پزشک مشخص می‌شود. دکتر شما در ابتدا مشخص می‌کند که باید به چه میزان این قرص را مصرف کنید و طول دوره‌ی مصرف این قرص چه مدت است. بعد از مدتی و به تدریج، میزان قرص‌های شما را کمتر می‌کند تا علائمتان کمتر بروز کند.

چه کسانی باید قرص متادون مصرف کنند؟

استفاده از قرص متادون مخصوص افرادی است که واقعاً به آن احتیاج دارند و باید حتماً زیر نظر پزشک مصرف شود، زیرا در غیر این صورت ممکن است عوارض بسیاری را برای فرد مصرف‌کننده به دنبال داشته باشد. اما به صورت کلی، استفاده از این قرص برای دو دسته از افراد توصیه می‌شود:

دسته‌ی اول افرادی که اعتیاد به مواد مخدر مثل مورفین، هروئین و سایر اوپوئیدها دارند. این افراد زیر نظر پزشک از این قرص‌ها برای ترک مواد مخدر استفاده می‌کنند تا علائم درد را بعد از ترک کمتر کنند و یا آن را کنترل کنند. قرص متادون به این دسته از افراد کمک می‌کند تا فرایند ترک را با موفقیت طی کنند.

دسته‌ی دوم افرادی هستند که مبتلا به دردهای شدید و مزمن هستند. برای مثال، افرادی که مبتلا به سرطان هستند و مجبور هستند که دردهای شدیدی را تحمل کنند، این قرص را مصرف می‌کنند. قرص متادون در تسکین دردهای شدید که دیگر مسکن‌ها بر روی آن تأثیرگذار نیستند، بسیار اثرگذار است.

علائم مصرف بیش از اندازه در متادون

همانطور که در بالا نیز به آن اشاره شد، مصرف بیش از اندازه قرص متادون می‌تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد. این دارو بسیار قوی است و باعث بروز علائم تنفسی و عصبی در افرادی می‌شود که زیاد از این دارو استفاده کنند. در ادامه برخی از علائم استفاده از این دارو را به شما خواهیم گفت:

1. مشکل در نفس کشیدن: یکی از علائم مصرف بیش از حد قرص متادون در افراد این است که به خوبی و عمیق نمی‌توانند نفس بکشند و تعداد دفعات نفس کشیدن نیز در این افراد کاهش پیدا می‌کند. حتی برخی از مواقع ممکن است فرد دچار توقف تنفس شود و دیگر قادر به نفس کشیدن نباشد. در این جور مواقع اگر فردی در کنار او نباشد که مراقبت فوری پزشکی را انجام دهد، منجر به مرگ فرد خواهد شد.
2. بیهوش شدن و یا به کما رفتن فرد: برخی از اوقات ممکن است فرد در اثر مصرف بیش از حد قرص متادون به کما برود و یا حتی بیهوش شود. در این حالت فرد ممکن است نتواند به محرک‌های محیطی پاسخ بدهد و به همین دلیل به خواب عمیق برود.
3. احساس ضعف و سرگیجه شدید: همانطور که گفتیم، یکی از تاثیرات متادون بر روی سیستم عصبی در افراد است. به همین دلیل ممکن است در اثر مصرف بیش از حد متادون دچار احساس ضعف شود و یا اینکه احساس کند به شدت سرگیجه دارد. حتی برخی اوقات ممکن است فرد غش کند.
4. کاهش فشار خون و ضربان قلب: مصرف قرص متادون به مقدار بالا باعث کاهش فشار خون و ضربان قلب در افراد می‌شود. در این حالت حتی فرد ممکن است دچار سرگیجه شود. بروز این علائم برای فرد می‌تواند بسیار آزار دهنده باشد.
5. سرد و مرطوب شدن پوست: در اثر مصرف قرص متادون، پوست فرد ممکن است سرد و مرطوب شود. همچنین از آنجایی که اکسیژن‌رسانی به بدن و به خصوص بافت پوست کاهش پیدا می‌کند، رنگ پوست ممکن است به رنگ آبی و یا بنفش تغییر کند. این تغییر رنگ را بیشتر در نوک انگشتان و لب‌ها می‌توانید ببینید.
6. تنگ شدن مردمک‌های چشم: در این حالت مردمک‌ها به طرز غیر معمولی کوچک می‌شوند و نسبت به نور پاسخ بسیار ضعیفی دارند. به این حالت که به آن میوز نیز گفته می‌شود، مردمک‌های چشم به صورت غیر طبیعی تنگ می‌شوند.
7. تشنج: در موارد بسیار حاد ممکن است فرد دچار تشنج شود که در این حالت روی فرد باید سریعا مراقبت‌های اولیه پزشکی انجام شود.

در نهایت، استفاده بیش از حد از قرص متادون علائمی مثل مشکلات شناختی و گیجی، خواب‌آلودگی شدید، تهوع، استفراغ و یبوست را نیز به دنبال دارد.

به نقل از سایت samhsa:

متادون دارویی است که توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای درمان OUD و همچنین برای کنترل درد تایید شده است. زمانی که متادون طبق تجویز مصرف شود، ایمن و موثر است. متادون به افراد کمک می کند تا به بهبودی دست یابند و آن را حفظ کنند و زندگی فعال و معنادار را به دست آورند. متادون یکی از اجزای یک برنامه درمانی جامع است که شامل مشاوره و سایر درمان‌های سلامت رفتاری برای ارائه رویکردی کامل به بیماران است. بر اساس قانون فدرال 42 CFR 8.12، بیمارانی که تحت درمان در برنامه‌های درمان مواد افیونی (OTPs) قرار می‌گیرند، باید بتوانند از طریق OTP، همراه با خدمات ارزیابی و درمان پزشکی، حرفه‌ای، آموزشی و سایر خدمات مشاوره دریافت کنند.

علائم ترک مصرف متادون

افرادی که متادون مصرف می‌کردند و اکنون قصد ترک آن را دارند، به دلیل اینکه بدن آن‌ها نسبت به این ماده اعتیاد پیدا کرده است، با ترک آن بدنشان یک‌سری علائم را بروز می‌دهد. این علائم به عواملی مثل مدت زمان مصرف، دوز مصرفی، و وضعیت جسمی و روانی فرد بستگی دارد. در ادامه برخی از این علائم را معرفی خواهیم کرد.

علائم جسمانی ترک متادون

• احساس درد شدید در عضلات و استخوان‌ها
• تعریق شدید و احساس لرزش در بدن
• تهوع، استفراغ و اسهال
• بی‌خوابی یا کم‌خوابی
• افزایش ضربان قلب و فشار خون
• احساس سرما و لرز شدید در بدن
• احساس دل‌درد شدید
• گشاد شدن مردمک چشم و حساسیت نسبت به نور
• علائم روانی ترک متادون
• احساس اضطراب و بی‌قراری
• افسردگی
• عصبانیت و تحریک‌پذیری بالا
• میل شدید به مصرف مواد
• کاهش قدرت تمرکز و گیجی مغزی

روش ترک متادون

همان‌طور که مصرف مواد اعتیادآور باعث بروز یک‌سری علائم در بدن می‌شود، مصرف قرص متادون نیز همین علائم را به دنبال دارد. بنابراین برای ترک این قرص باید برنامه‌ریزی داشته باشید تا هم از بروز علائم جلوگیری شود و هم اینکه دوباره به مصرف این مواد روی نیاورید. طی چند مرحله که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود، می‌توانید اقدام به ترک این قرص کنید:

1. مرحله اول: ابتدا به یک پزشک یا متخصص ترک اعتیاد مراجعه کنید. پزشک می‌تواند علائم فرد را بررسی کرده و سپس با توجه به آن، شیوه‌ی ترک را اجرا و مرحله به مرحله آن را کنترل کند.
2. مرحله دوم: پزشک شما با توجه به میزان وابستگی شما به متادون و مدت زمانی که این قرص را مصرف کرده‌اید، دوز مصرفی این قرص را طی چند هفته یا چند ماه به‌صورت پلکانی کاهش می‌دهد. انجام این کار و کاهش تدریجی میزان مصرف قرص باعث می‌شود تا علائم کمتری در اثر ترک متادون بروز دهید.
3. مرحله سوم: در این مرحله پزشک داروهای جایگزینی مانند بوپرنورفین یا نالتروکسان را تجویز می‌کند. مصرف این داروها باعث کاهش علائم در بیماران می‌شود و همچنین میل به مصرف متادون را کاهش می‌دهد.
4. مرحله چهارم: استفاده از مشاور:هنگامی که در حین ترک قرص متادون هستید، ممکن است از لحاظ روحی و روانی دچار مشکل شوید و یا حتی دوباره این داروها را مصرف کنید. در این‌گونه مواقع بهتر است از یک مشاور کمک بگیرید تا شما را در مسیر ترک همراهی کند.

مصرف متادون در دوران بارداری

مصرف متادون در دوران بارداری می‌تواند موضوعی پیچیده و حساس باشد. در واقع، مصرف متادون می‌تواند تاثیراتی روی مادر و جنین در شکم او داشته باشد. به همین دلیل، مصرف متادون در زنان باردار حتماً باید توسط پزشک تجویز شود. همچنین این تجویز تحت شرایط خاصی و طبق یک برنامه‌ی خاص پزشکی اتفاق می‌افتد. زنانی که مبتلا به اعتیاد هستند و باردار می‌شوند، برای ترک مواد مخدر باید ابتدا با مصرف قرص متادون میزان مصرف ماده‌ی مخدر را کاهش دهند. اگر به یک‌باره اقدام به ترک کنند، ممکن است موجب سقط جنین، زایمان زودرس و… شود.

عوارض مصرف قرص متادون

مصرف قرص متادون می تواند عوارض مختلفی را به دنبال داشته باشد در ادامه به برخی از شایع ترین عوارض مصرف قرص متادون اشاره خواهیم کرد:

عوارض مصرف قرص متادون اشاره خواهیم کرد:

• احساس خواب‌آلودگی و خستگی شدید: این علائم ممکن است در عملکرد روزانه فرد اختلال ایجاد کند.
• سرگیجه: در صورتی که فرد به صورت ناگهانی و یا به میزان زیاد شروع به خوردن قرص متادون کند، ممکن است دچار سرگیجه شود.
• تهوع و استفراغ: ممکن است در اوایل مصرف این قرص دچار حالت تهوع و یا استفراغ شوید.
• یبوست: از آنجایی که مصرف متادون روی حرکت روده‌ها تاثیر می‌گذارد، ممکن است فرد دچار یبوست شدید شود. یبوست یکی از علائم شایع و آزاردهنده در افراد است.
• خشکی دهان: ممکن است فرد در اثر مصرف متادون دچار خشکی دهان شود.

عوارض ترک اعتیاد با متادون

اگرچه متادون ترکیبی اعتیاد آور است و به عنوان یک ماده شبه مخدر معرفی می‌شود، اما معمولاً از آن برای درمان اعتیاد استفاده می‌کنند. متاسفانه مراکز ترک اعتیاد متادون را یک روش درمان اعتیاد می‌دانند؛ ولی برخلاف این عقیده متادون باعث ایجاد وابستگی جسمی و روحی و تغییر سبک زندگی فرد و حتی تغییر مدل اعتیاد بیمار شود.
در واقع کلینیک‌های ترک اعتیاد نوع اعتیاد فرد را از ماده مخدر به متادون عوض می‌کنند؛ که به این روش جایگزین درمانی می‌گویند. انجام این روش در مراکز ترک اعتیاد برای بیماران عوارض جدی را در پی دارد. کبودی لب‌ها، عوارض پوستی و کاهش اشتها از عوارض مصرف متادون در روش جایگزینی درمانی هستند.
یبوست، گرگرفتگی، سرگیجه تهوع، استفراغ و غش از دیگر عوارض ترک اعتیاد با متادون است. سقط جنین، قطع عادت ماهانه، نازایی و ناباروری از عوارض ترک اعتیاد با متادون در زنان می‌باشد. ایجاد زخم‌های گوارشی و درد شکمی از دیگر عوارض جانبی ترک با متادون است.

میزان ماندگاری اثر مصرف متادون در بدن

متادون دارویی است که طول عمر آن در بدن تقریباً طولانی است. اثرات این دارو بین 24 تا 36 ساعت در بدن باقی می‌ماند. عوامل مختلفی مثل میزان دوز مصرفی، مدت زمانی که فرد متادون مصرف کرده است، سن فرد، وضعیت کبد و کلیه و درصد چربی بدن بر ماندگاری این دارو در بدن فرد تاثیر می‌گذارد.

آیا متادون فوایدی دارد؟

بله، مصرف متادون در افرادی که اعتیاد به مواد مخدر دارند، فواید زیادی دارد. این افراد می‌توانند با مصرف قرص متادون اعتیاد خود به مواد مخدر را ترک کنند. در واقع، استفاده از این قرص باعث می‌شود که فرد در هنگام ترک مواد مخدر مثل هروئین درد کمتری داشته باشد. همچنین، یکی از فواید استفاده از قرص متادون کاهش درد در افرادی است که به بیماری‌های وخیمی مثل سرطان مبتلا هستند. مصرف این قرص به کاهش درد در این افراد منجر می‌شود. همچنین، قرص متادون نسبت به سایر داروهایی که برای ترک استفاده می‌شود، ارزان‌تر و قابل دسترس‌تر است که این یک نوع مزیت برای این قرص محسوب می‌شود. در نهایت، مصرف این قرص باعث می‌شود تا خطراتی که افراد مبتلا به اعتیاد را تهدید می‌کند، مثل خطر ابتلا به ایدز و هپاتیت کاهش پیدا کند، زیرا فرد به جای تزریق از این دارو استفاده می‌کند که این موضوع باعث افزایش بهبود کیفیت زندگی فرد خواهد شد.

متادون بهتر است یا تریاک؟

در مقایسه بین متادون و تریاک باید بگوییم که این دو دارو هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. متادون یک داروی صنعتی است که برای ترک اعتیاد و کاهش دردهای شدید در فرد ساخته شده است و مصرف این دارو زیر نظر پزشک باعث می‌شود فرد بتواند اعتیاد خود نسبت به مواد مخدر را ترک کند. در مقابل، تریاک یک ماده مخدر طبیعی است و از گیاه خشخاش ساخته می‌شود. فرد در اثر مصرف تریاک دچار اعتیاد می‌شود و سلامتی او با مشکل مواجه می‌شود. به صورت کلی، مصرف متادون به عنوان یک داروی درمانی و زیر نظر پزشک می‌تواند مفید باشد، اما مصرف تریاک پیشنهاد نمی‌شود زیرا باعث عوارض جدی برای فرد مصرف‌کننده می‌شود.

تداخل دارویی قرص متادون

مصرف متادون می‌تواند با بسیاری از داروها تداخل داشته باشد که باعث بروز مشکلات جدی در فرد می‌شود. بنابراین، در صورتی که قصد مصرف متادون دارید و از داروهای دیگر نیز استفاده می‌کنید، حتماً با پزشک مشورت کنید. در ادامه برخی از داروهایی که با متادون تداخل دارند را به شما معرفی خواهیم کرد:

• داروهای ضد اضطراب: مانند دیازپام و لورازپام.
• داروهای ضد درد: مانند مورفین و اکسی‌کدون.
• داروهای ضد تشنج: مانند فنی‌توئین و کاربامازپین.
• داروهای ضد قارچ: مانند کتوکونازول و فلوکونازول.

نکات احتیاطی در مصرف متادون

در مصرف قرص متادون باید یک‌سری از نکات را رعایت کنید تا دچار عوارض احتمالی نشوید. در ادامه به برخی از این نکات احتیاطی اشاره خواهیم کرد:

• در صورتی که حساسیت شدید به مصرف متادون دارید، از مصرف این دارو خودداری کنید.
• مصرف قرص متادون باعث تشدید علائم قلبی می‌شود. بنابراین، در صورتی که بیماری قلبی دارید، حتماً قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
• استفاده از قرص متادون باعث بروز مشکلات کبدی می‌شود. بنابراین، در صورتی که به بیماری‌های کبدی مبتلا هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

جمع بندی

در این مقاله در مورد قرص متادون صحبت کردیم و بیان کردیم که استفاده از این قرص باعث بروز علائم و عوارضی در فرد می‌شود. همچنین، افرادی که اعتیاد به مواد مخدر دارند، از این قرص برای ترک و کم کردن درد در بدن خود استفاده می‌کنند. این قرص می‌تواند فواید فراوانی برای بدن داشته باشد، اما ممکن است علائم و عوارضی نیز داشته باشد که در مقاله به آن‌ها اشاره شد. بهتر است از این قرص زیر نظر پزشک استفاده کنیم، وگرنه ممکن است در اثر استفاده زیاد، کار افراد حتی به مرگ نیز کشیده شود. اگر شما نیز تجربه‌ای در مورد استفاده از این قرص داشته‌اید، با ما و کاربران سایت در میان بگذارید.

سوالات متداول

1. متادون چیست؟

متادون یک داروی مخدر صنعتی است که برای ترک اعتیاد به مواد مخدر مانند هروئین و تریاک و همچنین برای تسکین دردهای شدید استفاده می‌شود. این دارو باید تحت نظارت پزشک مصرف شود.

2. علائم ترک مصرف متادون چیست؟

علائم ترک مصرف متادون شامل احساس درد شدید در عضلات و استخوان‌ها، تعریق شدید، تهوع و استفراغ، بی‌خوابی یا کم‌خوابی، افزایش ضربان قلب و فشار خون، و اضطراب و بی‌قراری است.

3. تداخل دارویی قرص متادون با چه داروهایی وجود دارد؟

متادون می‌تواند با داروهای ضد اضطراب مانند دیازپام و لورازپام، داروهای ضد درد مانند مورفین و اکسی‌کدون، داروهای ضد تشنج مانند فنی‌توئین و کاربامازپین، و داروهای ضد قارچ مانند کتوکونازول و فلوکونازول تداخل داشته باشد.

4. آیا مصرف متادون در دوران بارداری مجاز است؟

مصرف متادون در دوران بارداری می‌تواند تاثیراتی روی مادر و جنین داشته باشد و باید حتماً تحت نظارت پزشک و با تجویز خاصی انجام شود تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.

5. نکات احتیاطی در مصرف متادون چیست؟

در مصرف قرص متادون باید مواردی مانند حساسیت شدید به دارو، بیماری‌های قلبی و مشکلات کبدی را مدنظر داشته باشید و همیشه با پزشک مشورت کنید تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.