امروزه آسیب‌های وارد شده بر بدن انسان زیاد است و آسیب‌هایی مثل دیسک کمر سالمندان ممکن است برای آن‌ها بسیار اذیت‌کننده باشد. به همین دلیل در این مقاله از مرکز پرستاری در منزل قصد داریم در مورد مفهوم فیزیوتراپی که به افراد کمک می‌کند تا درد ناشی از آسیب‌ها را کاهش دهند و زندگی خود را از لحاظ کیفیت بهبود ببخشند صحبت کنیم. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
فیزیوتراپیست چیست؟
به فردی که دارای تخصص بهداشتی و درمانی است و در زمینه‌ی پیشگیری، تشخیص، درمان و بازتوانی مشکلات جسمی فعالیت می‌کند فیزیوتراپیست می‌گویند. این مشکلات در اثر آسیب‌ها، بیماری‌ها و اختلالات حرکتی برای افراد به وجود آمده است. در واقع، فیزیوتراپیست سعی می‌کند تا با استفاده از روش‌های درمانی غیرتهاجمی عملکرد جسمی بیمار را بهتر کند. همچنین انجام حرکات اصلاحی باعث کاهش درد در افراد میشود و عملکرد بدنی آن‌ها بهبود پیدا می‌کند. فیزیوتراپیست‌ها از تکنیک‌های مختلفی مثل تمرینات حرکتی، ماساژ درمانی، الکتروتراپی و آب درمانی استفاده می‌کنند. آن‌ها با بیماران مختلفی از جمله کسانی که آسیب‌های ورزشی، بیماری‌های عضلانی اسکلتی، مشکلات عصبی و مشکلات قلبی و عروقی دارند کار می‌کنند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا کیفیت زندگی خود را بهبود دهند. همچنین ممکن است فیزیوتراپیست یک‌سری حرکات اصلاحی را به بیمار بدهد تا آن‌ها را در خانه انجام دهد. پرستار سالمند باید این حرکات را با فرد سالمند تمرین کند.
فیزیوتراپی چگونه انجام میشود؟
انجام فیزیوتراپی در افراد مختلف متفاوت است و روند درمان به وضعیت بیمار، وضعیت جسمانی او و اهداف درمانی بستگی دارد. مراحل انجام فیزیوتراپی به شرح زیر است:
1. ارزیابی اولیه و تشخیص
در ابتدا فیزیوتراپیست وضعیت بیمار را ارزیابی می‌کند و فاکتورهایی مثل سوابق پزشکی، علائم فعلی، دامنه حرکت مفاصل، وضعیت عضلات، تعادل، هماهنگی و توانایی‌های حرکتی فرد را بررسی می‌کند. بعد با توجه به مشاهدات خود وضعیت بیمار را تشخیص می‌دهد و یک برنامه‌ی درمانی با توجه به شرایط بیمار طراحی می‌کند.
2. برنامه درمانی و تکنیک‌های فیزیوتراپی
بعد از آن با توجه به وضعیت بیمار و نوع آسیب او، برنامه‌ی فیزیوتراپی را برای او تنظیم می‌کند و تکنیک‌های مختلف فیزیوتراپی را با او تمرین می‌کند.
3. پیگیری و پیشرفت درمان
فیزیوتراپیست بعد از هر جلسه‌ی درمانی وضعیت کلی بیمار را دوباره ارزیابی می‌کند تا بتواند در صورتی که لازم بود، برنامه‌ی او را تغییر دهد. انجام این کار باعث پیشرفت عملکرد بیمار میشود و نتایج بهتری به دست خواهد آورد. حتی برخی اوقات فیزیوتراپیست به بیمار توصیه می‌کند تا برخی از حرکات تمرینی را در خانه انجام دهد.
4. آموزش و پیشگیری
مهم‌ترین بخش فیزیوتراپی، دادن آموزش‌های لازم به بیمار است. اینکه بیمار چگونه بعد از بهبودی رفتار کند تا علائم بیماری مجدد در او بروز نکند. همچنین بیمار بتواند وضعیت مطلوب خود را حفظ کند و بدون اینکه فشاری به او وارد شود، فعالیت‌های روزمره‌ی خود را انجام دهد.
فواید و مزایای فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند برای افراد مزایا و فواید فراوانی داشته باشد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- کاهش درد: یکی از اصلی‌ترین اهداف فیزیوتراپی کاهش درد در افراد است. فیزیوتراپیست‌ها با استفاده از یک‌سری از روش‌ها مثل ماساژ درمانی کمک می‌کنند تا درد بیمار تا حدی کاهش پیدا کند. همچنین انجام تمرینات کششی باعث افزایش انعطاف‌پذیری بدن و کاهش تنش‌های عضلانی در فرد میشود.
- افزایش تحرک و انعطاف‌پذیری: انجام فیزیوتراپی به بیمار کمک می‌کند تا عضلات و مفاصل خود را تقویت کند و همچنین بیمار بتواند دامنه‌ی حرکتی بیشتری داشته باشد. انجام فیزیوتراپی، به‌ویژه برای افرادی که دچار آسیب شده‌اند یا قبلاً جراحی کرده‌اند، باعث میشود تا به‌مرور زمان عملکرد حرکتی خود را که قبلاً از دست داده بودند دوباره به دست آورند.
- جلوگیری از جراحی: انجام فیزیوتراپی حتی در برخی موارد باعث میشود که فرد دیگر احتیاجی به انجام جراحی نداشته باشد. زیرا فرد با تقویت عضلات و مفاصل خود و گسترش دامنه‌ی حرکتی می‌تواند بسیاری از مشکلات جسمانی خود را رفع کند.
- بهبود تعادل و جلوگیری از افتادن: سالمندان به دلیل ضعف عضلات و مفاصل به‌شدت در معرض افتادن قرار می‌گیرند و به خوبی نمی‌توانند تعادل خود را حفظ کنند. انجام حرکات فیزیوتراپی به آن‌ها کمک می‌کند تا این مشکل را رفع کنند. با بهبود تعادل، فرد در معرض خطرهای ناشی از افتادن قرار نمی‌گیرد.
- توانبخشی بعد از جراحی یا آسیب‌دیدگی: یکی از بخش‌های اساسی بعد از جراحی، آسیب‌های ورزشی و سایر مشکلات توانبخشی است. فیزیوتراپیست با انجام حرکات کششی با بیمار باعث میشود تا حال عمومی بیمار زودتر بهبود پیدا کند و فرد سریع‌تر بتواند فعالیت‌های روزمره‌ی خود را انجام دهد.
- پیشگیری از آسیب‌های ورزشی: یکی از وظایف فیزیوتراپیست‌ها این است که برنامه‌های تمرینی ویژه‌ای را برای ورزشکاران تهیه کنند. این برنامه‌ها به ورزشکاران کمک می‌کند تا عضلات قوی‌تری داشته باشند و حرکات ورزشی را ایمن‌تر انجام دهند. انجام این کار باعث میشود تا از آسیب ورزشی در افراد جلوگیری شود.
- مدیریت بیماری‌های مزمن: تمریناتی که توسط فیزیوتراپیست داده میشود به بهبود عملکرد قلب و ریه‌ها، تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری کمک می‌کند. بنابراین، فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا به‌راحتی بیماری‌هایی مثل آرتروز، دیابت، مشکلات قلبی و مشکلات ریوی را مدیریت کنید.
- افزایش کیفیت زندگی: شما با انجام حرکات فیزیوتراپی می‌توانید توانایی‌های خود را افزایش دهید، همچنین درد کمتری را تجربه کنید و به طبع فعالیت‌های روزمره‌ی خود را با کیفیت بالاتری انجام دهید.
به نقل از سایت csp:
فیزیوتراپی یک حرفه مبتنی بر علم است و رویکرد “کل فرد” به سلامت و تندرستی دارد که شامل سبک زندگی عمومی بیمار است.
در هسته اصلی، مشارکت بیمار در مراقبت از خود، از طریق آموزش، آگاهی، توانمندسازی و مشارکت در درمان است.
شما می توانید در هر زمانی از زندگی خود از فیزیوتراپی بهره مند شوید. فیزیوتراپی به کمردرد یا آسیب ناگهانی، مدیریت بیماری های طولانی مدت مانند آسم و آمادگی برای زایمان یا یک رویداد ورزشی کمک می کند.
فیزیوتراپی غیرفعال
در فیزیوتراپی غیرفعال، افراد نیازی به انجام حرکات فیزیکی ندارند. در این روش، تمامی حرکات توسط فیزیوتراپیست و دستگاه‌های ویژه‌ای انجام میشود. هدف از انجام این روش‌ها، بهبود گردش خون در بدن، کاهش درد و کاهش التهاب است که باعث میشود روند درمان بیمار با سرعت بیشتری انجام شود. فیزیوتراپی غیرفعال، اولین مرحله از درمان است و زمانی انجام میشود که بیمار قادر به انجام حرکات فیزیکی نیست.
فیزیوتراپی فعال
در فیزیوتراپی فعال، برخلاف نوع غیرفعال، خود بیمار با کمک فیزیوتراپیست حرکات و تمرینات را انجام می‌دهد. این نوع از فیزیوتراپی به منظور افزایش دامنه‌ی حرکتی، تقویت عضلات، بهبود انعطاف‌پذیری و بازتوانی حرکتی بعد از آسیب یا جراحی تمرکز دارد. به عبارت دیگر، در فیزیوتراپی فعال، خود بیمار با کمک فیزیوتراپیست به منظور تقویت بخش‌های آسیب‌دیده، تمرینات ورزشی و اصلاحی را انجام می‌دهد.
فیزیوتراپی کمر
همانطور که از اسمش مشخص است، فیزیوتراپی کمر یک روش درمانی برای بهبود حرکت، کاهش درد کمر و تقویت عضلات است. این نوع از فیزیوتراپی به ویژه برای افرادی که از درد مزمن کمر، فتق دیسک، کشیدگی عضلات، آرتروز یا آسیب‌های ستون فقرات رنج می‌برند، مناسب است. فیزیوتراپیست با استفاده از روش‌های مختلف درمانی به بیمار کمک می‌کند تا درد کمر او کاهش پیدا کند و بتواند به زندگی روزمره خود برگردد.
فیزیوتراپی زانو
از این روش فیزیوتراپی برای افرادی استفاده میشود که به بیماری‌ها و یا مشکلات مربوط به زانو دست و پنجه نرم می‌کنند. این افراد با مشکلاتی از جمله آرتروز، آسیب‌های ورزشی، التهاب تاندون، پارگی رباط‌ها مثل پارگی رباط صلیبی، جراحی‌های زانو و سایر مشکلات مفصلی مواجه هستند. فیزیوتراپیست به این افراد کمک می‌کند تا عملکرد زانوی خود را افزایش دهند و از بروز آسیب‌های بعدی در زانو جلوگیری کنند.
فیزیوتراپی گردن
برخی افراد دردهایی را در گردن خود حس می‌کنند که این دردها تحت عواملی مثل وضعیت نادرست بدن، مشکلات مربوط به ستون فقرات، آسیب‌های وارد شده به بدن و… ایجاد میشود. فیزیوتراپی گردن به کاهش این دردها کمک می‌کند. هدف اصلی در فیزیوتراپی گردن، کاهش درد، افزایش دامنه‌ی حرکتی گردن، استقامت عضلات گردن و بهبود وضعیت کلی گردن است.
انواع فیزیوتراپی برای افراد
از آنجایی که برای مشکلات زیادی به فیزیوتراپیست مراجعه می‌کنند و شرایط سلامتی بدنی و سلامتی افراد نیز متفاوت است، انواع مختلفی از فیزیوتراپی وجود دارد و این فیزیوتراپی بر اساس نوع و دسته به بخش‌های مختلفی تقسیم شده است. در ادامه 7 دسته‌ی اصلی آن را برایتان شرح خواهیم داد:
1. فیزیوتراپی ارتوپدی
این نوع فیزیوتراپی مربوط به درمان مشکلات و آسیب‌های سیستم عضلانی‌اسکلتی (استخوان‌ها، مفاصل، عضلات، تاندون‌ها، و رباط‌ها) است. شامل آسیب‌هایی مثل شکستگی استخوان، رگ به رگ شدن، پارگی رباط، آرتروز، و مشکلاتی مانند کمردرد و گردن‌درد میشود. روش‌های این فیزیوتراپی شامل تمرینات قدرتی، کششی، ماساژ و استفاده از دستگاه‌های خاص است.
2. فیزیوتراپی نورولوژیک
افرادی که با مشکلات عصبی و بیماری ALS دست و پنجه نرم می‌کنند از این نوع فیزیوتراپی استفاده می‌کنند. افرادی که به بیماری‌هایی مثل سکته مغزی، ام‌اس (MS)، پارکینسون، آسیب‌های نخاعی و نوروپاتی‌ها مبتلا هستند از فیزیوتراپی نورولوژیک استفاده می‌کنند. هدف اصلی از انجام این نوع فیزیوتراپی، بهبود عملکرد حرکتی فرد، افزایش تعادل و استقلال فرد در طول زندگی روزمره است.
3. فیزیوتراپی قلبی‌ریوی
همانطور که اسمش نیز مشخص است، این نوع از فیزیوتراپی برای افرادی که مبتلا به مشکلات ریوی و قلبی هستند کاربرد دارد. این افراد مبتلا به بیماری‌هایی مثل بیماری‌های قلبی، آسم، برونشیت، یا فیبروز ریوی هستند و حرکات فیزیوتراپی مخصوص آن‌ها طراحی شده است. این نوع فیزیوتراپی به منظور بهبود عملکرد قلب و ریه، بهبود تنفس در بدن انجام میشود.
4. فیزیوتراپی کودکان
برخی از کودکان مبتلا به بیماری‌هایی مثل اختلالات حرکتی و رشدی مانند فلج مغزی، تأخیر رشد حرکتی، اسکولیوز، یا آسیب‌های ناشی از تصادفات هستند. فیزیوتراپی کودکان روی این بیماری‌ها و آسیب‌ها در کودکان کار می‌کند تا عضلات کودکان تقویت شود و آن‌ها بهتر بتوانند در طول روز کارهای روزمره خود را انجام دهند.
5. فیزیوتراپی ورزشی
در بالاتر نیز اشاره کوچکی به فیزیوتراپی ورزشی شد. این فیزیوتراپی برای کاهش آسیب‌های ورزشی در افراد انجام میشود. در واقع هم در افرادی که دچار آسیب‌های ورزشی شده‌اند کاربرد دارد و هم به ورزشکاران کمک می‌کند تا با آسیب کمتری فعالیت‌های خود را ادامه دهند.
6. فیزیوتراپی زنان
این نوع از فیزیوتراپی به مسائلی که مربوط به زنان است می پردازد مسائلی مثل بارداری، زایمان، مشکلات لگنی، بی‌اختیاری ادرار و مشکلات یائسگی. هدف از انجام این نوع فیزیوتراپی بهبود عملکرد عضلات کف لگن، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی در آن هاست.
7. فیزیوتراپی سالمندان
فیزیوتراپی سالمندان به مشکلات مرتبط با پیری مانند کاهش تحرک، آرتروز، پوکی استخوان، و ضعف عضلانی می‌پردازد. هدف این نوع درمان بهبود تعادل، جلوگیری از سقوط، افزایش قدرت و بهبود کیفیت زندگی سالمندان است.
عوارض فیزیوتراپی
از عوارض فیزیوتراپی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- احساس درد و ناراحتی پس از درمان
- کبودی و یا ورم
- خستگی
- التهاب و تشدید علائم
- نوسانات فشار خون
طول مدت زمان درمان فیزیوتراپی
طول مدت درمان فیزیوتراپی به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان یک زمان ثابت را برای همه بیماران تعیین کرد. این مدت زمان بر اساس نوع مشکل، شدت آسیب، وضعیت جسمانی فرد، و میزان پاسخ‌دهی بدن به درمان متفاوت است.
جمع بندی
در این مقاله در مورد اینکه فیزیوتراپی چیست و فیزیوتارپی کیست صحبت کردیم و بیان نمودیم که فیزیوتراپ وظیفه دارد تا آسیب های که در اثر جراحی یا ورزش و یا هر مورد دیگری به بدن وارد شده است را تا حد زیادی درمان کند در واقع فیزیوتراپی باعث افزایش دامنه ی حرکتی افراد قوی شدن عضلات و بهبود مفاصل در آن می شود در ادامه انواع فیزیوتارپی و مورادی که باید در مورد آن بدانید را با شما در میان گذاشتیم اگر شما نیز تجربه مفیدی از روفتن پیش فیزیوتراپ دارید با ما و کاربران سایت در میان بگذارید.
سوالات متداول
1. فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی یک روش درمانی غیردارویی است که با استفاده از حرکات اصلاحی، ماساژ، الکتروتراپی و سایر تکنیک‌ها به بهبود و بازتوانی عملکرد بدن کمک می‌کند. هدف اصلی فیزیوتراپی کاهش درد، افزایش تحرک و بهبود کیفیت زندگی بیماران است.
2. فیزیوتراپیست چه کسی است؟
فیزیوتراپیست فردی متخصص در زمینه‌ی بهداشت و درمان است که در تشخیص، درمان و بازتوانی مشکلات جسمی فعالیت می‌کند. فیزیوتراپیست‌ها از تکنیک‌های مختلفی برای بهبود وضعیت جسمانی بیماران استفاده می‌کنند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا عملکرد بهتری داشته باشند.
3. فیزیوتراپی چگونه انجام میشود؟
مراحل فیزیوتراپی شامل ارزیابی اولیه، طراحی برنامه درمانی، تمرینات و تکنیک‌های مختلف فیزیوتراپی، پیگیری و پیشرفت درمان، و آموزش و پیشگیری است. هر بیمار بر اساس وضعیت جسمانی و نوع مشکل خود، برنامه‌ی درمانی اختصاصی دریافت می‌کند.
4. فواید فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش درد، افزایش تحرک و انعطاف‌پذیری، جلوگیری از جراحی، بهبود تعادل و جلوگیری از افتادن، توانبخشی بعد از جراحی یا آسیب‌دیدگی، پیشگیری از آسیب‌های ورزشی و مدیریت بیماری‌های مزمن کمک کند. همچنین می‌تواند کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد.
5. عوارض فیزیوتراپی چیست؟
عوارض فیزیوتراپی ممکن است شامل احساس درد و ناراحتی پس از درمان، کبودی و ورم، خستگی، التهاب و تشدید علائم، و نوسانات فشار خون باشد. این عوارض معمولاً موقتی هستند و با گذشت زمان کاهش می‌یابند.
