با افزایش سن، بدن ما دستخوش تغییرات طبیعی میشود و خطر بروز بیماریها و مشکلات مزمن بیشتر میشود. چکاپ های ضروری برای سالمندان ۷۰ سال شامل مجموعهای از معاینات پزشکی، آزمایشهای خون و بررسیهای تخصصی است که به شناسایی زودهنگام مشکلات قلبی، فشار خون، دیابت، پوکی استخوان، بینایی، شنوایی، سلامت دندان و پوست کمک میکند و همچنین امکان پیشگیری و مدیریت بیماریها را فراهم میآورد. انجام این بررسیها به سالمندان کمک میکند تا زندگی فعال و مستقلی داشته باشند و از پیشرفت بیماریهای خاموش جلوگیری کنند.
علاوه بر آزمایشها و غربالگریهای منظم، توجه به واکسیناسیون، سبک زندگی سالم، فعالیت بدنی، رژیم غذایی مناسب و مراقبتهای روانی و عاطفی نیز اهمیت بالایی دارد. رعایت این نکات نه تنها سلامت جسمانی را حفظ میکند بلکه به کاهش خطر سقوط و شکستگی، بهبود عملکرد روزانه و کیفیت زندگی کمک میکند. در کنار این مراقبتها، توجه به خدمات حمایتی و نگهداری سالمند در منزل میتواند زمینهای ایمن و راحت برای زندگی مستقل و پر نشاط سالمندان فراهم آورد.
چکاپها و غربالگریهای ضروری برای سالمندان بالای ۷۰ سال
چکاپها و غربالگریهای ضروری برای سالمندان بالای ۷۰ سال نقش حیاتی در حفظ سلامت و پیشگیری از بیماریهای مزمن دارند. این بررسیهای دورهای به شناسایی مشکلات سلامتی در مراحل اولیه کمک میکنند، زمانی که بسیاری از بیماریها هنوز علائم آشکار ندارند و درمان آنها سادهتر و مؤثرتر است. بیماریهایی مانند فشار خون بالا، دیابت، مشکلات قلبی و عروقی، اختلالات کلیوی، کمبود ویتامینها، مشکلات استخوانی و حتی برخی انواع سرطانها در سالمندان اغلب به شکل خاموش و بدون علامت شروع میشوند؛ بنابراین صرفاً احساس سلامت نمیتواند معیار اطمینان باشد و مراجعه منظم به پزشک ضرورت مییابد.
پزشک با توجه به سابقه خانوادگی، بیماریهای قبلی، داروهای مصرفی، سبک زندگی و وضعیت جسمانی فرد، برنامهای شخصیسازی شده برای چکاپها و آزمایشها تعیین میکند. این برنامه ممکن است شامل آزمایشهای خون و ادرار، بررسی فشار خون و ضربان قلب، ارزیابی عملکرد کلیه و کبد، تستهای بینایی و شنوایی، غربالگریهای مرتبط با پوکی استخوان، معاینات دندان و پوست و ارزیابی وضعیت روانی و شناختی باشد. انجام منظم این چکاپها نه تنها به تشخیص زودهنگام بیماریها و شروع سریع درمان کمک میکند، بلکه امکان پیشگیری از پیشرفت مشکلات مزمن، کاهش خطر سقوط، شکستگی یا عوارض ناشی از بیماریها و حفظ کیفیت زندگی مستقل و فعال را فراهم میآورد.
به نقل از سایت سازمان Healthdirect Australia
برای حفظ سلامت در سنین بالای ۷۰ سال، علاوه بر انجام چکاپها و غربالگریهای دورهای، رعایت سبک زندگی سالم نیز اهمیت بالایی دارد. ترک سیگار در صورت مصرف، داشتن تغذیه مناسب و متعادل، محدود کردن مصرف الکل، انجام فعالیت بدنی منظم و بهروز نگهداشتن واکسیناسیونها از جمله اقدامات مهمی هستند که به پیشگیری از بیماریها، تقویت سیستم ایمنی و حفظ کیفیت زندگی مستقل و فعال در سالمندان کمک میکنند.
چکاپها و آزمایشهای ضروری برای سالمندان بالای 70 سال
این چکاپها و آزمایشها به سالمندان کمک میکنند تا تغییرات جسمی و علائم احتمالی بیماریها را بهموقع شناسایی کنند و برنامههای پیشگیرانه یا درمانی مناسب را شروع کنند. انجام منظم این بررسیها باعث کاهش ریسک عوارض ناشی از بیماریها و حفظ استقلال و کیفیت زندگی سالمندان میشود.
آزمایشهای سالانه یا هر دو سال یکبار
آزمایشها و بررسیهایی که در ادامه آمده، باید بهصورت سالانه یا هر دو سال یکبار انجام شوند تا سلامت سالمندان بهطور منظم کنترل شود:
- ارزیابی ریسک پوکی استخوان: با افزایش سن، تراکم استخوان کاهش مییابد و احتمال شکستگیها بهویژه در ناحیه لگن، ستون فقرات و مچ دست افزایش پیدا میکند. پزشک با استفاده از پرسشنامهها، بررسی سابقه خانوادگی، داروهای مصرفی و در صورت نیاز با اسکن تراکم استخوان، میزان ریسک پوکی استخوان را تعیین میکند و در صورت نیاز برنامه پیشگیرانه یا درمانی مانند مصرف مکمل کلسیم و ویتامین D، تغییر سبک زندگی و داروهای تقویتی را توصیه میکند.
- کنترل فشار خون و ریتم قلب: فشار خون بالا و آریتمی قلب به ویژه فیبریلاسیون دهلیزی، میتوانند خطر سکته مغزی، بیماریهای قلبی و نارسایی قلبی را افزایش دهند. بررسی منظم فشار خون، اندازهگیری ضربان و در صورت نیاز آزمایشهای تکمیلی مانند نوار قلب، به تشخیص زودهنگام مشکلات قلبی کمک میکند و به پزشک اجازه میدهد تا درمان مناسب یا اصلاح سبک زندگی را توصیه کند.
- ارزیابی ریسک زمین خوردن: کاهش قدرت عضلانی، اختلال در تعادل، مشکلات بینایی، مصرف برخی داروها و بیماریهای مزمن میتوانند ریسک زمین خوردن را در سالمندان بالا ببرند. پزشک با ارزیابی وضعیت عضلات، قدرت تعادل، نحوه راه رفتن و داروهای مصرفی، میزان خطر زمین خوردن را بررسی میکند و در صورت نیاز برنامه تمرینی، اصلاح محیط زندگی و مشاوره فیزیوتراپی توصیه میکند.
- واکسیناسیون آنفلوآنزا: سیستم ایمنی سالمندان ضعیفتر است و ابتلا به بیماریهای عفونی، بهویژه آنفلوآنزا و عوارض ناشی از آن، بیشتر دیده میشود. واکسیناسیون سالانه علیه آنفلوآنزا نه تنها از ابتلا به بیماری جلوگیری میکند، بلکه شدت علائم و خطر بستری شدن در بیمارستان را کاهش میدهد و سلامت عمومی فرد را حفظ میکند.
- چکاپ دندان: با افزایش سن، خطر پوسیدگی دندان، بیماریهای لثه و خشکی دهان افزایش مییابد که میتواند منجر به درد، مشکلات تغذیهای و حتی عفونت شود. بررسی سالانه دندانها توسط دندانپزشک شامل معاینه پوسیدگی، وضعیت لثه، بررسی پروتزها یا ایمپلنتها و تمیزکاری حرفهای، به پیشگیری از مشکلات جدی کمک میکند و سلامت دهان و توانایی جویدن را حفظ میکند.
- آزمایش شنوایی و بینایی: کاهش شنوایی و بینایی با بالا رفتن سن شایع است و میتواند بر ارتباطات، ایمنی و کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. بررسی منظم بینایی شامل تست دید، معاینه شبکیه و بررسی بیماریهایی مانند آب مروارید یا گلوکوم است و آزمایش شنوایی به شناسایی افت شنوایی و ارائه سمعک یا درمان مناسب کمک میکند. انجام این بررسیها به سالمندان امکان میدهد زندگی مستقل و فعال خود را ادامه دهند و از حوادث ناشی از مشکلات بینایی یا شنوایی جلوگیری کنند.
هر 2 سال یکبار
- ماموگرافی (برای خانمها تا سن ۷۴ سال): ماموگرافی یکی از موثرترین روشها برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان است و میتواند تغییرات سلولی قبل از بروز علائم بالینی را شناسایی کند. انجام این آزمایش هر دو سال یکبار به خانمها کمک میکند تا در صورت ابتلا به سرطان، درمان سریع و مؤثر دریافت کنند. افرادی که سابقه خانوادگی یا عوامل خطر بالاتر دارند، ممکن است نیاز به برنامه غربالگری اختصاصی یا انجام آزمایشهای تکمیلی داشته باشند تا ریسک ابتلا کاهش یابد.
- غربالگری سرطان روده: سرطان روده بزرگ در سنین بالای ۷۰ سال شیوع بالایی دارد و تشخیص زودهنگام آن نقش حیاتی در موفقیت درمان دارد. انجام آزمایش مدفوع (FOBT) هر دو سال یکبار به شناسایی خون پنهان در مدفوع کمک میکند که ممکن است نشانه اولیه رشد غیرطبیعی یا سرطان باشد. در صورت مثبت شدن نتایج، پزشک ممکن است کولونوسکوپی یا سایر بررسیهای دقیقتر را توصیه کند تا درمان سریع و پیشگیرانه انجام شود.
هر 3 سال یکبار
- ارزیابی ریسک دیابت: سالمندان بالای ۷۰ سال در معرض افزایش قند خون و ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند، بهویژه اگر سابقه خانوادگی یا عوامل خطر دیگری مانند اضافه وزن، فشار خون بالا یا سابقه بیماری قلبی داشته باشند. انجام این ارزیابی هر ۳ سال یکبار شامل آزمایش خون برای بررسی قند و هورمون انسولین و بررسی سبک زندگی و رژیم غذایی است. شناسایی زودهنگام اختلالات قند خون به پیشگیری از عوارض جدی دیابت مانند مشکلات قلبی، کلیوی، بینایی و آسیب عصبی کمک میکند و امکان برنامه درمانی یا اصلاح سبک زندگی مناسب را فراهم میآورد.
هر 5 سال یکبار
- ارزیابی ریسک بیماریهای قلبی (تا سن ۷۹): بیماریهای قلبی و عروقی یکی از شایعترین مشکلات سالمندان هستند و تشخیص زودهنگام عوامل خطر میتواند از بروز سکته قلبی و مغزی پیشگیری کند. این ارزیابی شامل بررسی فشار خون، کلسترول، چربیهای خون، سابقه خانوادگی و سایر عوامل خطرساز مانند دیابت و سبک زندگی است. انجام این بررسیها هر ۵ سال یکبار یا در موارد خاص با فواصل کوتاهتر به سالمندان کمک میکند تا اقدامات پیشگیرانه یا درمانی مناسب را دریافت کنند.
- آزمایش کلسترول و چربی خون: اندازهگیری کلسترول و سایر چربیهای خون به شناسایی ریسک بیماریهای قلبی و عروقی کمک میکند. سالمندان با ریسک بالا ممکن است نیاز به بررسی هر دو سال یکبار داشته باشند تا تغییرات سریع در سطح چربی خون شناسایی و درمان شود.
- غربالگری سرطان دهانه رحم (برای خانمها تا سن ۷۴): تست HPV هر ۵ سال یکبار انجام میشود و یکی از مؤثرترین روشها برای شناسایی زودهنگام سرطان دهانه رحم است. این آزمایش امکان تشخیص عفونتهای پرخطر HPV را فراهم میکند و در صورت نیاز، اقدامات درمانی یا بررسیهای تکمیلی برای پیشگیری از پیشرفت سرطان انجام میشود.
بررسیهای ویژه بعد از 70 سالگی
پس از ۷۰ سالگی، برخی سلامتها نیازمند توجه خاص هستند تا مشکلات جدی و ناگهانی پیشگیری شوند. این بررسیها با شناسایی زودهنگام ریسکهای فردی، امکان برنامهریزی پیشگیرانه و حفظ کیفیت زندگی و استقلال سالمندان را فراهم میکنند.
| نوع بررسی/غربالگری ویژه | توضیحات و نکات مهم | فواصل زمانی پیشنهادی |
|---|---|---|
| بررسی سرطان پوست | سالمندان با پوست روشن، سابقه قبلی سرطان پوست یا قرارگیری طولانی در معرض آفتاب در معرض ریسک بالای سرطان پوست هستند. معاینه توسط پزشک شامل بررسی خالها، لکهها و زخمهای مشکوک در تمام نقاط بدن است. تشخیص زودهنگام امکان درمان سریع و پیشگیری از گسترش سرطان را فراهم میکند. | هر ۶ تا ۱۲ ماه (افراد با ریسک بالا) |
| ارزیابی سلامت روان و افسردگی | تغییرات خلق، اضطراب، اختلالات خواب، کاهش انگیزه و مشکلات تمرکز میتوانند نشانه افسردگی یا سایر مشکلات روانی باشند. ارزیابی شامل پرسشنامهها و مصاحبه بالینی است و به شناسایی زودهنگام مشکلات روانی و ارائه درمان یا مشاوره مناسب کمک میکند. | در صورت مشاهده تغییر خلق، اختلال خواب یا کاهش انگیزه |
| ارزیابی ریسک زمین خوردن | سالمندانی که سابقه زمین خوردن مکرر دارند یا مشکلات تعادلی، ضعف عضلانی، اختلال بینایی یا مصرف داروهای خاص دارند، در معرض خطر بالای سقوط و شکستگی هستند. بررسی شامل قدرت عضلانی، تعادل، نحوه راه رفتن و داروهای مصرفی است و در صورت ریسک بالا برنامه تمرینی و اصلاح محیط ارائه میشود. | در افراد دارای سابقه زمین خوردن مکرر یا مشکلات تعادلی |
مشکلات شایع در سالمندان 70 به بالا
با افزایش سن، بدن بیشتر در معرض بیماریهای مزمن و مشکلات سلامتی قرار میگیرد. شناسایی زودهنگام این مشکلات و اقدام پیشگیرانه میتواند کیفیت زندگی را حفظ کرده، استقلال فرد را تقویت کند و خطر عوارض جدی مانند سکته، نارسایی قلبی یا آسیبهای کلیوی را کاهش دهد. توجه به سبک زندگی سالم، ورزش، تغذیه مناسب و چکاپهای منظم، بخش مهمی از پیشگیری است.
غربالگری سرطانها در سالمندان بالای 70 سال
با افزایش سن، احتمال ابتلا به برخی سرطانها بیشتر میشود و بسیاری از آنها در مراحل اولیه بدون علامت هستند. انجام غربالگریهای منظم به تشخیص زودهنگام، سادهتر شدن روند درمان و افزایش شانس بهبودی کمک میکند. نوع و فواصل این غربالگریها بر اساس سن، جنسیت و عوامل خطر فردی تعیین میشود.
سرطان پستان
انجام ماموگرافی هر ۲ سال یکبار برای تشخیص زودهنگام تودهها و تغییرات مشکوک پستان توصیه میشود. زنان با سابقه خانوادگی یا ریسک بالا ممکن است به بررسیهای تکمیلی یا فواصل کوتاهتر نیاز داشته باشند.
سرطان دهانه رحم
تست HPV هر ۵ سال یکبار تا سن ۷۴ سال انجام میشود. این آزمایش عفونتهای پرخطر ویروس HPV را که میتوانند منجر به سرطان شوند، در مراحل اولیه شناسایی میکند.
سرطان روده بزرگ
غربالگری با آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT) هر ۲ سال یکبار توصیه میشود. در صورت مثبت بودن نتیجه یا وجود سابقه خانوادگی، انجام کولونوسکوپی برای بررسی دقیقتر ضروری است.
سرطان پوست
معاینه پوست برای بررسی خالها و ضایعات مشکوک حداقل سالی یکبار توصیه میشود. افراد با ریسک بالا، سابقه سرطان پوست یا قرارگیری زیاد در معرض آفتاب، بهتر است هر ۶ ماه یکبار معاینه کامل پوست انجام دهند.
سلامت استخوانها و پوکی استخوان سالمندان 70 سال به بالا
پوکی استخوان خطر شکستگی را افزایش میدهد. مکمل کلسیم (۱۳۰۰ میلیگرم روزانه) و ویتامین D، ورزش و سبک زندگی سالم به حفظ سلامت استخوانها کمک میکند. پزشک ممکن است داروهایی برای تقویت استخوان تجویز کند.
سلامت دهان و دندان
سلامت دهان و دندان در سالمندان نقش مهمی در تغذیه مناسب، پیشگیری از عفونتها و حفظ کیفیت زندگی دارد. با افزایش سن، احتمال پوسیدگی دندان، بیماریهای لثه، خشکی دهان و حتی سرطانهای دهانی افزایش مییابد، بنابراین رعایت بهداشت دهان و معاینات منظم ضروری است.
- مسواک زدن دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان
- استفاده روزانه از نخ دندان برای جلوگیری از التهاب و بیماریهای لثه
- کاهش مصرف غذاها و نوشیدنیهای شیرین و اسیدی که باعث تخریب مینای دندان میشوند
- مراجعه حداقل سالانه به دندانپزشک برای معاینه، جرمگیری و بررسی زودهنگام مشکلات دهان و لثه
پیشگیری از زمین خوردن
زمین خوردن یکی از شایعترین و جدیترین خطرات در سالمندان است که میتواند منجر به شکستگی، کاهش تحرک و افت کیفیت زندگی شود. ارزیابی ریسک زمین خوردن بهصورت سالانه و برای افرادی که سابقه زمین خوردن دارند هر ۶ ماه یکبار توصیه میشود. این ارزیابی شامل بررسی تعادل، قدرت عضلانی، بینایی، وضعیت محیط زندگی و داروهای مصرفی است.
انجام ورزشهای تقویتکننده عضلات و تعادل، تغذیه مناسب برای حفظ قدرت استخوانها و عضلات، و بازبینی منظم داروها توسط پزشک یا داروساز به کاهش سرگیجه، خوابآلودگی و افت فشار خون کمک کرده و نقش مهمی در پیشگیری از زمین خوردن ایفا میکند.
سلامت بینایی و شنوایی
کاهش بینایی و شنوایی از تغییرات شایع دوران سالمندی است که میتواند بر تعادل، ارتباطات اجتماعی و استقلال فرد تأثیر بگذارد. تشخیص و رسیدگی بهموقع این مشکلات، نقش مهمی در پیشگیری از زمین خوردن، انزوا و افت کیفیت زندگی دارد.
تست شنوایی در صورت بروز علائمی مانند کمشنوایی، وزوز گوش یا مشکل در درک گفتار توصیه میشود تا در صورت نیاز از سمعک یا درمانهای کمکی استفاده شود. معاینه کامل چشم هم بهصورت سالانه برای بررسی تغییرات وابسته به سن و بیماریهایی مانند آبمروارید، گلوکوم و دژنراسیون ماکولا ضروری است و پس از ۶۵ سالگی معمولاً تحت پوشش بیمه قرار دارد.
مراقبتهای روانی و شناختی
سلامت روان و عملکرد شناختی نقش اساسی در استقلال، تصمیمگیری و کیفیت زندگی سالمندان دارد. با افزایش سن، احتمال بروز مشکلاتی مانند کاهش حافظه، زوال شناختی، افسردگی و اضطراب افزایش مییابد و تشخیص زودهنگام این اختلالات میتواند از پیشرفت آنها جلوگیری کند یا روند آن را کند سازد.
- ارزیابی زوال عقل و مشکلات حافظه بهویژه در صورت بروز فراموشی، اختلال در تمرکز یا تغییر رفتار توصیه میشود تا اقدامات حمایتی و درمانی مناسب در زمان مناسب آغاز شود.
- بررسی افسردگی، اضطراب و استرس اهمیت زیادی دارد، زیرا این مشکلات میتوانند بهصورت خستگی، اختلال خواب یا کاهش انگیزه ظاهر شوند و بر سلامت جسمی نیز تأثیر بگذارند.
- فعالیت بدنی منظم، تعاملات اجتماعی و مدیریت استرس از مؤثرترین راهکارها برای حفظ سلامت روان، تقویت عملکرد مغز و پیشگیری از افت شناختی در سالمندان هستند.
چکاپهای ضروری برای مردان 70 سال به بالا
این جدول راهنمایی جامع برای مردان بالای 70 سال است که نشان میدهد چه معاینات و آزمایشهای پیشگیرانهای باید انجام شود، شامل فواصل زمانی، نکات مهم و گروههای پرخطر. با رعایت این چکاپها میتوان سلامت قلب، کلیه، چشم، دندان، پوست و دیگر ارگانها را بررسی کرده و از بروز بیماریهای جدی جلوگیری کرد.
| موضوع/غربالگری | توضیحات و نکات مهم |
|---|---|
| بازدید سالانه پزشک | حتی اگر سالم هستید، حداقل یک بار در سال به پزشک مراجعه کنید تا بیماریها شناسایی شوند، خطرات آینده بررسی شود، سبک زندگی سالم تشویق شود و واکسیناسیونها بهروز شوند. |
| آنوریسم آئورت شکمی | مردان ۶۵ تا ۷۵ سال که سابقه سیگار دارند باید با سونوگرافی بررسی شوند. سایر افراد باید با پزشک مشورت کنند. |
| فشار خون | حداقل سالانه بررسی شود. افرادی با دیابت، بیماری قلبی، مشکلات کلیوی، اضافه وزن، سابقه خانوادگی یا نژاد خاص باید بیشتر بررسی شوند. |
| کلسترول و چربی خون | اگر طبیعی است هر ۵ سال یکبار. در صورت دیابت، فشار خون بالا، بیماری قلبی یا داروهای کنترل کلسترول، بیشتر بررسی شود. |
| سرطان روده بزرگ | تا سن ۷۵ سال، تست مدفوع FOBT یا FIT سالانه؛ کولونوسکوپی هر ۱۰ سال یا بیشتر بر اساس ریسک فردی. افراد ۷۶ تا ۸۵ سال با پزشک درباره ادامه غربالگری مشورت کنند. |
| معاینه دندان | یک تا دو بار در سال برای بررسی و تمیز کردن دندانها. پزشک یا دندانپزشک بر اساس نیاز ممکن است دفعات بیشتر را توصیه کند. |
| پیشدیابت و دیابت نوع ۲ | هر ۳ سال یکبار تا سن ۷۰ سال، بیشتر در افراد دارای اضافه وزن یا سایر عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی، فشار خون بالا یا بیماری قلبی. |
| معاینه چشم | حداقل سالانه. افراد دیابتی یا با مشکلات بینایی باید بررسی بیشتری داشته باشند. |
| آزمایش شنوایی | در صورت بروز کاهش شنوایی یا علائم مرتبط. |
| واکسیناسیونها | شامل آنفلوآنزا سالانه، واکسن COVID-19، واکسن پنوموکوک، شینگلز (۲ دوز)، Td یا Tdap هر ۱۰ سال. |
| غربالگری بیماریهای عفونی | تست هپاتیت C یک بار در سنین 79–18 سال؛ HIV یک بار برای افراد 65–15 سال؛ سایر عفونتها بر اساس سبک زندگی و سابقه پزشکی. |
| سرطان ریه | برای افراد ۵۰ تا ۸۰ سال با سابقه ۲۰ بسته-سال سیگار و مصرف فعلی یا ترک کمتر از ۱۵ سال قبل، با CT کمدوز سالانه. |
| پوکی استخوان | افراد با عوامل خطر مانند مصرف طولانی مدت استروئید، وزن پایین، سابقه شکستگی، سیگار یا مصرف زیاد الکل باید با پزشک درباره غربالگری مشورت کنند. |
| معاینه فیزیکی عمومی | بررسی فشار خون سالانه، قد، وزن و BMI، همچنین ارزیابی وضعیت روانی، رژیم غذایی، فعالیت بدنی، مصرف الکل و سیگار، خطر زمین خوردن و داروها. |
| سرطان پروستات | برای مردان ۷۰ سال و بالاتر معمولاً غربالگری توصیه نمیشود؛ مشورت با پزشک برای تصمیمگیری ضروری است. |
| معاینه پوست | برای افراد با ریسک بالا یا سابقه سرطان پوست، بررسی توسط پزشک توصیه میشود. |
| معاینه بیضهها | خودآزمایی توصیه نمیشود، اثربخشی محدودی دارد. |
چکاپهای ضروری برای زنان 70 سال به بالا
این جدول راهنمایی جامع برای زنان بالای 70 سال است و نشان میدهد چه معاینات و آزمایشهای پیشگیرانهای باید انجام شود. شامل بررسی سلامت قلب، فشار خون، کلسترول، دیابت، استخوانها، دندانها، چشم، شنوایی، پوست و همچنین غربالگریهای اختصاصی زنان مانند سرطان پستان و دهانه رحم است. انجام منظم این چکاپها به پیشگیری از بیماریها و حفظ کیفیت زندگی سالم و فعال کمک میکند.
| موضوع/غربالگری | توضیحات و نکات مهم |
|---|---|
| بازدید سالانه پزشک | حتی اگر سالم هستید، حداقل یک بار در سال به پزشک مراجعه کنید تا بیماریها شناسایی شوند، خطرات آینده بررسی شود، سبک زندگی سالم تشویق شود و واکسیناسیونها بهروز شوند. |
| فشار خون | حداقل سالانه بررسی شود. افرادی با دیابت، بیماری قلبی، مشکلات کلیوی، اضافه وزن، سابقه خانوادگی یا نژاد خاص باید بیشتر بررسی شوند. |
| کلسترول و چربی خون | اگر طبیعی است هر ۵ سال یکبار. در صورت دیابت، فشار خون بالا، بیماری قلبی یا داروهای کنترل کلسترول، بررسی بیشتر توصیه میشود. |
| سرطان پستان | ماموگرافی هر ۲ سال تا سن ۷۴ سال، افراد با ریسک بالا ممکن است برنامه اختصاصی داشته باشند. خودآگاهی از تغییرات سینهها نیز مهم است. |
| سرطان دهانه رحم | تست HPV هر ۵ سال تا سن 74-65 سال. در صورت علائم غیر طبیعی، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. |
| سرطان روده بزرگ | تا سن ۷۵ سال، تست مدفوع FOBT یا FIT سالانه؛ کولونوسکوپی هر ۱۰ سال یا بیشتر بر اساس ریسک فردی. افراد ۷۶ تا ۸۵ سال باید با پزشک درباره ادامه غربالگری مشورت کنند. |
| دیابت نوع ۲ و پیشدیابت | هر ۳ سال یکبار، بیشتر در افراد با اضافه وزن یا سایر عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی، فشار خون بالا یا بیماری قلبی. |
| معاینه چشم | حداقل سالانه. بررسی شبکیه برای افراد دیابتی یا کسانی که مشکلات بینایی دارند توصیه میشود. |
| آزمایش شنوایی | در صورت بروز کاهش شنوایی یا علائم مرتبط. |
| معاینه دندان | یک تا دو بار در سال برای بررسی پوسیدگی و سلامت لثه. دفعات بیشتر بر اساس نیاز پزشک توصیه میشود. |
| پوکی استخوان | زنان بالای ۶۵ سال یا با عوامل خطر مانند مصرف طولانی مدت استروئید، سابقه شکستگی، وزن پایین، سیگار یا الکل باید با پزشک درباره غربالگری مشورت کنند. |
| واکسیناسیونها | شامل واکسن آنفلوآنزا سالانه، COVID-19، پنوموکوک، شینگلز (۲ دوز)، Td یا Tdap هر ۱۰ سال. |
| معاینه پوست | برای افراد با ریسک بالا یا سابقه سرطان پوست، بررسی توسط پزشک توصیه میشود. |
| معاینه فیزیکی عمومی | بررسی فشار خون سالانه، قد، وزن و BMI، همچنین ارزیابی وضعیت روانی، رژیم غذایی، فعالیت بدنی، مصرف الکل و سیگار، خطر زمین خوردن و داروها. |
| غربالگری سایر عفونتها | تست هپاتیت C یک بار در سنین 79–18 سال؛ HIV یک بار برای افراد 65–15 سال؛ سایر عفونتها بر اساس سبک زندگی و سابقه پزشکی ممکن است نیاز باشد. |
سخن آخر
سالمندان بالای ۷۰ سال با رعایت چکاپهای منظم، غربالگری بیماریها و مراقبت از سبک زندگی خود میتوانند سلامت جسمی و روانی خود را حفظ کنند. مشورت با پزشک برای تعیین برنامه شخصی چکاپها، تغذیه سالم، ورزش منظم و واکسیناسیون، کلید زندگی فعال و مستقل در سنین بالا است. توجه به سلامت دهان، بینایی، شنوایی، استخوانها و روان، به بهبود کیفیت زندگی و کاهش خطر بیماریها کمک میکند و میتواند سالهای بیشتری از زندگی سالم و فعال را برای سالمندان به ارمغان بیاورد.
سوالات متداول
