گل مژه چشم یک توده دردناک و قرمز رنگ در نزدیکی پلک چشم است. این عارضه درست مانند جوش و آکنه زمانی بروز پیدا می‌کند که غدد چربی پلک در اثر عفونت مسدود شوند. گل مژه یک بیماری آزاردهنده محسوب می‌شود. به همین علت پس از بروز آن باید سریعاً به فکر درمان بود. خوشبختانه تکنیک‌های درمان خانگی زیادی برای این عارضه در نظر گرفته شده‌اند که هر یک اثربخشی خاص خود را دارند. جهت رهایی از این بیماری لازم است تکنیک‌های درمان خانگی را بشناسید و در صورت نیاز از یک پرستار در منزل برای رفع گل مژه در خانه کمک بگیرید.
گل مژه چیست؟
گل مژه یا هوردلوم برجستگی‌های قرمز رنگ و دردناکی هستند که در اطراف پلک بالایی یا پلک پایینی مشاهده می‌شوند. این توده‌های چرکی در هر سن و سالی دیده می‌شوند اما جزو بیماری‌های شایع در میان بزرگسالان هستند. بیماری گل مژه با عفونت چشم نوزاد، خارش چشم بزرگسالان، سوزش، قرمزی و عفونت چشم بزرگسالان مرتبط است. این اختلال گاهی با یک راهکار خانگی و در زمانی کوتاه برطرف می‌شود و گاهی نیازمند مراجعه به پزشک و استفاده از تکنیک‌های پیشرفته پزشکی است. در هر حالت درمان گل مژه چشم کار سختی نیست.
درمان گل مژه چشم
روش‌های خانگی زیادی برای رفع عارضه هوردلوم توصیه شده‌اند. با این روش‌ها می‌توانید درد هوردلوم را تسکین دهید و روند بهبودی خود را سریع‌تر طی کنید. دقت داشته باشید که در کودکان و نوزادان این عارضه می تواند به عفونت چشم نوزادان یا کودکان منجر شود. کاربردی‌ترین روش‌های خانگی برای رفع گل مژه موارد زیر هستند:
- استفاده از کمپرس گرم: یکی از موثرترین روش‌های درمان گل مژه چشم استفاده از کمپرس گرم است. گرما باعث تخلیه چرک داخل گل مژه می‌شود و درد این عارضه را تسکین می‌دهد. برای بهبود این مشکل باید یک حوله را با آب گرم خیس کنید و روی پلک خود قرار دهید. این کار را چند بار در طول روز انجام دهید تا غدد مسدود شده باز شوند.
- درمان گل مژه با عسل: عسل یک ماده غذایی ضد التهاب است و به رفع برآمدگی‌های روی پلک کمک شایانی می‌کند. برای رفع گل مژه با استفاده از عسل لازم است مقداری آب مقطر را با عسل ترکیب کنید و یک مخلوط یکدست ایجاد نمایید. این ترکیب را روی پلک آسیب دیده قرار دهید تا استراحت کند و چرک گل مژه را از بین ببرد. بهتر است برای درمان هوردلوم از عسل طبیعی استفاده کنید.
- شستشوی پلک با محلول ملایم: با شستشوی پلک و تمیز کردن مداوم پلک می‌توانید گل مژه را برطرف کنید و حتی از ایجاد گل مژه‌های بعدی جلوگیری نمایید. مقداری شامپو بچه را با آب گرم ترکیب کرده و پلک خود را به آرامی با آن شستشو دهید. برای تمیز کردن پلک می‌توانید از محلول‌های نمک که باعث تخلیه چرک و برطرف شدن باکتری‌های پلک می‌شوند استفاده نمایید.
- شستشوی مداوم دست‌ها: از دیگر تکنیک‌های خانگی درمان گل مژه شستشوی دست است. اگر دست شما آلوده باشد هر بار لمس گل مژه باعث دردناک‌تر شدن و بدتر شدن این مشکل می‌شود. به همین دلیل باید به طور مداوم دست خود را بشویید، از اشتراک گذاری حوله با یکدیگر خودداری کنید و وسایل شخصی خود را به تنهایی مصرف نمایید.
- اجتناب از آرایش کردن: ترکیبات آرایش چشم باعث تحریک گل مژه ایجاد شده روی چشم می‌شوند و بهبود این مشکل را به تاخیر می‌اندازند. چنانچه چشم شما دچار هوردلوم شده است نباید آرایش کنید. حداقل تا زمان بهبودی آرایش کردن را به تعویق بیندازید.
- ماساژ دادن پلک: ماساژ دادن یک تکنیک کاربردی و موثر برای تخلیه چرک تجمع یافته در بالای پلک یا پایین پلک است. اگر یک دستمال مرطوب بردارید و به آرامی پلک خود را ماساژ دهید، پس از مدتی چرک موجود در گل مژه تخلیه می‌شود. فراموش نکنید اگر ماساژ دادن باعث تورم بیشتر گل مژه می‌شود، آن را متوقف کنید.
- استفاده از تخم گشنیز: تخم گشنیز به عنوان یک ماده درمانی گیاهی با خواص ضد حساسیت و ضد میکروبی خود نقش موثری در درمان بیماری گل مژه چشم دارد. این دانه‌های مفید فرآیند بهبود گل مژه را سریع‌تر می‌کنند و از بروز عفونت‌های احتمالی در چشم پیشگیری می‌نمایند. جهت استفاده از تخم گشنیز برای درمان گل مژه لازم است مقداری آب جوش تهیه کنید و تخم گشنیز را در آن بریزید. پس از خنک شدن آب تخم گشنیز را از آن جدا کرده و با آب باقیمانده پلک خود را شستشو دهید. تکرار این کار باعث تسکین درد گل مژه، کاهش تورم، بهبود قرمزی و کاهش التهاب این بیماری خواهد شد.
- استفاده از کیسه چای گرم: یکی از راهکارهای توصیه شده برای رفع هوردلوم استفاده از کیسه چای گرم است. چای سبز یا چای سیاه تاثیر شگفت‌انگیزی در رفع گل مژه دارد و می‌تواند تورم پلک را از بین ببرد. یک کیسه چای سیاه یا چای گرم بردارید و آن را درست مانند زمانی که می‌خواهید چای تهیه کنید، داخل آب جوش بیندازید. سپس صبر کنید تا چای آماده شده سرد شود. پس از آن چای را روی پلک خود قرار دهید و به مدت ۱۰ دقیقه صبر کنید. این کار را چندین بار در روز انجام دهید تا خواص ضد میکروبی چای باعث تخلیه چرک هوردلوم بشود.
- استفاده از آب سیر: آب سیر سرشار از ترکیبات ضد باکتریالی و ضد میکروبی است که می‌تواند به سرعت عفونت چشم را از بین ببرد. چنانچه هوردلوم پیشرفت زیادی کرده است، می‌توانید از این ترکیب قوی جهت درمان استفاده کنید. بدین صورت که چند قطره سیر را له کنید و آب سیر را بگیرید. پس از آن آب سیر را روی پلک خود قرار دهید. توجه داشته باشید آب سیر نباید وارد پلک شود. حال به پلک استراحت دهید تا معجزات آب سیر در درمان گل مژه چشم را مشاهده کنید.
- درمان خانگی گل مژه با سیب زمینی: سیب زمینی همچون سایر سبزیجات از خواص ضد التهابی و ضد تورمی برخوردار شده است. برای درمان گل مژه با استفاده از سیب زمینی ابتدا یک سیب زمینی را له کرده و آن را داخل پارچه نخی بریزید. سپس سیب زمینی را به مدت ۱ ساعت روی گل مژه قرار دهید تا هوردلوم را از بین ببرد.
- اجتناب از مصرف لنز تماسی: برای جلوگیری از پیشرفت بیماری گل مژه و بهبود سریع آن نباید از لنزهای تماسی استفاده کنید. اگر چشم شما گل مژه زده است، در طول دوران درمان از عینک استفاده نمایید تا عفونت گسترش پیدا نکند.
- درمان خانگی گل مژه با قطره چشمی: برای درمان عفونت چشم خود می‌توانید از قطره‌های چشمی استفاده کنید. این قطره‌ها از فرمولاسیون شیمیایی ویژه‌ای برخوردار هستند و موجب درمان سریع گل مژه می‌شوند. بهتر است قبل از استفاده از قطره‌های چشم به پزشک مراجعه کنید و طبق تجویز پزشک از قطره بهره بگیرید.
به نقل از mayoclinic.org :
اگر تحریک ملتحمه آلرژیک باشد، پزشک ممکن است یکی از انواع مختلف قطره چشم را برای افراد مبتلا به آلرژی تجویز کند. اینها ممکن است شامل داروهایی باشد که به کنترل واکنش های آلرژیک کمک می کنند، مانند آنتی هیستامین ها و تثبیت کننده های ماست سل. یا ارائه دهنده شما ممکن است داروهایی را برای کمک به کنترل التهاب توصیه کند، مانند داروهای ضد احتقان، استروئیدها و قطره های ضد التهاب.
علائم گل مژه چشم
گل مژه همچون سایر بیماری‌های چشم با علائم مختلفی همراه است. مهم‌ترین علائم ناشی از هوردلوم عبارتند از:
- به وجود آمدن توده‌های متورم و قرمز رنگ در اطراف پلک
- احساس سنگینی در پلک
- سوزش و خارش چشم
- خروج چرک از پلک یا چشم
- ریزش شدید اشک
- تاری دید و عفونت‌های چشمی
- ایجاد زخم‌های کوچک در اطراف مژه
- چسبیدن مژه به یکدیگر به علت وجود ترشحات اضافی
علت گل مژه چشم
بیماری هوردلوم در اثر انسداد غدد چربی ریز زیر پلک اتفاق می‌افتد. این غدد دارای منافذ باز هستند و انواع آلودگی باعث عفونی شدن آن‌ها می‌شود. برخی از عوامل موثری که در ایجاد گل مژه چشم نقش دارند، در موارد زیر ذکر شده‌اند:
- عدم رعایت بهداشت چشم و تمیز کردن پوست اطراف چشم
- تماس دست آلوده با پلک و چشم
- استفاده نادرست از لنزهای تماسی
- مصرف لوازم آرایش فاسد یا نامرغوب
- التهابات لبه پلک یا بیماری بلفاریت
- بیماری روزاسه
- پاک نکردن آرایش هنگام خواب
عوارض گل مژه چشم
بیماری گل مژه یک ضایعه دردناک و آزاردهنده است که از همان ابتدا پلک شما را متورم می‌کند. این بیماری عوارض جدی و خطرناک چندانی ندارد اما با ایجاد کیست‌های چرکی و عفونی منجر به درد پلک می‌شود. گاهی اوقات تورم کیست‌های ایجاد شده به حدی زیاد است که چشم باز نمی‌شود. گاهی نیز این بیماری با تب و درد بسیار شدید همراه است. در این موارد جای نگرانی وجود ندارد اما اگر عوارض شدت پیدا کنند و چشم دچار خشکی یا آستیگماتیسم شود، باید جهت رفع گل مژه چشم به پزشک مراجعه نمایید.
پیشگیری از گل مژه چشم
معمولا پیشگیری از بروز بیماری‌های مختلف بهتر از درمان این بیماری‌ها است. اگر به فکر پیشگیری از بروز گل مژه هستید و می‌خواهید سلامت چشم خود را افزایش دهید، می‌توانید روش‌های زیر را امتحان کنید:
- از مواد آرایشی باکیفیت و مرغوب استفاده کنید و تا حد امکان آرایش چشم خود را کاهش دهید. در ضمن از اشتراک‌گذاری لوازم آرایش خود با دیگران جداً خودداری کنید.
- قبل از استفاده از لنزهای چشمی تماسی دست خود را با محلولی ملایم و آب شستشو دهید تا میکروب وارد چشم نشود.
- فراموش نکنید حین خواب باید لنز خود را از چشم خارج کرده و آرایش را کاملا پاک نمایید.
- از اکستنشن مژه یا قرار دادن مژه مصنوعی روی پلک خودداری کنید تا به گل مژه چشم مبتلا نشوید. این کار خطر نفوذ انواع باکتری و عفونت به چشم و پلک را افزایش می‌دهد.
- اگر لنز تماسی یکبار مصرف را خریداری کرده‌اید، نباید چند بار از آن استفاده کنید. پس از یک بار استفاده از لنز آن را دور بیندازید.
- در صورتی که به بیماری بلفاریت یا التهاب لبه پلک مبتلا هستید، برای درمان به پزشک مراجعه کرده و دستورالعمل‌های رفع بلفاریت را دنبال کنید.
- در طول روز با انجام تکنیک‌هایی مثل مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفس استرس و اضطراب خود را از بین ببرید.
- عادات خواب خود را تغییر داده و هر شب ۷ الی ۸ ساعت استراحت مفید داشته باشید.
- با دور ریختن لوازم آرایشی قدیمی و استفاده از لوازم آرایشی گیاهی عفونت را از چشم خود دور کنید.
جمع بندی
بیماری گل مژه چشم در اثر انسداد غدد چربی پلک نمایان می‌شود و پلک بالا و پایین چشم را با خود درگیر می‌کند. این بیماری با استفاده از عسل، سیب زمینی، آب سیر، شستشوی پلک با محلول ملایم، ماساژ دادن پلک، مصرف تخم گشنیز، عدم مصرف لنزهای تماسی، استفاده از قطره‌های چشمی و کمپرس آب گرم قابل درمان است. افرادی که به بیماری هوردلوم مبتلا شده‌اند و درد و ناراحتی زیادی را احساس می‌کنند، جهت درمان باید به پزشک مراجعه نمایند. اگر این بیماری شدید است و شما نمی‌توانید به تنهایی از چشم خود مراقبت کنید تا زمان بهبود فرا رسد، می‌توانید از خدمات پرستاری مرکز پرستار اول بهره‌مند شوید.
سوالات متداول
آیا گل مژه چشم مسری است؟
خوشبختانه بیماری گل مژه یک بیماری مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. اگر باکتری‌های تجمع یافته در پلک مستقیما با پلک فرد دیگر تماس پیدا کنند، احتمال بروز گل مژه وجود دارد.
گل مژه بر روی کدام قسمت از چشم نمایان می‌شود؟
گل مژه درون چشم ایجاد نمی‌شود و تنها اطراف چشم را با خود درگیر می‌کند. این ضایعات پوستی در پلک قسمت بالایی چشم، پلک قسمت پایینی چشم، درون پلک و زیر پلک دیده می‌شود.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به گل مژه هستند؟
همه افراد در هر سن و هر شرایطی ممکن است به گل مژه مبتلا شوند. هوردلوم بیشتر اوقات در پلک نوجوانان، افراد دیابتی و افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی دیده می‌شود.
