امروزه افراد به علت سبک زندگی اشتباه به بیماریهایی مثل بیماریهای عروق محیطی pad و بیماریهای تنفسی مبتلا میشوند. به همین دلیل، در این مقاله از پرستار اول قصد داریم تا شما را با بیماری عروق محیطی، روشهای درمان و علائم این بیماری آشنا کنیم. پس برای آشنایی بیشتر تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
بیماری عروق محیطی pad
آیا میدانید بیماری عروق محیطی (pad) چیست و چه علائمی دارد؟ یکی از بیماریهای شایع در میان سالمندان، که اولین و مهمترین عامل مرگ و میر در دنیا محسوب میشود، بیماریهای قلبی است. بیماری قلبی انواع گوناگونی دارد که شامل سه دسته بیماری عروق مغز، بیماری کرونری و بیماری عروق محیطی، می شود. بنابراین افرادی در منزل خود سالمند دارند، باید درباره بیماری قلبی اطلاعات لازم را بدست بیاورند، تا انتهای مطالب همراه ما باشید تا اطلاعات بیشتری در این زمینه دست بیاورید.
علائم بیماری های عروق محیطی چیست؟
بیماری عروق محیطی همان pad با توجه به شرایط جسمانی فرد مبتلا و میزان پیشرفت بیماری، ممکن است در ابتدا هیچ علائمی نداشته باشد و تنها نشانههایی مانند درد دست و پا را احساس شود که در چنین مواقعی افراد آن را علائم کهولت سن میدانند و نسبت به آن بیاهمیت هستند. اما در کل این بیماری علائمی دارد که در ادامه مطالب به چند مورد از آن ها اشاره شده است. لازم به ذکر است که تمام این علائم در یک فرد مشاهده نمیشود:
- اختلال نعوظ در مردان
- لنگش و گرفتگی پا
- محدودیت خون رسانی
- کم شدن موهای پا و درخشان شدن پوست
- احساس خستگی و کوفتگی اعضای بدن
- ضربان قلب نامنظم
- کند بودن رشد ناخنها
- سرد بودن یک پا در مقایسه با پای دیگر
- ایجاد زخم در قسمتهای گوناگون پا
- بالا رفتن ناگهانی فشار خون
علت بیماری pad و عروق محیطی
همانطور که مستحضر هستید پیری و افزایش سن یک امر طبیعی است، که امکان دارد عضوهای گوناگون بدن تحت تاثیر قرار بگیرند. افراد در دوران سالمندی احتمال دارد بیماریهای گوناگونی مانند بیماریهای فشار خون، اسکلتی، چربی خون بالا و دیابت را تجربه کنند. همچنین رژیم غذایی فرد نیز دچار تغییراتی میگردد، که سالمند مجبور است دارو های متفاوتی مصرف کرده و همچنین تحرک آنان نیز کم میشود. تمام این عوامل دلیل به وجود آمدن تغییر در عروق خونی هستند.
امکان دارد عروق خونی محیطی (pad) مسدود شده و درون آنها پلاکهای به وجود بیاید، بنابراین تغییر در عادات، شیوه زندگی و افزایش سن میتواند از دلایل بروز بیماری عروق محیطی محسوب شود، اما این بیماری چند عامل دیگر دارد که عبارتند از:
- کم تحرکی
- فشارخون بالا
- چاقی و اضافه وزن
- عوامل ژنتیکی
- مصرف سیگار
- چربی خون بالا
- راه های پیشگیری از ابتلا به بیماری عروق محیطی (pad)
- خانواده ها و پرستار سالمند می توانند با به کارگیری روشهای زیر از بروز بیماری عروق محیطی پیشگیری کنند:
- عدم مصرف دخانیات
- کنترل فشار خون
به نقل از سایت hopkinsmedicine:
بیماری عروق محیطی (PVD) یک اختلال آهسته و پیشرونده عروق خونی است. باریک شدن، انسداد یا اسپاسم در رگ خونی می تواند باعث PVD شود.
PVD ممکن است بر هر رگ خونی خارج از قلب تأثیر بگذارد. این شامل شریان ها، سیاهرگ ها یا رگ های لنفاوی است. اندام های تامین شده توسط این عروق، مانند مغز یا پاها، ممکن است جریان خون کافی برای عملکرد سالم نداشته باشند. پاها و پاها اغلب تحت تأثیر قرار می گیرند.
به بیماری عروق محیطی، بیماری شریان محیطی (PAD) نیز گفته می شود.
در صورت ابتلا به دیابت باید به پزشک برای کنترل آن مراجعه شود، زیرا تجمع دیابت خطرناک است. به طور منظم آزمایش چکاپ انجام شود تا از چربی خون مطلع شوید، زیرا یکی از عوامل رسوب چربی خون در دیواره داخلی سرخرگ ها افزایش چربی خون است. به طور مرتب ورزش انجام دهید تا وزن شما در حد نرمال قرار بگیرد. اگر به طور دائمی غذاهای پرچرب و فست فود استفاده میکنید یک برنامه غذایی جدید برای خود در نظر بگیرید.
نحوه تشخیص بیماری عروق محیطی
در عروق خونی به علت رسوب و چربی پلاکهایی در رگهای داخلی آنها ایجاد میشود، که باعث گرفتگی رگها شده و در خون رسانی اختلال به وجود میآورد. به طور معمول این بیماری باعث درگیر شدن عروق محیطی، کلیهها و پا، معده و دستها میشود و اگر به موقع تشخیص و درمان نگردد خطرناک خواهد بود. برای تشخیص این بیماری یکسری از روشهایی وجود دارد که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت:
اندازه گیری شاخص مچ پا به بازو برای تشخیص pad
یکی از روشهای تشخیص که بسیار ساده است، اندازهگیری فشارخون فرد در مچ پای او و اندازهگیری فشار خون فرد در بازوی او است. در این روش که یک روش غیرتهاجمی نیز محسوب میشود، نسبت این دو فشار را با یکدیگر میسنجند. اگر میزان فشارخون در پا نسبت به بازو کمتر باشد، نشاندهندهی این موضوع است که فرد کاهش جریان خون دارد و مبتلا به بیماری شریان محیطی است. این روش یکی از اصلیترین و ابتداییترین روشها برای تشخیص این بیماری است. پرستار بیمار به راحتی میتواند از این روش تشخیص ساده استفاده کند.
آزمایش سونوگرافی داپلر برای تشخیص بیماری عروق محیطی
در این روش، با استفاده از امواج صوتی جریان خون در شریانها را اندازهگیری میکنند. با استفاده از سونوگرافی داپلر میتوان شریان خون در رگها را، به خصوص در پا، اندازهگیری کرد و تشخیص داد که آیا تنگی یا انسداد در شریانها وجود دارد یا نه.
آزمایش اکوکاردیوگرافی استرس برای تشخیص بیماری PAD
این آزمایش زمانی انجام میشود که فرد در حال ورزش کردن است. در واقع، در این روش جریان خون در شریانها را هنگام ورزش کردن اندازه میگیرند. زمانی که فرد ورزش میکند و یا فعالیت فیزیکی سنگینی انجام میدهد، بدن او نیاز به اکسیژن بیشتری پیدا میکند. در این حین، اگر شریانها در بدن فرد تنگ شده باشند، نمیتوانند به خوبی اکسیژن لازم را به بافتهای بدن فرد برسانند که این موضوع در آزمایش اکوکاردیوگرافی مشخص میشود.
آنژیوگرافی شریان محیطی
در آنژیوگرافی، یک ماده را به داخل شریانهای موجود در بدن تزریق میکنند و بعد از آن با استفاده از دستگاههای اشعه ایکس و یا MRI از فضای داخلی شریانها تصاویری تهیه میکنند. این تصاویر به پزشکان کمک میکند تا به خوبی بتوانند قسمتهایی که در شریان بسته و یا تنگ شده است را مشاهده کنند.
سیتی آنژیوگرافی
در این روش همانند روش آنژیوگرافی، یک ماده را وارد بدن میکنند و بعد از بدن فرد سیتی اسکن گرفته میشود. در این روش پزشکان میتوانند تصاویر سهبعدی از شریانهای محیطی را ببینند و این بیماری را تشخیص بدهند. این روش در تشخیص این بیماری بسیار موثر است.
MRI آنژیوگرافی برای تشخیص بیماری عروق محیطی
MRI آنژیوگرافی نیز مشابه روش سیتی آنژیوگرافی است با این تفاوت که در این روش، به جای استفاده از اشعه ایکس از امواج مغناطیسی استفاده میشود. این روش برای افرادی که نسبت به اشعهها حساسیت دارند کاربرد دارد.
درمان نارسایی شریانی
برای درمان نارسایی شریانی باید عوامل مختلفی را در نظر بگیریم مثل میزان آسیبی که به بدن فرد وارد شده است، تعداد شریانهایی که درگیر بیماری شدهاند و وضعیت کلی بدن فرد بیمار. این درمان به منظور بهبود علائم در فرد انجام میشود. در ادامه 6 روش موثر برای درمان این بیماری را برای شما شرح خواهیم داد:
- تغییر در سبک زندگی برای درمان نارسایی شریانی
بسیاری از بیماریهایی که در افراد بروز میکند به علت سبک زندگی ناسالم است. بنابراین، همه پزشکان اولین توصیهای که به فرد درگیر با بیماری میکنند تغییر در سبک زندگی است. این تغییر شامل حذف دخانیات، تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم میشود. اگر درگیر این بیماری هستید، در ابتدا سعی کنید حتماً سیگار، قلیان و… را کنار بگذارید. بعد از آن، در سبد غذایی خود سبزیجات، پروتئین و روغنهای سالم گیاهی را قرار دهید و در طول روز حداقل به مدت نیم تا 1 ساعت ورزش کنید. این ورزش میتواند شامل ورزشهای ساده مثل پیادهروی نیز باشد.
- درمان بیماری pad با دارودرمانی
زمانی که این بیماری در شما تشخیص داده شود، پزشک با توجه به علائم و شدت بیماری داروهایی را برای شما تجویز میکند. داروهایی مثل آسپیرین و کلوپیدوگرل که هم از لخته شدن خون در داخل شریانها جلوگیری میکنند و هم اینکه کمک میکنند تا خون بهتر در داخل شریانها حرکت کند. به اصطلاح این قرصها رقیقکنندهی خون هستند. داروهای دیگری نیز وجود دارند که سطح کلسترول خون در بدن را کاهش میدهند. در نهایت، داروهای فشار خون که وظیفهی کنترل فشار خون در بدن را به عهده دارند نیز تجویز میشوند.
- درمان از طریق ورزش
انجام یک برنامه ورزشی مشخص و معین زیر نظر پزشک معالج و یا فیزیوتراپ به فرد بیمار کمک میکند تا علائم بیماری در بدن او بهبود پیدا کند. انجام ورزش روزانه باعث بهبود علائمی مثل درد پا در فرد میشود. همچنین، باعث میشود تا جریان خون در شریانهای کوچکتر بهتر حرکت کند و عضلات بدن فرد قویتر شود.
- درمان سریع بیماری PAd با آنژیوپلاستی
در این روش، یک بالون کوچک به داخل شریانهایی که در بدن بیمار مسدود شده است فرستاده میشود. سپس، این بالون در داخل رگها باد میشود تا شریان بسته شده در بدن باز شود و جریان خون در بدن فرد بهبود پیدا کند. برخی اوقات، یک لولهی فلزی کوچک به نام استنت داخل شریانها قرار میگیرد تا شریانها باز بمانند و جریان خون در داخل شریانها حفظ شود.
- جراحی بایپس شریانی
در مواقعی که بیماری بسیار شدید است و روش درمانی آنژیوپلاستی جواب نداده است، پزشک ممکن است جراحی بایپس شریانی انجام دهد. در این روش، از رگهای مصنوعی و یا طبیعی استفاده میشود تا یک مسیر جدید برای جریان خون ساخته شود. این رگها جبران کننده رگهای تنگ یا بسته شده در بدن هستند.
- درمان ترومبولیتیک نارسایی شریانی
اگر این نارسایی در بدن فرد به علت لخته شدن خون به وجود آمده باشد، از داروهای ترومبولیتیک برای حل کردن این لختهها در بدن استفاده میشود. پزشکان این دارو را به صورت مستقیم به داخل رگهای مسدود شده تزریق میکنند تا لختههای خون موجود در شریانها از بین بروند و مسیر جریان خون باز شود.
عوارض بیماری شریانی محیطی
ابتلا به این بیماری میتواند عوارض جدی را برای بدن به دنبال داشته باشد. در ادامه برخی از مهمترین علائم این بیماری را معرفی خواهیم کرد:
- احساس درد و ناراحتی در پاها: به خصوص زمانی که فرد فعالیت فیزیکی مثل راه رفتن و یا بالا رفتن از پلهها را انجام میدهد. این درد هنگامی که فرد استراحت میکند بهبود پیدا میکند، البته در صورتی که بیماری در فرد شدت پیدا کرده باشد، این علائم حتی در زمان استراحت نیز بروز میدهند.
- زخمها در پا: بیماری عروق محیطی ممکن است باعث ایجاد زخمهایی در پا شود. این زخمها حتی ممکن است عفونت کنند و فرد مجبور به قطع پای خود شود.
- کاهش میل جنسی: این بیماری باعث کاهش میل جنسی به خصوص در آقایان میشود. مردان ممکن است در اثر این بیماری دچار کاهش میل جنسی و اختلال در نعوظ شوند.
- افزایش احتمال بیماریهای قلبی و سکته مغزی: افرادی که مبتلا به بیماری PAD هستند، احتمال اینکه به بیماریهای قلبی مبتلا شوند و یا سکته مغزی کنند بیشتر است، زیرا عوارض عروقی در سایر بخشهای بدن نیز خود را نشان میدهند.
- آسیب به بافتها و اندامها: در موارد بسیار شدید ممکن است به بافتها و اندامهای بدن فرد آسیب وارد شود و یا حتی فرد در اثر عفونت مجبور شود عضوی از بدن خود را قطع کند.
- نابینایی: بیماری شریان محیطی در افراد مبتلا به دیابت شایعتر است، به همین دلیل ممکن است باعث نابینایی در این افراد شود.
- کاهش کیفیت زندگی: این بیماری باعث کاهش کیفیت زندگی فرد میشود، به دلیل اینکه فرد با درد دست و پنجه نرم میکند و ممکن است به خوبی نتواند فعالیتهای روزمره خود را انجام دهد.
بیماری عروق محیطی تا چه اندازه خطرناک است؟
در بیماری عروق محیطی در رگهای خونی انسداد به وجود میآید، که از رسیدن خون تازه به عضو جلوگیری میشود، که بسیار خطرناک است. زیرا تمام ارگانهای بدن وابسته به گردش خون هستند و در صورت عدم اتصال به دستگاه گردش خون فعالیت و حیات خود را از دست میدهند. در چنین مواقعی بیماری قانقاریا و قطع اندام رخ میدهد، لازم به ذکر است که بیماری عروق محیطی میتواند علائمی برای، گرفتگی عروق کرونری محسوب شود.
همچنین امکان دارد چربی در سرخرگهای مرکزی نیز رسوب کرده و حوادث خطرناکی مانند، سکته مغزی و قلبی در پی داشته باشد.
جلوگیری از بیماری عروق محیطی
افراد میتوانند با انجام یکسری اقدامات از بروز این بیماری در بدن جلوگیری کنند. برخی از مهمترین این اقدامات عبارتند از:
- ترک کردن سیگار
- تغذیه سالم
- فعالیت بدنی منظم
- کنترل وزن
- مدیریت فشار خون و قند خون در بدن
- مدیریت استرس
- معاینههای منظم
- استفاده از داروها و مکملها در صورت نیاز بدن و زیر نظر پزشک
در این مقاله در مورد بیماری عروق محیطی صحبت کردیم و بیان کردیم که این بیماری با استفاده از 6 روش مختلف قابل درمان است. همچنین شما برای پیشگیری از بیماری باید سبک زندگی خود را اصلاح کنید و از مصرف دخانیات پرهیز کنید و استرس خود را مدیریت کنید. اگر شما نیز در مورد این بیماری تجربهی مفیدی دارید، با ما و کاربران سایت در میان بگذارید.
سوالات متداول
1. بیماری PAD چیست؟
PAD یا بیماری شریان محیطی یک بیماری شایع است که در آن شریانهای محیطی (مانند شریانهای پا) تنگ یا مسدود میشوند و جریان خون کافی به بافتها نمیرسد.
2. علائم بیماری PAD چیست؟
علائم این بیماری شامل درد و ناراحتی در پاها به خصوص در هنگام فعالیت فیزیکی مثل راه رفتن یا بالا رفتن از پلهها، زخمهای پوستی در پاها که بهبود نمییابند، کاهش میل جنسی در مردان و خستگی عضلات است.
3. چه عواملی باعث ایجاد بیماری PAD میشوند؟
عواملی مانند استعمال دخانیات، دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا، سن بالا، سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی و سبک زندگی ناسالم میتوانند خطر ابتلا به PAD را افزایش دهند.
4. چگونه بیماری PAD تشخیص داده میشود؟
تشخیص بیماری PAD از طریق روشهایی مانند اندازهگیری شاخص مچ پا به بازو (ABI)، آزمایش سونوگرافی داپلر (Doppler Ultrasound)، آنژیوگرافی شریان محیطی (Peripheral Angiography)، سیتی آنژیوگرافی (CT Angiography) و MRI آنژیوگرافی (MRA) انجام میشود.
5. چه روشهایی برای درمان بیماری PAD وجود دارد؟
روشهای درمانی شامل تغییر در سبک زندگی (ترک دخانیات، تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم)، دارودرمانی (استفاده از داروهای رقیقکننده خون، کاهشدهنده کلسترول و کنترلکننده فشار خون)، فیزیوتراپی، آنژیوپلاستی (Angioplasty)، جراحی بایپس شریانی (Arterial Bypass Surgery) و درمان ترومبولیتیک است.