تاریخ انتشار: می 3, 2021نویسنده: دسته بندی: سالمند, عمومی, کودک, مقالات
ترومبوسیتوپنی چیست ،چه علایمی و چگونه درمان می شود؟

ترومبوسیتوپنی Thrombocytopenia به شرایطی اطلاق می شود که به اندازه لازم پلاکت در خون وجود نداشته باشد. پلاکت ها سلول های بسیار ریز و بی رنگ در خون هستند که به لخته شدن خون کمک می کنند. مانند تمام سلول های خونی ، پلاکت ها نیز در مغز استخوان (قسمت داخلی اسفنجی استخوان ها) ساخته می شوند.

تشخیص ترومبوسیتوپنی
ترومبوسیتوپنی ممکن است در نتیجه اختلال مغز استخوان مانند سرطان خون یا مشکل سیستم ایمنی بدن رخ دهد. یا می تواند از عوارض مصرف برخی داروها باشد. هم کودکان و هم بزرگسالان را درگیر می کند.

ترومبوسیتوپنی ممکن است خفیف باشد و علائم و نشانه های کمی ایجاد کند. در موارد نادر ، تعداد پلاکت ها می تواند به قدری کم باشد که خونریزی داخلی خطرناکی رخ دهد. گزینه های درمانی در دسترس هستند.

علائم و نشانه های ترومبوسیتوپنی چیست؟

کودکی که تعداد پلاکت آن اندکی کم شده است ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. اما اگر تعداد به زیادی پلاکت از خون کم شود ، کودک ممکن است یک یا چند مورد از این مشکلات را داشته باشد:

کبودی آسان بدن
خونریزی لثه
خونریزی از زخم های جزئی یا خون دماغ که متوقف کردن آن دشوار است
لکه های کوچک قرمز یا بنفش روی پوست به نام پتشیا (peh-TEE-kee-eye)
لکه های بنفش مانند کبودی بنام پورپورا (PURR-pyur-ah)
خون در استفراغ ، ادرار یا مدفوع
جدی ترین نوع خونریزی که ممکن است اتفاق بیفتد خونریزی در مغز است. خونریزی در مغز یا اطراف آن بسیار نادر است ، اما می تواند باعث سردرد یا تغییر در توانایی تفکر یا رفتار فرد شود.

 

چه عواملی باعث ایجاد ترومبوسیتوپنی می شود؟

بسیاری از موارد می توانند باعث ترومبوسیتوپنی شوند. برخی از آنها بسیار جدی هستند و نیاز به مداخله و درمان پزشکی دارند. تعدادی از موارد نیز چندان جدی نیستند و ممکن است خود به خود با گذشت زمان بهبود یابند.

علل ترومبوسیتوپنی :

ترومبوسیتوپنی به این معنی است که در هر میکرولیتر خون در گردش کمتر از 150،000 پلاکت وجود داشته باشد. از آنجا که هر پلاکت فقط حدود 10 روز زنده می ماند ، بدن با تولید پلاکت های جدید در مغز استخوان ، به طور معمول تأمین پلاکت را به طور مداوم تجدید می کند.
ترومبوسیتوپنی به ندرت ارثی است. یا می تواند توسط تعدادی از داروها یا بیماریها ایجاد شود. به هر علتی که ایجاد گردد ، پلاکت های در گردش با یک یا چند روش زیر کاهش می یابد

ترومبوسیتوپنی و طحال

گیر افتادن پلاکت در طحال:

طحال اندام کوچکی به اندازه مشت است که درست در زیر قفس سینه در سمت چپ شکم قرار دارد. به طور معمول ، طحال برای مقابله با عفونت و فیلتر کردن مواد ناخواسته از خون فعالیت می کند. بزرگ شدن طحال – که می تواند ناشی از تعدادی اختلال در بدن باشد – می تواند پلاکت زیادی را در خود نگه دارد ، که باعث کاهش تعداد پلاکت در گردش خون می شود.

 

کاهش تولید پلاکت
پلاکت ها در مغز استخوان تولید می شوند. عواملی که می توانند تولید پلاکت را کاهش دهند عبارتند از:
سرطان خون و سایر سرطان ها
برخی از انواع کم خونی
عفونت های ویروسی ، مانند هپاتیت C یا HIV
داروهای شیمی درمانی و پرتودرمانی
مصرف زیاد الکل

افزایش تجزیه پلاکت ها

برخی بیماری ها باعث می شود که بدن سریعتر از تولید پلاکت ها استفاده کرده یا آنها از بین ببرد و منجر به کمبود پلاکت در جریان خون شود. نمونه هایی از این شرایط عبارتند از:

بارداری.
ترومبوسیتوپنی ناشی از بارداری معمولاً خفیف است و بلافاصله پس از زایمان بهبود می یابد.

ترومبوسیتوپنی ایمنی.
بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید باعث این نوع می شوند. سیستم ایمنی بدن به اشتباه پلاکت ها را مورد حمله قرار داده و از بین می برد. اگر علت دقیق این بیماری مشخص نباشد ، آن را پورپورای ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک می نامند. این نوع بیشتر کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد.

باکتری در خون.
عفونت های شدید باکتریایی شامل خون (باکتریمی) می تواند پلاکت ها را از بین ببرد.

پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک.
این یک بیماری نادر است که هنگامی رخ می دهد که لخته های خون کوچک به طور ناگهانی در سراسر بدن ایجاد می شود و تعداد زیادی پلاکت استفاده می شود.

سندرم اورمیک همولیتیک.
این اختلال نادر باعث افت شدید پلاکت ها ، تخریب گلبول های قرمز خون و اختلال در عملکرد کلیه ها می شود.

ترومبوسیتوپنی و داروها

داروها
برخی از داروها می توانند تعداد پلاکت خون را کاهش دهند. گاهی اوقات یک دارو سیستم ایمنی بدن را اشتباه گرفته و باعث از بین رفتن پلاکت ها می شود. به عنوان مثال می توان به هپارین ، کینین ، آنتی بیوتیک حاوی سولفا و ضد تشنج اشاره کرد.

 

شرایطی که باعث بروز ترومبوسیتوپنی می گردد:

شیمی درمانی ، که می تواند سلول های پلاکت ساز را از بین ببرد یا به آنها آسیب برساند
داروهای دیگری که ممکن است تولید پلاکت را سرکوب کنند
پورپورای ترومبوسیتوپنی ایمنی (ITP) ، بیماری ای که سیستم ایمنی بدن پلاکت ها را از بین می برد
عفونت های ویروسی ، مانند مونونوکلئوز (مونو)
سرطان خون
نارسایی مغز استخوان (که گاهی آنمی آپلاستیک نامیده می شود)
بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس
برخی از مشکلات ارثی (ژنتیکی)
سایر بیماری ها که پلاکت ها را از بین می برد یا عمر آنها را کوتاه می کند.

چگونه ترومبوسیتوپنی تشخیص داده می شود؟

اگر کودکی دارای یکی از علایم زیر باشد ممکن است پزشک وجود ترومبوسیتوپنی مشکوک شود:

خونریزی آسان
کبودی
لکه های قرمز روی پوست
پزشک کودک را معاینه می کند ، سوالاتی در مورد سوابق بیماری های کودک خواهد پرسید و آزمایش خونی به نام شمارش کامل سلول های خون (CBC) را تجویز می کند.

در صورت تشخیص ترومبوسیتوپنی ، آزمایشات بیشتری برای مشخص شدن علت ایجاد آن انجام می شود. آزمایشات مورد نیاز به سابقه پزشکی کودک ، نتایج امتحان و آنچه آزمایش خون نشان می دهد بستگی دارد.

بعضی اوقات ، پزشکان نمونه برداری از مغز استخوان را برای آزمایش و بررسی زیر میکروسکوپ انجام می دهند.

چگونه ترومبوسیتوپنی درمان می شود؟

درمان ترومبوسیتوپنی به موارد زیر بستگی دارد:

چه چیزی باعث آن شده است
تعداد پلاکت چقدر کم است
خونریزی وجود دارد یا نه
بعضی اوقات نیازی به هیچ درمانی نیست و ترومبوسیتوپنی خود به خود از بین می رود. اما در بعضی از انواع این بیماری ، برای بالا بردن میزان پلاکت به سطح ایمن و درمان علت زمینه ای نیاز به درمان دارویی وجود دارد.

ترومبوسیتوپنی معمولاً توسط یک متخصص خون ، “پزشکی که در تشخیص و درمان اختلالات خونی متخصص است” ، درمان می شود.

ترومبوسیتوپنی و خونریزی

اطلاعات مهم دیگر در مورد ترومبوسیتوپنی:

در بیشتر اوقات ، ترومبوسیتوپنی یا خود به خود از بین می رود یا می تواند با موفقیت درمان شود. اما کودکانی که تعداد پلاکت آنها کم است باید مراقب باشند تا از آسیب دیدگی مخصوصاً در ناحیه سر به دلیل خطر خونریزی جلوگیری کنند.

اگر کودک شما ترومبوسیتوپنی دارد ، پزشک به شما می گوید که کدام یک از فعالیت ها برای او بی خطر است و از کدام یک باید اجتناب کند.
کودک شما همچنین نباید از داروهای حاوی ایبوپروفن (مانند Motrin یا Advil) یا آسپرین استفاده کند زیرا این موارد می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند.

مرکز پرستاری پرستار اول با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه ارزشمند در ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد به صورت شبانه روزی به همشهریان گرامی ارائه خدمت نماید.
کادر متخصص و آموزش دیده این مرکز در قالب پرستار کودک ، پرستار سالمند و پرستار بیمار با اندوختن تجارب ارزشمند در طی سال ها خدمت رسانی همواره آماده حضور در کنار شما عزیزان می باشد.
لطفا به این مقاله امتیار دهید.

چنانچه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مورد خدمات پرستاری؛ دارید کارشناسان ما به‌ صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.