قطع نخاع کامل برای یک فرد، به معنای از دست دادن توان حرکتی قابل توجهی است که او را در خصوص انجام کارهای روزمره و حتی فعالیت‌های شخصی خود، با مشکل جدی مواجه می‌سازد. در چنین شرایطی نیاز به یک پرستار قطع نخاع وجود داشته و با این حساب، کیفیت زندگی فرد، بهتر شده و در صورتی که شانس بهبودی نسبی وجود داشته باشد، رفته رفته از آن، بهره‌مند خواهد شد. در این مطلب قصد داریم نگاهی به سرفصل مراقبت از بیمار قطع نخاع انداخته و شرایط نگهداری از این افراد را مرور کنیم. با ما همراه باشید.
ضایعه نخاعی و علل ایجاد آن
ضایعه نخاعی به دلیل آسیب دیدن عصب کانال نخاعی که در ستون فقرات قرار گرفته، اتفاق می‌افتد. در صورتی که قطع نخاع کامل صورت بگیرد، ناتوانی دائمی برای فرد به وجود می‌آید. البته بعضی مواقع ضایعه نخاعی به صورت کامل نبوده و تنها نخاع آسیب خواهد دید. در این شرایط فرد بخشی از توان خود را حفظ کرده و با برخورداری از فعالیت‌های توانبخشی، امکان ترمیم توان حرکتی، وجود خواهد داشت.
قطع نخاع کامل برای یک فرد، به معنای از دست دادن توان حرکتی او است.
به طور مثال در شرایطی که فرد دچار شده به ضایعه نخاعی، توان راه رفتن خود را از دست داده و پاها دچار بی‌حسی شده باشند، می‌توان با جلسات کاردرمانی و توانبخشی و فیزیوتراپی، رفته رفته توان حرکتی پاها را بازگردانده و بهبودی نسبی برای بیمار فراهم کرد.
پیشنهاد مقاله : مراقبت از بیماران شیمی درمانی در منزل
مراقبت‌های لازم برای بیماران قطع نخاع در منزل
همان طور که اشاره کردیم یک بیمار قطع نخاعی، نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای در منزل دارد. پرستاری از افراد قطع نخاعی، شامل موارد زیر می‌شود:
ملاحظات و مراقبت حرکتی
با در نظر گرفتن این که بیمار قطع نخاعی، به لحاظ حرکتی دچار نقصان و ضعف زیادی شده است، پرستار باید در خصوص رفتارهای حرکتی او، کمک و همراهی لازم را داشته باشد. به علاوه کمک‌های توانبخشی و استفاده از وسایل کمک حرکتی در قالب پرستاری از بیمار قطع نخاع، دنبال خواهد شد.
رسیدگی پوستی
بیمار قطع نخاعی، توان حرکتی خود را در بخش‌های مختلف بدن از دست داده و این باعث خواهد شد تا بدون حرکت برای مدت طولانی در یک وضعیت بماند. در این صورت ریسک بروز زخم بستر برای بیمار وجود دارد که خود یک مشکل مضاعف محسوب می‌شود. در این شرایط پرستار بیمار قطع نخاعی، باید به طور پیوسته و مرتب، بیمار را از وضعیت بدنی به وضعیت دیگری جابه‌جا کرده و مراقبت کامل پوستی برای جلوگیری از بروز زخ بستر را به عمل بیاورد.
پیشنهاد مقاله : مراقبت از بیمار سکته مغزی چگونه است؟
رسیدگی و مراقبت از مفاصل و عضلات بیمار
به دلیل عدم وجود تحرک، مفاصل بیمار قطع نخاعی خشک شده و عضلات او شل و آسیب‌پذیر می‌شوند. از این روی با وجود این که خود بیمار قادر به حرکت دادن اندام خود نیست، اما پرستار باید حرکات تمرینی و ورزشی را انجام دهد تا از خشک شدن بیشتر مفاصل پیش‌گیری کرده و عضلات بیمار نیز قوام خود را حفظ کند.
حوادثی که می‌توانند منجر به قطع نخاع شوند
قطع نخاع ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. در پی وقوع سوانحی چون سقوط از ارتفاع، تصادف رانندگی، حوادث ورزشی، آسیب‌های حین کار، ضربات مهلک و …، ستون مهره در بخش کمر یا گردن، دچار در رفتگی شده و آسیب نخاعی شدید به شکل پارگی یا له شدگی، رخ می‌دهد. به واقع به هر شکلی که نخاع تحت فشار قرار گرفته و دچار آسیب دیدگی شدید شود، ممکن است قطع کامل صورت بگیرد. البته در نظر داشته باشید که اغلب مواقع قطعا کامل نخاع اتفاق نیفتاده و بیشتر به آن آسیب وارد می‌شود.
چرا بیماران قطع نخاعی به پرستاری نیاز دارند؟
با توجه به آسیب‌های وارد شده اولیه به یک بیمار قطع نخاعی و همین طور مشکلات حرکتی و آسیب‌پذیری مضاعفی که این افراد دارند، حتما به یک پرستار شبانه‌روزی نیاز خواهد بود. پرستار قطع نخاع، می‌تواند شرایط فیزیکی و توان حرکتی بیمار را بهبود بخشیده و کیفیت زندگی او را بهبود بخشد. به علاوه بررسی وضعیت سلامتی و همین طور حفظ روحیه و انگیزه بیمار برای ادامه زندگی نیز در شمار وظایف پرستار قرار دارد.
قطعا در اغلب موارد کامل نخاع اتفاق نیفتاده و بیشتر به آن آسیب وارد شده است.
همین طور پرستار رژیم غذایی مناسب برای افراد قطع نخاعی را برای تغذیه بیمار در نظر گرفته و مراقبت خواهد کرد که وضعیت سلامتی بدن او به لحاظ دریافت مواد مغذی در شرایط ایده‌آل، قرار بگیرد.
پیشنهاد مقاله : پرستاری از بیماران دیالیزی در منزل
آیا قطع نخاع درمان دارد؟
رسیدگی به قطع نخاع، کاملا اورژانسی بوده و باید بیمار بلافاصله به پزشک ارجاع داده شود. در صورتی که قطع نخاع به صورت کامل و بدون بازگشت اتفاق نیفتاده باشد، امکان برخورداری از دارودرمانی و همین طور کمک‌های ترمیمی و توانبخشی برای بیمار وجود دارد. به این شکل پرستار بیمار قطع نخاع، از تکنیک‌های توانبخشی استفاده کرده و رفته رفته فرد می‌تواند بخشی از توان حرکتی از دست رفته خود را مجدد به دست بیاورد.
نتیجه گیری
در این مطلب از مرکز پرستاری پرستار اول دیدیم که منظور از قطع نخاع چیست و نکات مهم برای پرستاری از بیماران قطع نخاع را مرور کردیم. با توجه به شرایط خاص بیمارانی که دچار قطع نخاع یا آسیب‌دیدگی آن شده‌اند، وجود پرستار قطع نخاع، یک ضرورت به حساب می‌آید. به این شکل عوارض آسیب نخاعی در بیماران، کاهش پیدا کرده و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری خواهد شد. شما چه نظری در این باره دارید؟
سوالات متداول
1. رژیم غذایی مناسب برای افراد قطع نخاعی چیست؟
بیماران قطع نخاعی، باید اسید چرب امگا 3 کافی دریافت کرده و همین طور رژیم غذایی آن‌ها سرشار از ویتامین، کلسیم و مکمل‌های گیاهی باشد.
2. منظور از قطع نخاع چیست؟
با جابه‌جا شدن مهره‌های ستون فقرات یا در بخش گردن، ستون نخاعی ممکن است دچار له‌شدگی، پارگی یا قطعی کامل شود.
3. علائم قطع نخاع چیست؟
علائم قطع نخاع از جمله ناتوانی یا فلج کامل حرکتی، از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع، اختلال شدید در تنفس، سردرد شدید، دردهای عضلانی متوسط تا شدید، پنومونی، عفونت مکرر و … هستند.
4. چرا بیمار قطع نخاعی به پرستار نیاز دارد؟
بیمار قطع نخاعی در اکثر مواقع توان حرکتی خود را در بخش‌های مختلف از دست داده و نیاز به یک پرستار مجرب برای مراقبت و رسیدگی خواهد داشت.
چنانچه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مورد خدمات پرستاری؛ دارید کارشناسان ما به صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
