بیش فعالی در کودکان و راه های مقابله با آن

اصطلاح بیش فعالی یا ADHD نسبتا جدید است برای توصیف رفتارهای مهار نشده و تکانشی. بیش فعالی هیچ گونه علائم جسمانی مشخصی ندارد و صرفا بر اساس آن دسته از الگوهای رفتاری که از یک کودک تا کودکی دیگر اندکی با هم تفاوت دارند تشخیص داده می شوند. این اصطلاح برای توصیف الگوهای مختلف رفتاری که تفاوت اندکی با یکدیگر دارند استفاده می شود. هرکسی با مشاهده رفتارهای این کودکان آنها را شگفت انگیز و متفاوت خواهند یافت. (بیش فعالی در کودکان و راه های مقابله با آن)

موسسه پرستار اول با سابقه چندین ساله در زمینه پرستاری از کودک و پرستاری سالمند در این مقاله سعی داشته در مورد بیش فعالی و موارد لازمه نکاتی را برای شما عزیزان مطرح کند.

بیش فعالی در کودکان و راه های مقابله با آن

رفتارهای عجولانه و آشفته کودک منبع اصلی فشار روانی و ناکامی برای خود، والدین، خواهران و برادران، معلمان و همکلاسی هایشان به حساب می آید. آنها سعی دارند کارها را به نحو احسن انجام دهند ولی ظرفیت محدودشان در خویشتن داری مانع از این کار می شود در نتیجه آنها اغلب دچار آزردگی و سردرگمی و اندوه می شوند و به آنها تهمت سربه هوایی زده می شود و ممکن است تحقیر یا تنبیه شوند. احساس ناکامی و ناامیدی آنها را فرا می گیرد و ممکن است زندگی روزانه کودک را مختل کرده و موجب کاهش عزت نفس و بروز مشکلات عاطفی و صدمه به روابط کودک در خانه و مدرسه شود.

کودکان مبتلا به بیش فعالی دائم درحال حرکت هستند، وول می خورد از دیوار بالا می رود بی هدف در اتاق می دود، به همه چیز دست می زند و کودکان را هل می دهد و حتی وقتی خواب هستند بیشتر از بقیه کودکان فعالیت حرکتی دارند ولیکن برخلاف سایر کودکانی که انرژی بالایی دارند نمی توانند به توفیق زیادی دست یابند. نقص اولیه توجه در این کودکان عبارت است از ناتوانی در حفظ توجه پایدار و دائم بر روی دستورالعملها یا مقررات همزمان با حواسپرتی های چشمگیر.

تشخیص بیش فعالی مستلزم بروز نشانه ها قبل از 7 سالگی ، فراوانی و شدت نشانه ها بیشتر از سایر کودکان همسال و همجنس، تداوم نشانه ها در موقعیت های مختلف، و نمایان شدن آنها به گونه ای است که کارکرد کودک را مختل سازند. هرچند ملاک های تشخیصی با توجه به محدودیت هایی که دارد سودمند است یک نکته مهم این است که به نشانه های بیش فعالی از دیدگاه رشدی توجه نمی شود.

کودکان بیش فعال با وجود مشکلات اولیه ای که دارند دارای مشکلات دیگری نظیر نقص های شناختی، اختلال های گفتار و زبان و مشکلات پزشکی جسمانی و اجتماعی هستند و در زمینه  کارکردهای اجرایی فرایند های عالی ذهن که ظرفیت کودک برای برنامه ریزی و خود نظم بخشی بر پایه آنها استوار است دچار مشکل هستند. بیش فعالی و نقص توجه در پسران بیشتر از دختران است یا اینکه بیش فعالی پسران به دلیل نشانه های نافرمانی و پرخاشگریشان، سریعتر تشخیص داده و زودتر از دختران نزد روانشناس کودک فرستاده می شوند. نشانه های فقدان توجه و آشفتگی که نشانگر فعالیت های ضعیف شناختی است، نظیر فراموشکاری، تنبلی، خواب آلودگی و رویا پردازی، اضطراب افسردگی و پرحرفی احتمالا در دختران مبتلا به بیش فعالی بیشتر از پسران است و در عوض پسران بیش فعال تر هستند و رفتارهای پرخاشگرایانه و جامعه ستیزی بیشتری دارند. در دختران نمرات هوشی و پیشرفت تحصیلی پایین تر و مشکلات اجتماعی تحصیلی و خانوادگی آنها بیشتر است. با این حال پاسخ به درمان در دختران و پسران یکی بوده است.

بیش فعالی در کودکان

نشانه های بیش فعالی (ADHD) با افزایش سن تغییر می کند. نوباوگانی که خلق وخوی دشوار دارند ، ممکن است نشانه های بیش فعالی – تکانشگری را تا سنین 3 تا 4 سالگی نشان دهند و نشانه های فقدان توجه نیز به هنگام ورود کودک به مدرسه هویدا شود. اگرچه برخی نشانه ها ی بیش فعالی ممکن است از نظر میزان شیوع و شدت آن با افزایش سن کاهش یابد، برای شمار فراوانی از افراد مبتلا به بیش فعالی، اختلالی دائمی و دردناک است و اگر فرد در جوانی به گونه ای موثر با آن کنار نیاید، با بیقراری و مشکلاتی در روابط اجتماعی، افسردگی عمده و عزت نفس پایین و حتی سوء مصرف مواد روبرو خواهد بود.

به طور کلی درمانی برای بیش فعالی وجود ندارد اما از انواع درمان ها می توان برای مقابله با نشانه ها و هرگونه مشکل ثانویه تدریجی، استفاده کرد. رویکرد اولیه برای درمان بیش فعالی کودکان ترکیبی از روش های دارو درمانی، آموزش والدین و مداخله آموزشی است. داروهای محرک، موثرترین درمان برای بیش فعالیADHD (بیش فعالی در کودکان)  هستند با این حال، از آنجا که سودمندی آنها در بلند مدت اندک است، مصرف بالینی آنها مسائل مهمی به دنبال دارند که هنوز برطرف نشده اند.

آموزش مدیریت والدین، انواع مهارت ها را به والدین آموزش می دهد تا آنها بتوانند لجبازی ها و نافرمانی های کودک مبتلا به بیش فعالی مقابله نمایند. کنترل فقدان توجه و رفتارهای بیش فعالی – تکانشگری که یادگیری را کاهش می دهند، و فراهم آوردن محیطی که توانایی کودک را ارتقا ببخشد، کانون توجه مداخله های آموزشی است. مداخله های اضافی برای درمان عبارتند از : مشاوره خانوادگی، گروه های حمایتی، و مشاوره انفرادی برای کودک.