خستگی در سالمندان چه دلایلی دارد؟

خستگی در سالمندان یکی از موضوعات مهمی است که توجه ویژه‌ای می‌طلبد. بسیاری از افراد این حالت را تنها نتیجه‌ی طبیعی بالا رفتن سن می‌دانند و به آن توجه چندانی نمی‌کنند. وجود مشکلاتی مانند بی اشتهایی در سالمندان می‌تواند باعث تشدید خستگی شود و توانایی روزمره آن‌ها را کاهش دهد.  با این حال، خستگی سالمندان می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند مشکلات جسمانی، کمبود مواد مغذی و حتی فشارهای روانی باشد.

این عوامل قابل درمان هستند و اگر به درستی شناسایی و پیگیری شوند، می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان کمک کنند. بی‌توجهی به این مشکلات ممکن است منجر به بروز سایر مسائل سلامتی گردد. بنابراین، شناخت علل و ارائه راهکارهای درمانی مناسب برای مقابله با این مشکل ضروری است تا سالمندان بتوانند از زندگی پربارتری بهره‌مند شوند.

علائم خستگی در سالمندان

خستگی در سالمندان می‌تواند با علائم مختلفی ظاهر شود که می‌تواند روی کیفیت زندگی آن‌ها تاثیر منفی بگذارد. این علائم ممکن است از ضعف جسمانی تا تغییرات در عملکردهای روزمره متفاوت باشند. شناسایی این علائم و توجه به آن‌ها؛ خصوصا با کمک پرستار در منزل، می‌تواند به بهبود وضعیت فرد کمک کند.

ضعف عضلانی:

یکی از نشانه‌های بارز خستگی سالمندان، ضعف عضلانی است. این وضعیت باعث کاهش قدرت بدنی و محدودیت در انجام فعالیت‌های روزمره می‌شود. سالمندانی که به ضعف عضلانی دچار هستند، ممکن است در انجام کارهای ساده مانند راه رفتن یا برخاستن از صندلی دچار مشکل شوند.

درد عضلانی:

خستگی می‌تواند منجر به درد و سفتی عضلات در سالمندان شود. این دردها ممکن است در نقاط مختلف بدن احساس شود و انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کند. به همین دلیل، نقش پرستار سالمند در این مواقع برای کمک به کاهش ناراحتی بسیار مهم است.

خواب‌آلودگی:

یکی دیگر از علائم شایع خستگی در سالمندان، خواب‌آلودگی مفرط در طول روز است. کاهش سطح انرژی و نیاز به خواب بیشتر می‌تواند باعث کاهش هوشیاری و تمرکز شود. وجود پرستار در خانه می‌تواند به تنظیم برنامه خواب و جلوگیری از خواب بی‌کیفیت کمک کند.

مشکلات بینایی:

خستگی و کاهش سطح انرژی می‌تواند بینایی سالمندان را تحت تاثیر قرار دهد. این مشکل ممکن است به صورت تاری دید یا کاهش قدرت بینایی ظاهر شود.

سردرد:

سردردهای مکرر نیز می‌تواند از نشانه‌های خستگی در سالمندان باشد. این سردردها معمولا ناشی از استرس، فشارهای روانی یا خستگی جسمی هستند و می‌توانند با تنش عضلانی و تحریک سیستم عصبی همراه باشند.

اسهال و یبوست:

خستگی می‌تواند عملکرد سیستم گوارش را مختل کرده و منجر به مشکلاتی مانند اسهال یا یبوست شود. عواملی مانند تغذیه نامناسب و کاهش فعالیت بدنی می‌تواند در بروز این مشکلات موثر باشد.

علت های بروز خستگی در سالمندان

خستگی در سالمندان می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کند و تاثیرات نامطلوبی بر کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشد. شناسایی این دلایل به منظور ارائه راهکارهای درمانی مناسب اهمیت زیادی دارد. علل جسمانی و روانی متعددی می‌توانند در ایجاد خستگی نقش داشته باشند. مثلا یبوست در سالمندان یکی از دلایل بی خطر است. یبوست موجب خستگی و عدم تمایل به تحرک در سالمندان می شود. در ادامه به برخی علت های جدی تر می پردازیم:

آنمی:

کاهش تعداد سلول‌های قرمز خون یا سطح هموگلوبین می‌تواند منجر به آنمی شود که باعث کمبود انرژی و خستگی در بین سالمندان می‌شود. این مشکل معمولا با علائمی مانند سرگیجه و تپش قلب همراه است و نیازمند تشخیص و درمان پزشکی می‌باشد.

بیماری‌های التهابی:

بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید می‌توانند منجر به کاهش سطح انرژی و ایجاد خستگی شوند. این بیماری‌ها با التهابات مزمن همراه هستند و می‌توانند باعث درد و محدودیت در حرکت شوند که خستگی را تشدید می‌کند.

سرطان:

وجود سرطان و درمان‌های مربوط به آن، از عوامل مهم خستگی در سالمندان است. اثرات جانبی داروها، جلسات درمانی و استرس‌های ناشی از بیماری می‌توانند سطح انرژی را به شدت کاهش دهند و خستگی جسمی و روانی ایجاد کنند.

بیماری‌های قلبی:

مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی یا آریتمی می‌توانند از عوامل موثر در بروز خستگی باشند. کاهش کارایی قلب برای پمپاژ خون به سایر اعضای بدن می‌تواند موجب کاهش انرژی شود و خستگی مزمن را در سالمندان ایجاد کند. توجه به فشار خون در سالمندان و مدیریت آن می‌تواند در بهبود این مشکل نقش مهمی داشته باشد.

بیماری‌های مزمن ریوی:

مشکلاتی مانند بیماری انسدادی ریوی مزمن (COPD) و آسم از دیگر علل بروز خستگی در سالمندان هستند. این مشکلات باعث کاهش توان فیزیکی و اختلال در تنفس می‌شوند و می‌توانند با کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌های بدن، خستگی و ضعف عمومی را افزایش دهند.

بیماری‌های کلیه و کبد:

نارسایی‌های کلیه و کبد می‌توانند باعث بروز خستگی و ضعف عمومی در سالمندان شوند. این بیماری‌ها معمولا با علائم دیگری مانند کاهش اشتها و تورم همراه هستند و می‌توانند بر عملکرد بدن تاثیر منفی بگذارند.

اختلالات تیروئید:

عملکرد نامناسب تیروئید می‌تواند علت خستگی سالمندان باشد. کم‌کاری یا پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به تغییرات سطح انرژی و خستگی شود و برای تشخیص و درمان به بررسی‌های پزشکی نیاز دارد. خستگی مفرط همواره از علائم کم کاری تیروئید بوده است.

به نقل از topdoctors :

در افراد مسن، طیف کاملی از شرایط پزشکی وجود دارد که می تواند باعث خستگی شود، درست مانند افراد جوان. اگر به عنوان مثال در افراد جوان، علت خستگی ممکن است بیش فعالی یا عدم استراحت باشد، در افراد مسن، بیماری ها و شرایطی وجود دارد که می تواند ایجاد شود. اینها شامل شرایط عصبی مانند بیماری پارکینسون، بیماری عروق مغزی یا سکته مغزی است که می تواند باعث خستگی شدید شود. علاوه بر این، زوال عقل نیز می تواند باعث خستگی زیادی شود. داروها نیز اغلب یک علت هستند. اینها شامل داروهایی است که افراد مسن مصرف می‌کنند یا برای مدت طولانی مصرف می‌کنند، و داروهایی که مانند گذشته اثربخشی یا تحمل آن‌ها متوقف شده است. به همین ترتیب، کم خونی یا کمبودهای تغذیه ای نیز می تواند باعث خستگی شود، که ممکن است نیاز به بررسی دقیق تری داشته باشد تا مشخص شود که آیا منشأ کمبودها یک بیماری شدید (مانند سرطان روده بزرگ) است یا اینکه ممکن است فرد کمتر غذا می خورد. چون احساس افسردگی می کنند.

مهمتر از همه، ضروری است که هیچ یک از این دلایل را تنها به عنوان بخشی طبیعی از پیری نادیده نگیرید.

چگونه خستگی در سالمندان را درمان کنیم؟

خستگی در سالمندان می‌تواند به دلایل متعددی بروز کند اما راهکارهای موثری برای کاهش و مدیریت این وضعیت وجود دارد. در صورتی که فرد سالمند دچار احساس خستگی شود، بررسی و به‌کارگیری روش‌های موثر در افزایش انرژی و بهبود کیفیت زندگی ضروری است.

انجام ورزش:

ورزش منظم یکی از موثرترین روش‌ها برای کاهش خستگی سالمندان است. با وجود اینکه فعالیت جسمانی ممکن است در زمان خستگی دشوار به نظر برسد اما تحقیقات نشان داده است که ورزش می‌تواند سطح انرژی را افزایش دهد. فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا و تمرینات ساده باعث تقویت قلب، ریه‌ها و عضلات می‌شوند و استقامت بدن را بهبود می‌بخشند.

تامین آب بدن:

یکی از عوامل مهم خستگی در سالمندان می‌تواند کم‌آبی بدن باشد. مصرف ناکافی آب باعث می‌شود که بدن دچار کم‌آبی شود و این موضوع منجر به کاهش انرژی و کاهش تمرکز می‌شود. بنابراین، مصرف کافی آب در طول روز برای حفظ هوشیاری و جلوگیری از خستگی ضروری است.

غذا خوردن منظم:

مصرف وعده‌های غذایی کوچک و میان‌وعده‌ها در فواصل زمانی منظم به حفظ سطح سوخت و ساز بدن و افزایش انرژی کمک می‌کند. سالمندان باید از مصرف غذاهای متنوع و متعادل اطمینان حاصل کنند تا بدن آن‌ها مواد مغذی لازم برای فعالیت روزانه را دریافت کند. این کار میتوان از بروز بیماری هایی مانند سکسکه نیز جلوگیری کند.

خواب کافی:

خواب باکیفیت و به اندازه از جمله عوامل مهم در پیشگیری از خستگی سالمندان است. خواب ناکافی می‌تواند منجر به خستگی و کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره شود. همچنین، اگر سالمندان قادر به خواب کافی در شب نیستند، یک چرت کوتاه در طول روز می‌تواند برای افزایش انرژی مفید باشد.

کاهش وزن:

داشتن وزن اضافی می‌تواند باعث کاهش انرژی و افزایش فشار بر قلب شود. کاهش وزن سالم با رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم، می‌تواند به بهبود سطح انرژی و کاهش خستگی در سالمندان کمک کند. این امر نه‌تنها باعث افزایش انرژی می‌شود بلکه می‌تواند خطر مشکلات قلبی را نیز کاهش دهد.

همچنین توجه داشته باشید که افزایش روحیه فرد مسن از طریق روش های مختلف مانند دادن هدیه به سالمند در رفع و درمان سختگی آنها بسیار موثر و کارآمد می باشد.

بهترین دمنوش‌ها برای رفع خستگی در سالمندان

خستگی در سالمندان می‌تواند به دلیل کاهش انرژی ناشی از فعالیت‌های روزانه یا مشکلات مختلف جسمی و روانی باشد. استفاده از دمنوش‌های گیاهی به عنوان روشی طبیعی و موثر برای کاهش خستگی و افزایش انرژی در سالمندان پیشنهاد می‌شود. این دمنوش‌ها با ترکیبات خود می‌توانند تاثیرات مثبتی بر روحیه و توانایی جسمانی داشته باشند.

دمنوش نعناع و چای سبز:

ترکیب نعناع و چای سبز به دلیل خواص آرام‌بخش و طراوت‌بخش خود، گزینه‌ای مناسب برای کاهش خستگی در سالمندان است. چای سبز با آنتی‌اکسیدان‌های قوی خود به افزایش انرژی و هوشیاری کمک می‌کند. این در حالیست که نعناع حس طراوت و شادابی به همراه می‌آورد. برای تهیه این دمنوش، یک قاشق چای سبز را در آب جوش دم کرده و چند برگ نعناع تازه یا خشک به آن اضافه کنید تا عطر و طعم آن تکمیل شود.

دمنوش بهارنارنج:

بهارنارنج یکی از گیاهان آرام‌بخش است که مصرف آن به عنوان دمنوش، می‌تواند برای رفع خستگی سالمندان بسیار موثر باشد. بهارنارنج با خاصیت‌های آرام‌بخش و تقویت‌کننده سیستم عصبی، خستگی را کاهش داده و به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند. برای تهیه این دمنوش، مقداری بهارنارنج را در قوری حاوی آب جوش ریخته و اجازه دهید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دم بکشد تا آماده مصرف شود.

دمنوش جنسینگ:

جنسینگ به دلیل داشتن مواد آنتی‌اکسیدانی قوی، به افزایش سطح انرژی و کاهش خستگی در سالمندان کمک می‌کند. این گیاه به دلیل کمیاب و گران بودن، ارزش غذایی بالایی دارد و مصرف آن تاثیرات مثبتی بر روی انرژی بدن دارد. برای تهیه دمنوش جنسینگ، از ریشه خرد شده آن استفاده کرده و یک قاشق چای‌خوری از آن را در آب جوش دم کنید. برای بهبود طعم، می‌توان این دمنوش را با چای سبز مصرف کرد.

دمنوش زنجبیل:

زنجبیل به دلیل خاصیت‌های ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی خود، دمنوشی مفید برای رفع خستگی و افزایش انرژی در سالمندان محسوب می‌شود. برای تهیه دمنوش زنجبیل، زنجبیل تازه را به قطعات نازک برش داده و به همراه چای سبز، دارچین، نعناع و لیمو عمانی در آب جوش بریزید. این دمنوش پس از ۲۰ دقیقه دم کشیدن آماده مصرف است و می‌تواند با کمی نبات شیرین شود تا طعم دلپذیرتری داشته باشد.

جمع بندی

در این مقاله از پرستار اول دریافتیم که خستگی در سالمندان یک مشکل شایع است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند کاهش فعالیت بدنی، ابتلا به سندرم خستگی مزمن، مشکلات تغذیه‌ای، بیماری‌های مزمن یا کم‌آبی بدن باشد. درمان این خستگی معمولا شامل روش‌های طبیعی و تغییر سبک زندگی مانند مصرف دمنوش‌های گیاهی مثل نعناع و چای سبز، بهارنارنج، جنسینگ و زنجبیل است که به افزایش انرژی و کاهش علائم خستگی کمک می‌کنند. همچنین رعایت نکات دیگر مانند تامین آب بدن، خواب کافی و ورزش منظم نیز می‌تواند در مدیریت و کاهش خستگی موثر باشد.

سوالات متداول

علائم خستگی در سالمندان چیست؟

ضعف عضلانی، خواب‌آلودگی، سردرد و اسهال و یبوست از علائم این مشکل در سالمندان است.

چگونه خستگی سالمندان را درمان کنیم؟

انجام ورزش،‌ تامین آب بدن و غذا خوردن منظم از درمان‌های رایج برای این مشکل است.